Ήταν και θα είναι πάντα ο «καλός μας άνθρωπος» κι ένας από τους κορυφαίους κωμικούς που πέρασαν ποτέ…. Ο Θανάσης Βέγγος ήταν κι ένας από τους λίγους ηθοποιούς που ο κόσμος ένιωθε πως ήταν ένας από εμάς. Εξάλλου, ήταν η απόλυτη ενσάρκωση του λαϊκού κινηματογραφικού ήρωα.
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, μάλιστα, είχε χαρακτηρίσει κάποτε τον Βέγγο ως «τον σύγχρονο Καραγκιόζη, έναν κατατρεγμένο άνθρωπο που παρά τις αντιξοότητες ξέρει να επιβιώνει και να πορεύεται με αξιοπρέπεια». Και εκείνες τις δύσκολες οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά ταραγμένες εποχές, ο Θανάσης Βέγγος ήταν ο κινηματογραφικός ήρωας και ηθοποιός που ο απλός κόσμος μπορούσε να ταυτιστεί μαζί του περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον.
Ιδεολογικά ήταν αριστερός και ζούσε ως αριστερός. Δημόσια απέφευγε να μιλά για πολιτική, όμως, την ασκούσε μέσα από τις ταινίες του και τους ρόλους του που έγραψαν ιστορία. Ακόμα και στην επταετία της χούντας, ο Θανάσης Βέγγος πρωταγωνίστησε σε αντιδικτατορικές ταινίες, περνώντας τα μηνύματα εναντίον του καθεστώτος, κλείνοντας με τρόπο το μάτι στο κοινό που διψούσε τότε για κάτι αντιστασιακό.
«Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;»
Τον Σεπτέμβριο του 1971, στην καρδιά της Χούντας κυκλοφορεί στους κινηματογράφους η ταινία, «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» σε σκηνοθεσία Ντίνου Κατσουρίδη. Ο Θανάσης Βέγγος αφήνει στην άκρη τους αυστηρά κωμικούς ρόλους και για πρώτη φορά πρωταγωνιστεί σε έναν δραματικό.
Πρόκειται για μια αντιφασιστική ταινία και σταθμό στην καριέρα του αγαπημένου ηθοποιού. Κι ενώ θα περίμενε κανείς πως ο κόσμος δεν θα «δεχόταν» τον Βέγγο σε έναν δραματικό ρόλο, η ταινία γνωρίζει τεράστια επιτυχία και ο ίδιος γνωρίζει πρωτόγνωρη αποδοχή από το κοινό. Είπαμε, ο κόσμος τότε διψούσε για κάτι αντιστασιακό και ο «δικός τους άνθρωπος» έδωσε το σύνθημα.
Από τη φράση «Η πείνα και η βία, σε όλες τις χώρες και σε όλες τις εποχές, είχαν το ίδιο πρόσωπο, μέχρι τα πλάνα με την εφημερίδα «Ελευθερωτής», το «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση» περνούσε κρυφά μηνύματα, αποφεύγοντας έτσι και τη λογοκρισία, ακόμη και τον κίνδυνο της σύλληψης των συντελεστών.
Η ταινία προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και ο Ντίνος Κατσουρίδης είχε περιγράψει στη «Μηχανή του Χρόνου» τις ασύλληπτες σκηνές που εκτυλίχθηκαν έξω από τον κινηματογράφο, όπου χιλιάδες κόσμος σήκωσε ψηλά στα χέρια του τον Βέγγο και τον Κατσουρίδη και τους περιφέραν στην πλατεία Αριστοτέλους.
Εκείνη τη χρονιά η ταινία, «Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;» έκοψε 640.471 εισιτήρια και κατέκτησε την πρώτη θέση ανάμεσα σε 90 ταινίες. Στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης του 1971 τιμήθηκε με 3 βραβεία (καλλιτεχνικής ταινίας, σεναρίου και α’ ανδρικού ρόλου).
Η υπόθεση
Την περίοδο της Κατοχής ένας ανθρωπάκος, εργάτης σε εργοστάσιο συλλαμβάνεται από την Γκεστάπο ως μέλος της Αντίστασης. Μετά από μια παρεξήγηση, ο Θανάσης θα βρεθεί σε φυλακή πολιτικών κρατουμένων, όπου θα τον ονομάσουν «Ιβάν» (ένας περίφημος αντιστασιακός) και θα κινδυνέψει να εκτελεστεί.
Δικτάτωρ καλεί Θανάση
Επιστρέφοντας στην κωμική του ιδιότητα, ο Θανάσης Βέγγος πρωταγωνιστεί στην ταινία του Πάνου Γλυκοφρύδη, «Δικτάτωρ καλεί Θανάση». Η ταινία κυκλοφορεί πέντε ημέρες πριν την εξέγερση του Πολυτεχνείου και συγκεκριμένα στις 12 Νοεμβρίου του 1973, κλείνοντας και πάλι το μάτι στο κοινό που πλέον «έβραζε».
Δυστυχώς, ήταν άτυχη εισπρακτικά, καθώς η κυκλοφορία της συνέπεσε με τα γεγονότα του Πολυτεχνείου.
