Η Ευανθία Ρεμπούτσικα κλείνει τα μάτια της. Αρχίζει και διαμορφώνει το σκηνικό των ονείρων της και ξεκινάει να γράφει μουσική. Γράφει για την ίδια. Για τον άνθρωπο, για να μας ταξιδέψει. Γράφει για να ζήσει από αυτό. Γράφει επειδή ζει μέσα από αυτό.
Συναντηθήκαμε στο κέντρο της Αθήνας και η συζήτηση ξεκίνησε λες και ήταν συνέχεια μιας προηγούμενης κουβέντας που είχαμε αφήσει ανοιχτή. Μιλήσαμε για πολλά. Παρατηρώντας την, νιώθεις πως συνέχεια δημιουργεί εικόνες, σκηνικά. Σκέψεις μέσα στις σκέψεις. Όλα αυτά τα βάζει σε μία σειρά. Η δημιουργός των «μικρών ιστοριών», του «χορού των άστρων», της «Πολίτικης Κουζίνας», φυσικά, συνθέτει τις απαντήσεις και προχωράει παρακάτω.
Μας υπενθυμίζει πως η ζωή δε γράφεται μόνο με τα «ναι» και υπερτονίζει το πόσο σημαντικές είναι οι επιλογές μας. Βασικά, είμαστε οι επιλογές μας. Και η κυρία Ρεμπούτσικα το γνωρίζει αυτό. «Να κάνουμε πράγματα που θα τα ακούμε μετά από χρόνια και να λέμε “κάτι πήγε σωστά”. Παίζουν πολύ σπουδαίο ρόλο οι επιλογές μας», λέει…
– Τι δουλεύετε το τελευταίο διάστημα;
«Υπάρχουν κάποιες εμφανίσεις στο πρόγραμμα, όπως αυτή που ακολουθεί στις 11 του μήνα, την Τετάρτη, στο Βεάκειο στον Πειραιά, ένα μουσικό ταξίδι στο χρόνο με συντροφιά πολυαγαπημένες μελωδίες. Παράλληλα, ετοιμάζουμε, μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, δίσκο με τον Γιώργο Περρή, σε στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου. Μου αρέσει πολύ αυτή η δουλειά. Ανακάλυψα έναν πολύ καλό φίλο, που έχει συγχρόνως και υπέροχη φωνή. Την Λίνα πάντα τη θαύμαζα και τη θαυμάζω. Μετά, δουλεύουμε με την Έλλη Πασπαλά ένα πρότζεκτ της εποχής του ’50. Πάντα θεωρούσα ότι μπορεί η Έλλη να κάνει μια παράσταση μόνη της, με τρεις-τέσσερις καλούς μουσικούς, σολίστες, που να μας δώσει ένα στίγμα Αμερικής. Πάνω σε αυτό δουλεύουμε και θα κάνει πρεμιέρα στις 12 Οκτωβρίου, στο “Πειραιώς 131″».
