Κάποτε η περίφημη Via Egnatia – κυριότερος οδικός άξονας σημαντικός για την τύχη της Ρώμης και όλων εκείνων που κυριάρχησαν στα Βαλκάνια – συνέδεε Αδριατική και Μαύρη θάλασσα.
Γράφει η Χαρά Κιούση
Σταθμοί ανεφοδιασμού, καταλύματα για την εξυπηρέτηση ταξιδιωτών και λεγεώνων , αργότερα πολλά φυλάκια απ΄όπου μεταφερόταν από το πασαλίκι των Ιωαννίνων οι φόροι στην Υψηλή Πύλη, ληστρικές επιθέσεις Τουρκαλβανών σε Έλληνες κατατρεγμένους Μακεδόνες, οι πρόσφατες ανασκαφές με τους οικισμούς, συνθέτουν την ιστορία ενός περάσματος με σπουδαία γεωστρατηγική σημασία.
Στην παράσταση η ιστορία του τόπου μας συνδέεται με το παρελθόν, μέσα από το επαινετό έργο του Νίκου Κυπουργού. Το οποίο προβάλει την αδιαμφισβήτητη εθνική ενότητα και την ελληνική παράδοση. Ένα εξαιρετικό μουσικό οδοιπορικό συνθεμένο από κρυμμένους γλωσσικούς και φωνητικούς θησαυρούς. Τραγούδια που γεννήθηκαν από την αφομοίωση γηγενών και μη, και προσαρμόστηκαν στη ντοπιολαλιά, τραγούδια δίγλωσσα ανοιχτά σε σύγχρονους τρόπους έκφρασης. Τραγούδια τα οποία συγγενεύουν μεταξύ τους σε μελωδίες, ρυθμούς και θεματικές, όλα μ’ «ένα σπάνιο αρχαϊσμό» πολλά γυρίσματα και μεγαλείο μουσικό.
Από την Ήπειρο έως τη Θράκη τραγούδια – μια μουσική διαδρομή με ορχήστρες, μπάντες, μουσικά σύνολα, χορωδιακές φωνές με ιδιώματα και τοπικές γλώσσες και διαλέκτους – ακούστηκαν στη Σκηνή του Ηρωδείου φέρνοντας την πλούσιά μας παράδοση. Κοινά θέματα σε στίχους (έρωτας, αγάπη, σεβασμός, πόνος, θλίψη, χαλασμός, νοσταλγία, πόλεμος, γενοκτονίες, ξεριζωμός, μόχθος, θάνατος) πληρούν την εθνική μας κυψέλη με μελωδική γύρη. Έλληνες ελληνόφωνοι, Αρβανίτες, Τουρκόφωνοι, Εβραίοι, τσιγγάνοι ρουμανόφωνοι, Βλάχοι, Σαρακατσαναίοι, Πόντιοι που κατοικούν στον Βορειοελλαδικό χώρο και ομοιογενοποιήθηκαν σ’ ένα λαό με κοινή θρησκεία τη μουσική, πλάτυναν τα όρια της καρδιάς και της αποδοχής για κάθε Έλληνα.
Αρβανίτικα, τούρκικα και Αρμένικα τραγούδια, τουρκόφωνα της Καππαδοκίας, Ποντιακά, Πομάκικα, Σεφαραδίτικα, Βλάχικα, Σλαβόφωνα συνοδευόμενα από κλαρίνα, βιολιά, λαούτα, ντέφι, νταούλια, ακορντεόν, τρομπέτες, ποντιακή λύρα, γκάιντες και τα μουσικά όργανα της Codex Eusmble Θεσσαλονίκης μίλησαν για βιώματα, παραδόσεις, ιστορικές αλήθειες και λανθασμένες πολιτικές. «Τραγούδια του παππού που έγιναν τραγούδια του μπαμπά» και ευχόμαστε και του κάθε παιδιού, σκόρπισαν συγκίνηση και εθνική περηφάνια. Ρωμαλέα παρουσία η υπερήλικη Κατίνα Φαρασοπούλου – Μισαηλίδου σε τραγούδια της Καππαδοκίας, πραγματικά ένα σύμβολο μαχητικότητας και ζωής. Αν και η προσέλευση του κοινού δεν ήταν η αναμενόμενη, η συναισθηματική ανταπόκριση του κοινού ήταν μεγάλη. Εκατόν είκοσι μουσικοί -όλοι δεν είναι επαγγελματίες- απέδωσαν με άψογη οργάνωση τραγούδια του τόπου μας.
Μια δύσκολη δουλειά, έργο του Νίκου Κυπουργού. «Τα τραγούδια αλλάζουν φορεσιές από τόπο σε τόπο». [Τα λόγια είναι δικά του.
Συντελεστές:
Ιδέα – Καλλιτεχνική επιμέλεια – Έρευνα: Νίκος Κυπουργός – Ελίτα Κουνάδη
Σκηνοθετική επιμέλεια: Νίκος Χατζόπουλος
Επιστημονικοί σύμβουλοι: Μιράντα Τερζοπούλου, Λεωνίδας Εμπειρίκος
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Ήχος: Γιώργος Καρυώτης
Βοηθός ηχολήπτη: Ευτύχιος Γιαννακούρας
Διεύθυνση παραγωγής: Μανόλης Σάρδης – Pro4
Βοηθός διευθυντή παραγωγής: Χριστίνα Πολυχρονιάδου
Εμφανίζονται: Πολιτιστικός Σύλλογος Νέου Χειμωνίου Έβρου «Τα Ζαλουφιώτικα», Γιώργος Συμεωνίδης, Κωνσταντίνος Καραγιάννης, Κωνσταντίνος Λιγούδης, Αικατερίνη Φαρασοπούλου-Μισαηλίδου, Γιώργος Παγκοζίδης, Γιάννης Παγκοζίδης, Κυριάκος Πετράς, Balkanatolia, Ιωάννης Παγκοζίδης, Παναγιώτης Κογκαλίδης, Εμινέ Μπουρουντζή, Βαγγέλης Δωρόπουλος, Γιάννης Καναργέλης, Θάνος Σταυρίδης, Φερδή Ρασήμογλου, Χορωδία Ισραηλιτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης και το Codex Ensemble Θεσσαλονίκης σε διεύθυνση Κωστή Παπάζογλου, Χαρούλα Γώγου, Ζήσης Μπάρδας, Βασιλική Κοτορλή, Ελευθερία Παναγιωτίδου, Μαρία Πηλιούρη, Κώστας Σερίδης, Βασιλική Σερίδη, Όλγα Ταουσιάνη, Χρυσούλα Τέζια, Μάρθα Ηλιάδου, Χριστίνα Μακρή, Εύξεινος Λέσχη Φλώρινας, Λαογραφικός Σύλλογος Βλάχων Βέροιας, Γιώργος Μανέκας, Αντώνης Παπαδόπουλος, Γιάννης Κάλας, Θοδωρής Σιταράς, Πέτρος Πιπιλιάρης, Δημήτρης Παράσχος, Θάνος Ρούμπος, Φώτης Καραβιώτης, Χάλκινα Ηχοχρώματα, Κύρος Σπόντης, Χρήστος Άψης, Χρήστος Νταλάκας, Κώστας Φίλιος, Ιωάννης Σαρβάνης, Πολυφωνική ομάδα Ιεροπηγής, Χορευτικός Σύλλογος Μετσόβου, Ανδρέας Μπάος, Βασίλης Αβραάμ, Χρήστος Σούλας, Παναγιώτης Μπάος
