Ο «Μισάνθρωπος» του Μολιέρου στο Σύγχρονο Θέατρο

Παρουσίαση θεατρικών παραστάσεων στο newsbeast.gr

08·05·2018 16:17

«Ο Μισάνθρωπος» δεν είναι ένα έργο που περιορίζεται στην εποχή του Λουδοβίκου. Η ταυτότητά του κρατά από παλιά από τον «Δύσκολο» του Μενάνδρου. Το έργο του Μολιέρου, το πιο φιλοσοφικό από όλα, είναι μια φαρσοκωμωδία των ηθών όπου σκιαγραφείται η ανθρώπινη φύση ή ακόμα ένα αστικό δράμα «μοντέρνο, οργισμένο, σκληρό».

Γράφει η Χαρά Κιούση

Η δραματική του αξία έχει κατά καιρούς σχολιασθεί με τις αντιφατικότερες συζητήσεις και εκδοχές. Στον αιώνα του διαφωτισμού ο Rousseau πιστεύει ότι αδίκως γελοιοποιείται ο Άλκηστος, ένα άτομο ενάρετο. Ο ρομαντισμός του 19ου αιώνα ερεθίζεται, προκαλείται από την εχθρότητά του προς την κοινωνία.

Ο ίδιος ο Μολιέρος, απεχθανόμενος το παιχνίδι των ρόλων όπου στηριζόταν η Αυλή των Παρισίων είχε δηλώσει: «Μισώ τους δουλοπρεπείς, τους απατεώνες, τους κόλακες και δολοπλόκους αλλά μισώ περισσότερο αυτούς που τους ανέχονται και συνδιαλέγονται μαζί τους». Ο ίδιος υποδύθηκε τον Άλκηστο, τον κεντρικό ήρωα του έργου, που καταδικάζει κάθε ελάττωμα. Είναι ένας άνθρωπος ασυμβίβαστος, αβόλευτος στην κοινωνική υποκρισία, στην απάτη, στην ψευτιά, στις συμβατικότητες, στην κολακεία.

Ηθικά άκαμπτος, αμετακίνητος κι αδιάλλακτος, τύπος περήφανος για να ανεχθεί κάθε ανέντιμο και να σωπάσει, δεν προσαρμόζεται, δεν αφομοιώνεται από το πλήθος. Ωστόσο είναι τρωτός στον έρωτα, κι ενώ καταδικάζει όλους και όλα αφήνεται στους χαριτωμένους τρόπους της άπιστης χήρας, της Σελιμέν, που είναι χειρότερη απ’ όλους.

Έτσι γίνεται κωμικός και γελοιοποιείται γιατί είναι αλαζόνας και ιδιότροπος, «ένας πικρόχολος ερωτευμένος» που παραβιάζει τους κώδικες της τιμής του, με την ελπίδα πως η επιρροή του θα γίνει αιτία της της ψυχικής της κάθαρσης. Οι συγκρούσεις βέβαια δεν σταματούν και τελικά ο Άλκηστος με πλήρη συνείδηση και διάφανη σκέψη αποχωρεί, ξεκόβει από τους ανθρώπους για να ζήσει στη μοναξιά με τον πιο ειλικρινή τρόπο. Η Ιόλη Ανδρεάδη δεν περιορίστηκε σκηνοθετικά σε συμβατικές λύσεις, αλλά με μια πινακοθήκη προσώπων χωρίς παραμορφωτικούς νεωτερισμούς, προκαλεί τους θεατές σε μια «φανταστική συμπαιγνία» με τους ηθοποιούς.

Έξι γιγάντιες κορνίζες στη σκηνή καδράρουν με μια «θεατρική μνήμη» το «εγώ», την κοινωνική ζωή των προσώπων και την αποκάλυψη του εσώτερου εαυτού τους. Τα επιμελημένα κοστούμια εποχής της Δήμητρας Λιάκουρα επιβάλουν το συγκεκριμένο ύφος έκφρασης και των στυλιζαρισμένων κινήσεων. Η παράσταση με κάποια μπουφανικά στοιχεία εξισορροπημένα με την πραγματικότητα είχε ζωντάνια και όμορφη κίνηση, που έπαιρνε ρυθμό από την έμμετρη μετάφραση του Γιάγκου Ανδρεάδη.

Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης – Άλκηστος υπακούει υποκριτικά στο διφορούμενο ακραίο του χαρακτήρα.

Η Βασιλική Τρουφάκου – Σελιμένη παίζει με τον αέρα της κοσμικής, αθεράπευτα φιλάρεσκης και γοητευτικής γυναίκας. Υπόδειγμα ευγένειας και τρυφερότητας η Δανάη Επιθυμιάδη – Ελιάνθη. Υποκριτικά φθονερή, ύπουλη και γεμάτη προσποίηση ως Αρσινόη η Μελίνα Θεοχαρίδου. Με «διαπραγματεύσιμη» αρετή ως Φιλήντας ο Ορέστης Καρύδας και ικανοποιητικός ερμηνευτικά ως αντίζηλος και επίδοξος ποιητής Ορόντης ο Θύμιος Κούκιος.

Η παράσταση ποζάτη και με δικό της αισθητικό ύφος αποκαλύπτει βαθμιαία την ουσία του έργου. Έργο με βαθύτερο υπερχρονικό μήνυμα προσφέροντας την πνευματική ανάταση που το κλασσικό υπόσχεται στους θεατές, έστω κι’ αν δεν συμφωνήσουν με τον τρόπο που ανέβηκε. Όπως είπε ο Ζακ Γκισαρνώ «ο Μισάνθρωπος προσφέρεται περισσότερο να παιχθεί με σύγχρονο κοστούμι». Πιστεύω πως η Ιόλη Ανδρεάδη το έφερε «πειραγμένα» στα μέτρα που έπρεπε.

Ταυτότητα Παράστασης

Μετάφραση: Γιάγκος Ανδρεάδης
Έμμετρη διασκευή: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Σκηνοθεσία – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Σκηνογραφία – Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Cover song: Κώστας Δαλακούρας
Φωτογραφίες: Πάνος Μιχαήλ & Νίκος Πανταζάρας
Video trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος
Βοηθοί σκηνοθέτη: Γιάννης Παυλόπουλος & Μαρία Νικητοπούλου
Κατασκευή Κοστουμιών: Δάφνη Τσακότα & Σιμέλα Τουργαϊδου
Βοηθός Ενδυματολόγου: Αμαλία Αντώνη
Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης
Παραγωγή: Constantly Productions – Βαγγέλης Κώνστας
Διανομή
Άλκηστος: Μιλτιάδης Φιορέντζης, Σελιμένη: Βασιλική Τρουφάκου, Ορόντης: Θύμιος Κούκιος, Ελιάνθη: Δανάη Επιθυμιάδη, Φιλήντας: Ορέστης Καρύδας, Αρσινόη: Μελίνα Θεοχαρίδου
Πληροφορίες
Πρεμιέρα: Από 20 Απριλίου 2018