– Γράφετε τραγούδια για να ταξιδέψει και να διασκεδάσει ο κόσμος. Πόσο εύκολο είναι να διασκεδάσει ακούγοντας μουσική ένας δημιουργός που γράφει μουσική; Δεν πέφτετε στην παγίδα να δείτε τα τραγούδια με άλλη ματιά, την επαγγελματική;
«Ξέρεις, μπορεί να διασκεδάσω με μουσική που μπορεί να μην μου αρέσει πάρα πολύ και να συμβεί αυτό λόγω παρέας. Δε σημαίνει ότι επειδή δεν ακούω αυτήν τη μουσική στο σπίτι μου δε θα πάω να διασκεδάσω με κάποιους. Λίγο το ποτό, λίγο η κουβέντα, λίγο το κέφι, μπαίνεις κι εσύ μέσα σε αυτόν τον… χορό. Υπάρχουν στιγμές που κάθομαι στο σπίτι μου και θέλω πραγματικά να ακούσω μουσική, ιδίως τα βράδια ή και το πρωί όταν ξυπνάω. Βάζω κυρίως μουσική όχι για να πω ότι “θα το έκανα έτσι ή αλλιώς”, δε θέλω να το βάλω ως πρώτο στις σκέψεις μου και στο κεφάλι μου, θέλω να ακούσω έτσι για να φύγω, να ταξιδέψω με άλλες μουσικές. Μου συμβαίνει πάρα πολύ συχνά. Ακούω αρκετά Τρίτο Πρόγραμμα κάποια συγκεκριμένα πράγματα και ιδίως τα βράδια ακούω πολύ αμερικάνικη τζαζ μουσική, γαλλικά… Τα οποία με φτιάχνουν, με ταξιδεύουν, κάπου με χαλαρώνουν και βρίσκω πράγματα και ονειρεύομαι. Αυτό με γεμίζει και με “μεθάει”. Σαφώς ακούω διάφορα πράγματα από άλλους συνθέτες, όμως δεν ακούω πολύ μουσική την περίοδο που είναι να γράψω κάτι, την περίοδο που θέλω να σκεφτώ… Καμία φορά μπορεί να επηρεαστείς».
– Έχετε πετύχει πολλά. Το σάουντρακ της μέχρι τώρα ζωής σας, τι τίτλο θα μπορούσε να έχει;
«Δεν θα έβαζα ούτε “η ζωή μου” ούτε τίποτα. Είναι σαν ταξίδι για εμένα η ζωή. Όταν κάνεις ένα ταξίδι, τι συμβαίνει; Πες ότι είσαι με το αυτοκίνητο, που έχει πιο πολύ… ζουμί. Περνάς από διάφορα χρώματα και αρώματα και από διάφορες καταστάσεις. Βλέπεις τη δύση, περνάς από διάφορα χωριά και πόλεις. Βλέπεις τους ανθρώπους, στέκεσαι. Είναι αυτό το ταξίδι για μένα. Η ζωή μου πραγματικά είναι ένα μουσικό ταξίδι. Ένα κινηματογραφικό ταξίδι. Έχω μεγαλώσει σε έναν κινηματογράφο και ακόμα και σήμερα τη ζωή μου και τα πράγματα που ζω, τα βλέπω με ένα κινηματογραφικό βλέμμα. Νομίζω ότι γυρίζεται μια ταινία συνέχεια».
– Υπάρχει κάποια σύνθεσή σας που δεν την αγαπήσατε όσο κάποιες άλλες και τελικά πήγε καλύτερα από τις λατρεμένες σας;
«Σαφώς, υπάρχουν κάποια θέματα μουσικά που έχω γράψει, που τα θεωρώ πολύ δικά μου, τα οποία δεν πήγαν εμπορικά έτσι όπως θα ήθελα. Πάντα, όμως, όταν γράφω, δεν το σκέφτομαι αυτό. Από τη στιγμή που το αφήνω να φύγει, δεν ξέρω τι πορεία θα έχει. Αλλά, δεν υπάρχει σε εμένα “αχ, γιατί;”. Υπάρχουν και κάποια κομμάτια που έχουν πάει καλά εμπορικά, κάτι που δεν περίμενα».
– Έχετε ακόμη άγχος όταν ανεβαίνετε στη σκηνή;
«Υπάρχουν στιγμές που έχω άγχος. Ανάλογα το πώς βγαίνεις, τις καταστάσεις. Μπορεί να είναι μια μεγάλη ορχήστρα και να παίξω για πρώτη φορά μαζί τους. Να έχω κάτι καινούργιο να αντιμετωπίσω. Αλλά, με τις πρώτες νότες φεύγει. Όμως, τώρα, με τους μουσικούς που είμαι, που είμαστε τόσα χρόνια μαζί, πηγαίνουμε πολύ ελεύθερα και πολύ χαλαρά και άνετα».
