Μοιάζει με κακόγουστο αστείο, αλλά είναι γεγονός: ο «Μεθύστακας», ένα από τα λίγα αριστουργήματα του ελληνικού κινηματογράφου παραλίγο να μη γυριστεί ποτέ επειδή δεν πίστευε κανείς ότι θα πετύχει, ακόμα και ο ίδιος Φιλοποίμην Φίνος. Μάλιστα, ο σπουδαίος παραγωγός δεν ήθελε καν να γυρίσει την ταινία, σίγουρος ότι δεν θα έχει καμία τύχη στους κινηματογράφους.
Και χάρη στην επιμονή του Γιώργου Τζαβέλλα, ο «Μεθύστακας» με τον Ορέστη Μακρή πήρε σάρκα και οστά και τη Δευτέρα 23 Ιανουαρίου 1950, πήρε και τον δρόμο προς τις ελληνικές αίθουσες, σημειώνοντας μια πρωτοφανή επιτυχία, με αποτέλεσμα να προβάλλεται στους κινηματογράφους για 27 ολόκληρες εβδομάδες.
Η υπόθεση
Ένας φτωχός τσαγκάρης που ζει στην Πλάκα, προσπαθεί να πνίξει τον καημό του από το θάνατο του γιου του στον πόλεμο του ’40, με το ποτό. Καταντάει μεθύστακας και περίγελος της γειτονιάς, ενώ η κόρη του και η αδελφή του μάταια προσπαθούν να τον συνεφέρουν. Όταν η κόρη του ερωτεύεται έναν πλούσιο νεαρό, προσπαθεί να ξεπεράσει την εξάρτησή του, για να μην εκτεθεί στην οικογένεια του νεαρού. Ο αγώνας του, όμως, είναι άνισος.
Ο Φίνος δεν ήθελε ούτε τον Ορέστη Μακρή!
Η αλήθεια είναι πως με τη συγκεκριμένη ταινία, δεν ξέρεις από πού να το πιάσεις. Ο «πατριάρχης του κινηματογράφου» αν και δαιμόνιος παραγωγός, στη μακρόχρονη πορεία του είχε κάνει και λάθη και κάποιες φορές είχε πέσει έξω και στις εκτιμήσεις του.
Μία από αυτές ήταν και το γεγονός ότι δεν πίστευε ότι ο «Μεθύστακας» θα πάει καλά, ενώ δεν ήθελε ούτε και τον ίδιο τον Ορέστη Μακρή για τον πρωταγωνιστικό ρόλο! Μάλιστα, ο Φίνος χρόνια αργότερα είχε παραδεχτεί στον Φρέντυ Γερμανό το λάθος του που παραλίγο να ήταν μοιραίο, αν αναλογιστούμε πως παραλίγο να μην είχαμε ένα από τα αριστουργήματα του ελληνικού κινηματογράφου.
Συγκεκριμένα, όπως είχε αποκαλύψει ο Φίνος, ο Γιώργος Τζαβέλλας για να τον πείσει να γυρίσουν την ταινία, μπήκε με ποσοστό 25% στην παραγωγή. Και σαν να μην έφτανε αυτό, την ίδια μέρα με τον «Μεθύστακα» έκανε πρεμιέρα η πιο φιλόδοξη ελληνική παραγωγή εκείνης της χρονιάς, «Οι Απάχηδες των Αθηνών», με πρωταγωνιστές τον εμβληματικό Αιμίλιο Βεάκη, τον Λάμπρο Κωνσταντάρα, την Άννα Καλουτά και τον Ντίνο Ηλιόπουλο.
Ωστόσο, ο «Μεθύστακας» πήγε κόντρα στις προβλέψεις και εκείνη τη χρονιά πέτυχε κάτι ανέλπιστο, κάνοντας μάλιστα κι ένα ρεκόρ που χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 15 χρόνια για να καταρριφθεί: επί 27 εβδομάδες παιζόταν σε Α’ προβολή και την ταινία είδαν 304.438 θεατές.
Ο Ορέστης Μακρής σε έναν ρόλο που σημάδεψε την καριέρα του
Ο Ορέστης Μακρής ξεκίνησε ως τενόρος και μάλιστα ήταν εξαιρετικός. Ωστόσο, το λυρικό θέατρο δεν είχε χρήματα και ο καλλιτέχνης στράφηκε στην επιθεώρηση. Σύντομα, τυποποιήθηκε σε κωμικούς ρόλους, ερμηνεύοντας σε πολλά επιθεωρησιακά νούμερα τον μεθυσμένο, με απίστευτη πειστικότητα και τεράστια επιτυχία, σκορπώντας γέλιο στους θεατές.