Η υπόθεση
Ο Θανάσης, ένας φιλόδοξος φωτογράφος, αναλαμβάνει να φωτογραφίσει έναν εξόριστο δικτάτορα της Νοτίου Αμερικής, που φρουρείται με δρακόντεια μέτρα ασφαλείας στη βίλα που κατοικεί. Καταφέρνει να τον πλησιάσει, και λίγο πριν πεθάνει ο δικτάτορας, δίνει στον Θανάση ένα χαρτάκι με τον κωδικό των καταθέσεών του σε μια ελβετική τράπεζα. Ο πολυπόθητος κωδικός βάζει τον Θανάση σε πολλαπλά πυρά, χωρίς να έχει καν αντιληφθεί την αξία του.
Διακοπές στο Βιετνάμ
Και πάλι μέσα στην καρδία της Χούντας, με τον πόλεμο του Βιετνάμ να μαίνεται, ο Θανάσης Βέγγος προσπαθεί να περάσει ακόμα και μέσω του τίτλου, τα αντιδικτατορικά συνθήματα. Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους τον Φεβρουάριο του 1971, έκοψε 276.348 εισιτήρια, ενώ κατατάχθηκε στην 14η θέση ανάμεσα σε 87 ταινίες της ίδιας σεζόν.
Ο Θανάσης Βέγγος παθιασμένος και τελειομανής για το καλύτερο αποτέλεσμα, στη διάρκεια των γυρισμάτων, σκαρφάλωσε πάνω σε έναν πολυέλαιο, ενώ τον δάγκωσε και μία μαϊμού, ευτυχώς χωρίς δυσάρεστες συνέπειες για τον αγαπημένο ηθοποιό.
Η υπόθεση
Ο Θανάσης είναι ένας καλόκαρδος χημικός που εργάζεται στην επιχείρηση του Στέλιου Τεμπεσίρογλου και ενδιαφέρεται, αφενός να ανακαλύψει μια νέα πλαστική ύλη, και αφετέρου να παντρευτεί την όμορφη Φρόσω, γραμματέα του αφεντικού. Πετυχαίνει και τα δυο, αλλά την πρώτη νύχτα του γάμου καλείται για μετεκπαίδευση στο στρατό. Το αεροπλάνο του πέφτει στο Βιετνάμ και ο ίδιος κηρύσσεται αγνοούμενος. Όταν μετά από τρία χρόνια επιστρέφει στην Ελλάδα, θα προσπαθήσει να ξανακερδίσει τη γυναίκα του, η οποία ετοιμάζεται να παντρευτεί το πρώην αφεντικό του, αλλά και να πάρει μερίδιο από τα κέρδη της ανακάλυψής του, την οποία έχει σφετερισθεί ο Τεμπεσίρογλου.
Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας
Αν ρωτήσεις όσους έχουν δει την ταινία (και δε νομίζουμε πως υπάρχει κάποιος που να μην την έχει δει) θα συμφωνήσουν όλοι πως δύο είναι οι σκηνές που τους έχουν σημαδέψει και μέχρι και σήμερα προκαλούν ανατριχίλα. Η μία είναι η σκηνή που ο Θανάσης Βέγγος έχει ανοίξει κατά λάθος το μεγάφωνο στο φορτηγάκι του και «πλημμυρίζουν» την ελληνική ύπαιθρο οι απαγορευμένες νότες του Μίκη Θεοδωράκη, με τον ηθοποιό στην πιο αυθόρμητη και βαθιά συγκινητική στιγμή, να βγάζει την κασέτα, να την φιλάει και μετά να την βάζει ξανά στο ραδιόφωνο.
Η άλλη σκηνή, είναι από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, με τον Θανάση Βέγγο να κρατά δακρυσμένος ένα μικρό παιδί που ξεψυχούσε, έξω από την εκκλησία.
«Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1976 σε σκηνοθεσία Ντίνου Κατσουρίδη και Πάνου Γλυκοφρύδη, ενώ τη μουσική υπογράφουν οι Μίμης Πλέσσας και Μίκης Θεοδωράκης. Και μπορεί η ταινία να κυκλοφόρησε μετά την πτώση της Χούντας, όμως, ήταν πολύ νωπά τα γεγονότα, στηλιτεύοντας με τον πιο συγκινητικό και θεατρικό τρόπο τον παραλογισμό της Χούντας που επί επτά χρόνια επικρατούσε στη χώρα. Η ταινία γνώρισε μεγάλη επιτυχία, κόβοντας 248.982 εισιτήρια, ενώ σηματοδότησε και το τέλος της συνεργασίας του Βέγγου με τη Φίνος.
Η υπόθεση
Πρόκειται για ένα δίπτυχο πάνω στη δικτατορία του Μεταξά (1936-1940) και στη δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974). Στο πρώτο μέρος, η μεταξική δικτατορία αποδίδεται με ένα τσίρκο, στο οποίο ο Θανάσης εργάζεται ως κλόουν και προσπαθεί να συγκαλύψει τη δράση ενός φίλου του που δρα εναντίον του καθεστώτος. Στο δεύτερο μέρος, βλέπουμε τον Θανάση να ταλαιπωρείται εξαιτίας της αγνότητας του, ενώ ο παραλογισμός της εξουσίας καθίσταται ανάγλυφος