– Πείτε μας για μια επαγγελματική πρόταση που έχετε απορρίψει; Η ζωή δε γράφεται μόνο με τα «ναι» αλλά και με τα «όχι».
«Σαφώς υπάρχουν προτάσεις για συνεργασίες που δε θα τις ήθελα καθόλου. Γιατί; Θέλω να εργάζομαι και να συνεργάζομαι και να δημιουργώ σε καταστάσεις που να χτυπάει κάτι εδώ, μέσα μου. Δηλαδή, ενστικτωδώς να θέλω να το κάνω, κάτι να μου λέει. Επειδή δουλεύω πολύ διαισθητικά, με προκαλεί πολλές φορές, με ξυπνάει. Πράγματα που δεν έχω κάνει, που να λέω “Ευανθία, όχι”, δικαιώθηκα σχεδόν για όλα. Και πραγματικά έχω πει πολλά “όχι”. Και σε ταινίες έχω πει πολλά “όχι”. Προσπαθώ να κάνω κάτι που να μου αρέσει και να το ευχαριστηθώ, παρά να ξοδεύομαι σε κάτι που δεν θα μου δώσει έμπνευση, μόνο και μόνο για να πω ότι το έγραψα και το έβαλα στο βιογραφικό μου. Δεν με ενδιαφέρει καθόλου».
– Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν πως η ελληνική κοινωνία έχει χρεοκοπήσει σε αξίες και ηθική. Αποδέχεστε μια τέτοια κριτική;
«Ο πολιτισμός θεωρώ ότι είναι το “α” και το “ω” για εμένα. Δηλαδή, δεν είναι μόνο η οικονομική κρίση, είναι και η πολιτιστική. Έχουν χαθεί αξίες μέσα από όλα αυτά, δεν παράγουμε πράγματα. Το να παράγεις πράγματα πάνω στο πολιτισμό, είναι μεγάλο κατόρθωμα. Αυτό που πραγματικά πάντα λέω, είναι ότι δεν υπάρχει αξιοκρατία. Ιδίως στη χώρα μας. Κάθε τι καλό και άξιο θα πρέπει να μπορέσει αυτή η χώρα να το βοηθήσει ώστε να προχωρήσει».
– Πώς γίνεται αυτή η επανεκκίνηση;
«Με σωστές επιλογές. Κάτω από ώριμες και σωστές επιλογές και να προσπαθήσουμε να κάνουμε ό,τι καλύτερο και όχι η προχειρότητα που υπάρχει μέχρι σήμερα. Να προσπαθήσουμε να κάνουμε καλά τη δουλειά μας. Να κάνουμε πράγματα που θα τα ακούμε μετά από χρόνια και να λέμε “κάτι πήγε σωστά”. Παίζουν πολύ σπουδαίο ρόλο οι επιλογές μας».
– Ποια είναι πιο δυνατή πηγή έμπνευσης; Η ευτυχία ή η δυστυχία;
«Τα καλύτερά μου (κομμάτια) τα έχω γράψει κάτω από όχι τις καλύτερες συνθήκες και έτσι ξεκίνησα μάλλον να γράφω. Κάτω από άσχημη ψυχολογική κατάσταση… Όταν σπούδαζα βιολί, δεν σκέφτηκα ποτέ ότι θα γράψω μουσική. Δεν το είχα καν στο μυαλό μου. Βγήκε πάρα πολύ αυθόρμητα, σε μια φάση πολύ δύσκολη, που με βοήθησε πάρα πολύ. Σαν να αναστήθηκα πάλι. Η μουσική είναι ο σύντροφός μου, ο φίλος μου, η παρέα μου. Είναι η ψυχοθεραπεία μου… Σαφώς όταν έχω τα άσχημά μου, είμαι δίπλα της πιο πολύ. Όταν έχω τις χαρές μου, κάπου την προσπερνάω και κάνω κάποια πράγματα, έτσι διαφορετικά. Αλλά, συνήθως, ό,τι έχω γράψει υπάρχει σχεδόν μια μικρή ιστορία της ζωής μου».
