Η πρόσφατη (19.8.2022) επίθεση της Αλ Σαμπάμπ σε κεντρικό ξενοδοχείο της σομαλικής πρωτεύουσας Μογκαντίσου αποτελεί συνέχεια των επιθέσεων του περασμένου Μαρτίου από την ίδια οργάνωση με πυροβολισμούς στο Διεθνές Αεροδρόμιο Άντεν Άντε στο Μογκαντίσου, με την εκτέλεση της βουλευτού Αμινά Μοχάμμεντ Άμπντι από βομβιστή αυτοκτονίας στην Μπελεντουέιν, και την εκτέλεση του βετεράνου πολιτικού Χάσσαν Δουχούλ στην ίδια πόλη.

γράφει ο Ευάγγελος Βενέτης*

Οι εν λόγω επιθέσεις αποτελούν υπενθύμιση στην Δύση ότι το πολιτικό Ισλάμ είναι σήμερα ισχυρό στο Κέρας της Ανατολικής Αφρικής. Παράλληλα ανέδειξε με τον πλέον αιματηρό τρόπο τον παρασκηνιακό πόλεμο που διεξάγεται έντονα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες ανάμεσα στην φιλοδυτική πολιτική ελίτ της Σομαλίας και τους Ισλαμιστές της Αλ-Σαμπάμπ κι άλλων οργανώσεων της λαϊκής βάσης.

Ενδεικτικό στοιχείο του έντονου πολιτικού παρασκηνίου για την άμβλυνση του πολιτικού Ισλάμ σε ένα πλαίσιο υποτιθέμενης συμφιλίωσης στην αφρικανική χώρα είναι ο διορισμός του άλλοτε υπαρχηγού της Αλ-Σαμπάμπ, Μουχτάρ Ρόμπο, σε Υπουργό Θρησκευτικών Ζητημάτων της σομαλικής κυβέρνησης. Η 180 μοιρών μεταστροφή του Μουχτάρ είναι αποτέλεσμα της σύλληψής του το 2017. Η σομαλική κυβέρνηση προσέγγισε τον Μουχτάρ και του πρότεινε να γίνει αυτό που πολεμούσε μέχρι τότε: κυβερνητικός στις τάξεις του αντιπάλου. Κι ο Μουχτάρ δέχθηκε.

Άγνωστο αν ο Μουχτάρ σήμερα έχει διπλή ή τριπλή ατζέντα. Βέβαιο θα πρέπει να θεωρηθεί το γεγονός ότι τόσο στις τάξεις της Αλ-Σαμπάμπ όσο κι άλλων ισλαμιστικών οργανώσεων λαμβάνουν χώρα τεκτονικές αλλαγές για την στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσουν στην Σομαλία κι ευρύτερα στην περιοχή των Στενών του Άντεν και της Ανατολικής Σαχάρας, περιοχές όπου επενεργούν τόσο δυτικές χώρες (Ισραήλ, ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία) και περιφερειακοί σύμμαχοί τους (Αίγυπτος, Σουδάν, Αιθιοπία και οι χώρες της Αραβικής Χερσονήσου) όσο κι αναθεωρητικές (Τουρκία, Κίνα και Ρωσία).

Το πολιτικό μήνυμα του υπουργικού διορισμού του Μουχτάρ από τους μέχρι πρότινος αντιπάλους του είναι σαφές προς την Αλ-Σαμπάμπ: συμβιβασμός ή ήττα. Παράλληλα επιδιώκει να εγείρει αμφιβολίες στις τάξεις των ηγεσίας και των μαχητών τη Αλ-Σαμπάμπ για την αφοσίωσή τους στον κοινό σκοπό του πολιτικού Ισλάμ. Εκτιμάται ωστόσο ότι η εν λόγω επικοινωνιακή κίνηση της σομαλικής κυβέρνησης, που αποτελεί αντανάκλαση του παρασκηνιακού πολέμου εξουδετέρωσης της Αλ-Σαμπάμπ σε επίπεδο πληροφοριών, απέχει πόρρω από το να υλοποιήσει τον σκοπό της, καθώς η Αλ-Σαμπάμπ διαθέτει ισχυρή οργανωτική βάση, λαϊκό έρεισμα και πολλαπλά δίκτυα ιδεολογικής κι υλικής στήριξης από το εξωτερικό. Καθώς η Αλ-Σαμπάμπ είναι αντάρτικη οργάνωση, θα συνεχίσει να δρα με ασύμμετρα χτυπήματα, όπως δείχνουν κι οι πρόσφατες επιθέσεις, θέτοντας εν αμφιβόλω την γεωπολιτική ασφάλεια στα Στενά του Άντεν.

*Ο Δρ. Ευάγγελος Βενέτης είναι ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής