Πέντε συγκλονιστικά δικαστικά δράματα που καθηλώνουν το κοινό

Μια καλή νομική μάχη είναι το ίδιο το δομικό υλικό του δράματος, καθώς περιέχει τα πάντα, σασπένς, ανατροπές, επιχειρήματα, μυστηριώδεις μάρτυρες και ενστάσεις φυσικά, πολλές ενστάσεις! Γι’ αυτό τόσο η έβδομη τέχνη όσο και το κινηματογραφόφιλο κοινό σπανίως λένε όχι σε ένα καλό δικαστικό, καθώς εκεί ξεδιπλώνονται πράγματα που μας αρέσει να βλέπουμε στο πανί: ένταση, δυνατούς χαρακτήρες, ακλόνητα νομικά επιχειρήματα και τους ενόρκους να ανταλλάσσουν κλεφτές ματιές. Το Χόλιγουντ το έλεγε εξάλλου από παλιά πως κάθε ταινία μπορεί να γίνει απείρως καλύτερη με λίγο δικαστήριο εντός της. Εκεί χαρίζουν άλλωστε οι μεγάλοι ηθοποιοί τις εμβληματικές ερμηνείες τους, είτε ως αθώα θύματα ενός μοχθηρού συστήματος είτε ως σταυροφόροι δικηγόροι, μαζεύοντας Όσκαρ με το τσουβάλι. Προσθέστε εδώ νομικά παραθυράκια, διεφθαρμένα ποινικά συστήματα και διαπλεκόμενα συμφέροντα και έχετε μπροστά σας τα πιο καθηλωτικά δικαστικά δράματα. Άλλα ολότελα μυθιστορηματικά και άλλα να βασίζονται (χαλαρά ή όχι) σε πραγματικές ιστορίες, είναι αυτές οι πικάντικες θεματικές της δίκης που ρίχνουν το απαραίτητο αλατοπίπερο: από υποθέσεις φόνου και απάτης μέχρι μοιχείες και ψευδορκίες, απ’ όλα έχει ο μπαχτσές. Πόσο μάλλον όταν βλέπεις δικηγόρο εναντίον δικηγόρου και εισαγγελέα εναντίον υποδίκου, δεν μπορεί, κάτι σκιρτά μέσα σου, δίνοντας το κατιτίς παραπάνω στην προαιώνια μάχη του καλού με το κακό. Αξέχαστα δικαστικά δράματα θα βρει ο σινεφίλ με τη σέσουλα στην έβδομη τέχνη, από τα κλασικά «Τα απόρρητα της Νυρεμβέργης» (1961), «Μάρτυς κατηγορίας» (1957), «Ανατομία ενός φόνου» (1959) και «Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές» (1966) μέχρι και τα πιο σύγχρονα «Φόβος ενστίκτου» (1996), «Μάικλ Κλέιτον» (2007), «Εις το όνομα του πατρός» (1993) και «Έριν Μπρόνκοβιτς» (2000). Πώς να παραλείψεις βέβαια το εμβληματικό «Σκιές και σιωπή» (1963), γνωστότερο με τον ξένο τίτλο του «To Kill a Mockingbird»; Το οσκαρικό που σφράγισε λίγο πολύ το είδος με έναν Γκρέγκορι Πεκ να δίνει ρέστα; Ή το αξέχαστο «Φιλαδέλφεια» (1993); Ακόμα και το «Ζήτημα τιμής» (1992) θα μπορούσε κάλλιστα να παίξει, καθώς παρά τον ανεκδιήγητο Τομ Κρουζ, είχε κι έναν Τζακ Νίκολσον στο καστ! Μιλώντας πάντως για απολύτως καθηλωτικά δικαστικά, τα παρακάτω δεν μπορείς να τα παραλείψεις…

Γνωστότερο περισσότερο με τον αγγλικό του τίτλο «The Accused», το φιλμ χάρισε στην Τζόντι Φόστερ το πρώτο της Όσκαρ. Βασισμένο χαλαρά στην πραγματική ιστορία μιας σερβιτόρας από τη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ, ξεδιπλώνει στη δικαστική αίθουσα μια υπόθεση ομαδικού βιασμού σε ένα μπαρ, με τους θαμώνες να επευφημούν τους δράστες και τους δικηγόρους να καταγγέλλουν στην αίθουσα την προκλητική στάση του θύματος. «Οι κατηγορούμενοι» ήταν το πρώτο δικαστικό δράμα που επικεντρώθηκε αποκλειστικά στον βιασμό και μίλησε με τόσο ξεκάθαρο τρόπο για όσα η κοινωνία δεν ήθελε να παραδεχτεί. Ο κόσμος το λάτρεψε, κάνοντάς το και εμπορική επιτυχία, πέρα από τον καλλιτεχνικό του θρίαμβο δηλαδή…