– Ας περιγράψουμε ένα γεγονός που ίσως συμβαίνει: Ακούτε ραδιόφωνο και κατά τη διάρκεια της ακρόασης, παίζουν δικό σας κομμάτι. Επαγγελματικά, σας ενδιαφέρει. Επί προσωπικού είναι κάτι μια βαρετή ρουτίνα πλέον;
«Ναι… Ακούω ραδιόφωνο, αλλά δεν ακούω γενικά ελληνική μουσική στο ραδιόφωνο. Δεν ψάχνω ποτέ πού παίζουν τα κομμάτια μου στο ραδιόφωνο για να τα ακούσω. Αν τύχει και το ακούσω, ειδικά αν έχει περάσει πολύς καιρός, χαμογελάω. Όταν είναι κάποια κομμάτια που έχουν παιχτεί πάρα πολύ, τότε θα το αλλάξω, θα πάω κάπου αλλού».
– Τη μουσική για μια ταινία πώς τη γράφετε; Διαβάζοντας το σενάριο, βλέποντας τα γυρίσματα, και τα δύο μαζί; Αυτοσχεδιάζετε από πριν;
«Ο καθένας έχει τον δικό του τρόπο. Εγώ μπορεί να αρχίζω να γράφω, διαβάζοντας το σενάριο. Μπορεί να εμπνευστώ αρκετά από εκεί. Αλλά, όσο προχωράει ο καιρός και γίνονται τα γυρίσματα, όταν είναι σχεδόν ολοκληρωμένη (η ταινία) μου βγαίνουν και άλλα πράγματα. Με το που σχεδόν τελειώνει μια ταινία, έχω γράψει σχεδόν για τρεις ταινίες μουσική. Δεν σταματάω μετά. Έχω πολύ μεγάλη σχέση με την εικόνα. Όταν γράφω μουσική για τον κινηματογράφο, αισθάνομαι ότι τα πάω καλά. Γι’ αυτό και πολλά τραγούδια που έχω κάνει, έχουν βγει μέσα από εικόνα. Σχεδόν τα περισσότερα από αυτά, έχουν βγει από ταινίες».
– Έχετε κλείσει ποτέ τα μάτια, όχι όμως για να σκεφτείτε τη μουσική που θα πλαισίωνε κάποιο κινηματογραφικό έργο, αλλά για να φανταστείτε τον ήρωα; Να μπείτε στο πετσί του ρόλου και να ζήσετε λίγα δευτερόλεπτα ως κάποιος άλλος…
«Γράφω με κλειστά τα μάτια. Όταν εμπνέομαι και είμαι με το μαντολίνο μου, το πεντάγραμμό μου, προσπαθώ μετά σιγά-σιγά να κάθομαι και να τα γράφω. Καμία φορά λένε “ωραία φύση για να εμπνευστείς” και τα λοιπά… Ναι, με εμπνέουν πράγματα, εικόνες, αλλά όταν είναι η ώρα να γράψω, θέλω να είμαι σε μια κάμαρα, σκοτεινή σχεδόν, με τα μάτια κλειστά και να παίζω. Κι όταν διαβάζω ένα σενάριο, συνήθως βλέπω τον εαυτό μου μέσα σε αυτό. Είναι για μένα αυτό, ένα πράγμα πολύ εξωπραγματικό. Δεν μπορώ να το πω με λόγια…».