Το παράδοξο στην ιστορία είναι πως ο Ορέστης Μακρής δεν έπινε ποτέ. Δεν είχε βάλει γουλιά στο στόμα του. Κι, όμως, ήταν τόσο πειστικός ως μεθυσμένος, αποδεικνύοντας το πόσο ταλαντούχος ηθοποιός ήταν.
Ο Γιώργος Τζαβέλλας, μάλιστα, εμπνεύστηκε τον «Μεθύστακα» από τον ηθοποιό και όπως μπορεί κανείς να καταλάβει, η επιλογή του στον πρωταγωνιστικό ρόλο ήταν μονόδρομος. Ωστόσο, αντί για κωμωδία, ο σκηνοθέτης αποφάσισε να είναι ένα δραματική και μάλιστα να αναφέρεται στο δράμα ενός πατέρα που έχασε τον γιο του στο Αλβανικό Μέτωπο.
Εξάλλου, το 1950 που γυρίστηκε η ταινία, οι μνήμες του λαού ήταν ακόμα νωπές και ο Τζαβέλλας ήταν σίγουρος πως το κοινό θα ταυτιζόταν. Όπως ήταν σίγουρος πως μόνο ο Μακρής θα μπορούσε να βγάλει εις πέρας την «αποστολή». Και δικαιώθηκε σε όλα. Το κοινό αγκάλιασε την ταινία και λάτρεψε τον Ορέστη Μακρή.
Ο ρόλος του «Μεθύστακα» σημάδεψε την καριέρα, αλλά και τον ίδιο τον ηθοποιό, ο οποίος – σε αντίθεση με άλλους συναδέλφους του – κατάφερε να απεγκλωβιστεί από αυτόν χωρίς να πέσει στην παγίδα της επανάληψης. Ωστόσο, 75 χρόνια μετά όλοι τον έχουμε στο μυαλό μας ως τον «Μεθύστακα» του ελληνικού κινηματογράφου, ενώ όταν κάποιος τα έχει τσούξει λίγο παραπάνω, μέχρι και σήμερα τον λέμε «Ορέστη Μακρή». Εξάλλου, ο ηθοποιός στην ταινία έδωσε μία από τις πιο συγκλονιστικές ερμηνείες στην ιστορία του ελληνικού σινεμά.
Και λίγες επιπλέον πληροφορίες για τον «Μεθύστακα»…
- Ήταν ο πρώτος δραματικός ρόλος του Ορέστη Μακρή.
- Το σενάριο και τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιώργος Τζαβέλλας.
- Μπορεί ο Φίνος στην αρχή να μην πίστεψε τον «Μεθύστακα», όμως, τελικά ήταν η ταινία που τον καθιέρωσε ως μεγάλο παραγωγό.
- Οι κριτικοί της εποχής δεν είδαν με καλό μάτι την ταινία, την οποία φρόντισαν να «θάψουν».
- Ο Μάριος Πλωρίτης, για παράδειγμα, είχε βρει αδύναμα το σενάριο και τη σκηνοθεσία.
- Ο «Μεθύστακας» προβλήθηκε για 27 συνεχείς εβδομάδες στους κινηματογράφους της Αθήνας, σημειώνοντας ρεκόρ εισιτηρίων που το κράτησε μέχρι το 1963! Η ταινία που το κατέρριψε ήταν το «Κάτι να καίει» του Γιάννη Δαλιανίδη.
- Ο Δημήτρης Χορν κρατά τον ρόλο του πλούσιου νέου. Ο ηθοποιός είχε παραδεχτεί πως έτρεφε απεριόριστο σεβασμό για τον Ορέστη Μακρή.
- Στην ταινία έκανε το κινηματογραφικό του ντεμπούτο ο Νίκος Ρίζος.
Σενάριο: Γιώργος Τζαβέλλας
Παραγωγή: Φιλοποίμην Φίνος
Μουσική: Κώστας Γιαννίδης
Πρωταγωνιστούν: Ορέστης Μακρής, Δημήτρης Χορν, Μπίλλυ Κωνσταντοπούλου, Αθανασία Μουστάκα, Νίκος Ρίζος