Ένας σωστός θρύλος του είδους, μια από τις 100 καλύτερες αμερικανικές ταινίες όλων των εποχών (κατά το American Film Institute), επικεντρώνεται στο πώς παίρνουν αποφάσεις οι ένορκοι. Ο Σίντνεϊ Λιούμετ βάζει στη θέση του ενόρκου Νο 8 τον παθιασμένο Χένρι Φόντα να προσπαθεί να πείσει το σώμα πως τα πράγματα στην κατά τα άλλα απλή αυτή υπόθεση φόνου δεν είναι όπως δείχνουν. Εδώ δεν μιλάμε απλώς για ένα από τα καλύτερα δικαστικά δράματα όλων των εποχών, αλλά και για ένα από τα καλύτερα φιλμ όλων των εποχών! Γιατί αντλεί τη δύναμή του όχι από το μελόδραμα που ξετυλίγεται στην οθόνη, αλλά από το υπέροχο περιεχόμενό του. Ο τρόπος που καταδικάζεις κάποιον «πέραν λογικής αμφιβολίας» και αυτό το «ομόφωνο» της ετυμηγορίας έγιναν αντικείμενο νομικής συζήτησης στην Αμερική όταν βγήκαν «Οι 12 ένορκοι», επιφέροντας πραγματικές αλλαγές στο ποινικό σύστημα…

Άλλο ένα δικαστικό κομψοτέχνημα του Σίντνεϊ Λιούμετ, το «The verdict» έχει στον πρωταγωνιστικό ρόλο τον Πολ Νιούμαν, έναν άλλοτε πολλά υποσχόμενο δικηγόρο που τώρα δεν είναι παρά ένας ξοφλημένος μεθύστακας που κυνηγά μικροϋποθέσεις. Αναλαμβάνει λοιπόν μια υπόθεση ιατρικής αμέλειας, προσπαθώντας να αναβιώσει την καριέρα του, καθώς τώρα έχει απέναντί του όχι μόνο κοτζάμ νοσοκομείο, αλλά και σύσσωμο το οικονομικο-πολιτικό κατεστημένο! Εδώ έχουμε τον «πολύ» θεατρικό συγγραφέα Ντέιβιντ Μάμετ να υπογράφει ένα από τα 100 καλύτερα σενάρια όλων των εποχών, όπως το ψήφισε η ένωση αμερικανών σεναριογράφων το 2013, και τον Λιούμετ να κεντάει σκηνοθετικά. Όσο για τα πράγματα που εκτυλίσσονται στη δικαστική αίθουσα, είναι όλα όσα ψάχνουμε σε ένα δικαστικό δράμα και σε άφθονες μάλιστα δόσεις…

Είναι γεγονός πως τα δικαστικά δράματα παίρνουν πολύ σοβαρά τον εαυτό τους, έχοντας στους πρωταγωνιστικούς ρόλους ηθοποιάρες πρώτης γραμμής. Γι’ αυτό και το «My Cousin Vinny» ξεχωρίζει εδώ, καθώς δεν είναι παρά κωμωδία καταστάσεων που εκτυλίσσεται στη δικαστική αίθουσα και έχει για μαχόμενο δικηγόρο τον Τζο Πέσι! Παρά το γεγονός ότι ο Πέσι είναι όσο ανεκδιήγητος τον ξέρουμε και η ταινία παραείναι ανάλαφρη για βαρύ δικαστικό δράμα, δεν ήταν λίγοι οι δικηγόροι που την επαίνεσαν για την ακριβή αποτύπωση των δικαστικών διαδικασιών. Άσε που η Μαρίζα Τομέι έκλεψε το Όσκαρ Β’ Γυναικείου Ρόλου ως κοπέλα του Βίνι. Πιο πνευματώδης απ’ όσο δείχνει και πιο δράμα απ’ όσο το άφθονο γέλιο αφήνει να φανεί, το «My Cousin Vinny» είναι ένα ανατρεπτικό διαμαντάκι του είδους που παίζει αδιάντροπα με τις φόρμες και τους κανόνες…

Τα καλά δικαστικά δράματα σαρώνουν συνήθως στα Όσκαρ και η μετωπική σύγκρουση Ντάστιν Χόφμαν και Μέριλ Στριπ στέκει ορόσημο εδώ, αποσπώντας πέντε χρυσά αγαλματίδια, μεταξύ των οποίων και Καλύτερης Ταινίας. Έκτοτε στέκει στο βάθρο της ως η ταινία που σημάδεψε το genre και κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει αυτό. Πατώντας γερά πάνω στις αξίες της δυτικής κοινωνίας και παίζοντας με τις ευαίσθητες χορδές του θεατή, το «Κράμερ εναντίον Κράμερ» είναι ένα οικογενειακό δράμα που λαμβάνει χώρα στη δικαστική αίθουσα για τη νομική επιμέλεια ενός παιδιού. Οι άνθρωποι ερωτεύονται, παντρεύονται, κάνουν παιδιά και μετά αποξενώνονται, μας λέει το φιλμ, και τους κραδασμούς υφίστανται αναγκαστικά τα παιδιά. Μπορεί άραγε η δικαιοσύνη να αποφασίσει ποιος γονέας τα αγαπάει περισσότερο; Άντε να απαντήσεις εδώ!