– Έχετε συνεργαστεί σε αρκετές δουλειές με τους Τούρκους. Πώς έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν αυτή τη βιομηχανία;
«Τους ενδιαφέρει η δουλειά. Τους ενδιαφέρει να κάνουν καλές δουλειές και να παράγουν. Κυρίως για τον κινηματογράφο μιλάω, όχι για την τηλεόραση. Τους ενδιαφέρει να φύγουν έξω, να απογειωθούν. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα από Τούρκους που έχουν κάνει πολύ καλές δουλειές. Είναι δουλευταράδες και προσέχουν τη δουλειά τους. Μου έχει κάνει εντύπωση…
– Η άποψη των Τούρκων για την Ελλάδα, με αυτούς που συναναστρέφεστε, ποια είναι;
«Με τον κόσμο που έχω συναναστραφεί μέσα από τον χώρο της παραγωγής, του κινηματογράφου και τον χώρο της μουσικής, ιδίως του κινηματογράφου, είναι κόσμος τρυφερός, πολύ αγαπησιάρικος. Θα ήθελαν πάρα πολύ να συνεργαστούν και να έρθουν εδώ. Εμένα με υποδέχθηκαν και με δέχτηκαν με πολλή αγάπη. Μπορώ να πω ότι έχω ζήσει πάρα πολύ καλές στιγμές μαζί τους και είχα πολύ καλές συνεργασίες. Και δεν είναι τυχαίο ότι το παγκόσμιο βραβείο soundtrack που πήρα στην Παγκόσμια Ακαδημία, ήταν από τούρκικη ταινία. Επίσης, μου έχουν δώσει ένα βραβείο soundtrack οι Τούρκοι και έχω κάνει πολύ ωραίες δουλειές και πολύ δημιουργικές».
– Τι είναι χειρότερο; Να χάσει κάποιος την ακοή του ή την όρασή του;
«Μην μου το λες αυτό, γιατί είναι και τα δύο… Πολλές φορές, όταν με πονάνε τα μάτια μου, λέω “φεύγω”. Όταν με πονάνε τ’ αυτιά μου, λέω πάλι “φεύγω”. Δε θέλω ούτε να το σκέφτομαι. Είναι πολύ ευαίσθητο αυτό και ευαισθητοποιούμαι με ανθρώπους που έχουν πρόβλημα με την όραση ή την ακοή τους. Το παίρνω σαν δικό μου θέμα. Θα ήθελα να είχα ένα ραβδάκι και να τους έδινα το φως τους. Γιατί στη ζωή μας, πρέπει να έχουμε το φως μας».
– Αν η Ευανθία Ρεμπούτσικα ήταν ένα τραγούδι, ποιο θα ήταν;
«Έχω πολύ μεγάλη σχέση με τον άνθρωπο, τον πλανήτη. Θα έγραφα κάτι που να ενώνει τον κόσμο και όχι να τον χωρίζει. Δηλαδή, σαν Ευανθία, δώσε μου μια τεράστια αγκαλιά, που να παίρνει τον πλανήτη ολόκληρο. Να τον ενώσω και να ζούμε ειρηνικά, μέσα από αγάπη. Ό,τι και να φτιάχνω, με ενδιαφέρει να έχει ένα μήνυμα και να μπορώ -όπως για εμένα λειτουργεί ψυχοθεραπευτικά- να δώσω γαλήνη στον κόσμο».
– Μια βόλτα-διαδρομή στην πρωτεύουσα που δεν την βαριέστε ποτέ;
«Μου αρέσει να κάνω βόλτες στην Αθήνα. Μου αρέσει γενικά, οπουδήποτε. Αλλά, μου αρέσει να πηγαίνω σε μέρη που είχα πάει από παιδί και θέλω να τα δω πάλι. Πήγαινα πολύ στην Αθηνάς, στην Ερμού. Πήγαινα στου Ψυρρή… Αυτές οι διαδρομές που έχουν μυρωδιά πολύ. Αρώματα. Θέλω να τις ξαναβλέπω. Μου δίνουν μια άλλη διάσταση. Κάτι ανακαλύπτω. Στις γειτονίες ιδίως, όχι στις μεγάλες λεωφόρους. Στις κοινωνίες που ζουν σε μικρές συνοικίες…».
– Όταν πέφτει ένα αστέρι, κάνετε ακόμη κάποια ευχή ή δεν πιάνουν πια;
«Προσπαθώ να πιάσω ένα αστέρι που να πέφτει, για να κάνω κάποια ευχή…».
