Οι πανελλαδικές εξετάσεις τελείωσαν. Από το αποτέλεσμα των εξετάσεων αυτών θα κριθεί ποιοι από τους υποψηφίους θα πάρουν το εισιτήριο για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Τα μαθητικά χρόνια των υποψηφίων θα αποτελούν πλέον παρελθόν και θα αναπολούν τις δύσκολες αλλά και τις ωραίες στιγμές που έζησαν, ενώ συγχρόνως θα κάνουν σχέδια για το μέλλον.

Μπροστά τους ανοίγονται νέοι ορίζοντες και μέσα από μια επιτυχή επιλογή σπουδών στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση θα μπορέσουν να υλοποιήσουν τους επαγγελματικούς τους στόχους. Η σωστή επιλογή σπουδών και επαγγέλματος θα τους ανοίξει νέους δρόμους, θα τους προσφέρει νέες εμπειρίες και θα κάνει τη ζωή τους ενδιαφέρουσα και δημιουργική, προσφέροντας τους προσωπική ολοκλήρωση.

Για να γίνει, όμως, αυτό χρειάζονται δύο πράγματα: πρώτον να εκμεταλλευτούν όσο γίνεται καλύτερα το διάστημα που απομένει, επιλέγοντας σπουδές που είναι κατάλληλες για αυτούς και δεύτερον, όταν έλθει η ώρα, να συμπληρώσουν σωστά το Μηχανογραφικό τους.

Α. Πριν τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού

α) ερωτήματα αυτογνωσίας

  1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μου;
  2. Ποια είναι τα ενδιαφέροντα μου;
  3. Ποιες είναι οι ικανότητες – δεξιότητες που διαθέτω; Ακόμη ποιες είναι οι ιδιαίτερες κλίσεις και τα όποια ταλέντα μου;
  4. Σε ποια μαθήματα μπορώ να αποδώσω καλύτερα
  5. Ποιες είναι οι αξίες μου; Ειδικά οι εργασιακές μου αξίες; Τι θεωρώ σημαντικό και τι θέλω από την μελλοντική μου εργασία;
    Απαντώντας στα ερωτήματα αυτά θα ξεκαθαρίσουν ποιο επάγγελμα ή ποια επαγγέλματα τους ταιριάζουν, επιλέγοντας τις κατάλληλες σπουδές. Έχει αποδειχθεί ότι ένα μεγάλο μέρος εγκαταλείπουν τις σπουδές τους, είτε γιατί το αντικείμενό σπουδών δεν συνάδει με την προσωπικότητά τους, είτε γιατί δεν έχουν τη
    δυνατότητα να τις ολοκληρώσουν. Να επισημάνουμε εδώ και το δράμα πολλών αριστούχων, οι οποίοι επηρεασμένοι από τον κοινωνικό τους περίγυρο βρίσκονται να φοιτούν σε υψηλόβαθμες σχολές, τις οποίες εγκαταλείπουν στην συνέχεια, διαπιστώνοντας ότι το αντικείμενο σπουδών τους δεν έχει καμία σχέση με αυτό που επιθυμούν πραγματικά.

β) ερωτήματα πληροφόρησης

  1. Για το αντικείμενο σπουδών και το πρόγραμμα σπουδών των σχολών που τους ενδιαφέρουν.
  2. Για τη δυνατότητα που παρέχουν οι σχολές για μεταπτυχιακές σπουδές 3. Για τα νέα δεδομένα στην αγορά εργασίας και τα επαγγέλματα
  3. Για τις επαγγελματικές διεξόδους και τις προοπτικές απασχόλησης Απαντώντας στα ερωτήματα αυτά θα ξεκαθαρίσουν ποιες σχολές τους ενδιαφέρουν και ποιες είναι οι προοπτικές του επαγγέλματος ή των επαγγελμάτων στα οποία καταλήγουν.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουν το περιεχόμενο σπουδών, τις κατευθύνσεις (τομείς) και τα επαγγελματικά δικαιώματα που αφορούν στις σχολές που περιλαμβάνονται στο επιστημονικό τους πεδίο. Διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να παρακολουθήσουν μαθήματα που διδάσκονται σε μια σχολή, τα οποία δεν τους
ενδιαφέρουν.

Είναι προτιμότερο να επιλέξουν, αρχικά, τμήματα με ευρύ γνωστικό αντικείμενο, και στη συνέχεια να ακολουθήσουν μια εξειδίκευση με ένα κατάλληλο μεταπτυχιακό.

Οι υποψήφιοι καλό είναι να ενημερωθούν για τις αλλαγές που συμβαίνουν στην αγορά εργασίας (ειδικά τώρα μετά την πανδημία), τόσο στο διεθνές όσο και στο εσωτερικό πεδίο, να είναι έτοιμοι να τις αντιμετωπίσουν, επιδεικνύοντας ευελιξία και προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα και να ενστερνιστούν ότι οι κρίσεις και οι πανδημίες δημιουργούν ευκαιρίες.

Επειδή, όμως, υπάρχει μεγάλη ρευστότητα στην αγορά εργασίας και το επάγγελμα που ζητείται σήμερα, αύριο μπορεί να μην έχει θετικές προοπτικές απασχόλησης, είναι σημαντικό να προτιμηθούν σχολές που συνάδουν με τα ενδιαφέροντα τους και την προσωπικότητά τους, ώστε να βιώσουν δημιουργικά και ευχάριστα την περίοδο σπουδών συγκροτώντας μια προσωπικότητα ώριμη να ενταχθεί στην αγορά εργασίας, όπου και όπως οι συνθήκες και οι προσωπικές επιλογές καθορίσουν.

γ) ερωτήματα σχετικά με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής και τους 4 συντελεστές βαρύτητας που είναι από 20 έως 40%

Πρόκειται για την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής η οποία ισχύει από πέρσι και τους 4 συντελεστές βαρύτητας που είναι από 20 έως 40%, που καθορίζουν οι ίδιες οι σχολές και θα ισχύσει από φέτος. Οι δύο αυτές βασικές τομές στο υπάρχον σύστημα απαιτούν την ιδιαίτερη προσοχή των υποψηφίων.

Η ΕΒΕ θα προκύπτει κάθε χρόνο από τον μέσο όρο των επιδόσεων των υποψηφίων στα μαθήματα κάθε επιστημονικού πεδίου –συνολικά τέσσερα– πολλαπλασιαζόμενο με συντελεστή, τον οποίο θα αποφασίζει κάθε Τμήμα ΑΕΙ που είναι ενταγμένο στο πεδίο. Κατά τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου, οι υποψήφιοι αυτόματα, μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής, δεν θα μπορούν να δηλώσουν τμήματα ΑΕΙ εάν έχουν επίδοση κάτω από την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής του τμήματος.

Καλό είναι να δηλώσουν όλα τα τμήματα τα οποία τους επιτρέπει το σύστημα. Ο λόγος είναι ότι μπορεί ένας υποψήφιος να έχει περάσει την ΕΒΕ ενός τμήματος, ωστόσο να καλυφθούν οι θέσεις του από άλλους υποψηφίους με υψηλότερη βαθμολογία. Άρα οι υποψήφιοι θα πρέπει να εξαντλήσουν όλες τις δυνατότητες που τους προσφέρει το σύστημα.

Όσον αφορά τώρα τους διαφορετικούς συνδυασμούς που μπορεί να προκύψουν από τους 4 συντελεστές βαρύτητας που είναι από 20 έως 40%, όπως προαναφέραμε και καθορίζονται από τις ίδιες τις σχολές θα προκύψουν διαφορετικές βαθμολογίες για κάθε Επιστημονικό πεδίο. Εκτός από πλήθος περιπτώσεων όπου ομάδα τμημάτων έχουν τους ίδιους Συντελεστές Βαρύτητας π.χ. 20-20-30–30 ή 20-30-20-30 κλπ. Από την επεξεργασία (Καλοδήμος Δ.) των δεδομένων προκύπτουν οι παρακάτω μέγιστοι αριθμοί διαφορετικών βαθμολογιών για κάθε ΕΠ: 1ο ΕΠ μέγιστος αριθμός 29, 2ο ΕΠ μέγιστος αριθμός 51, 3ο ΕΠ μέγιστος αριθμός 38 και 4ο ΕΠ μέγιστος αριθμός 47.

δ) ερωτήματα σχετικά με το λεγόμενο παράλληλο μηχανογραφικό δελτίο

Από πέρυσι δίνεται η δυνατότητα στους υποψηφίους των Πανελλαδικών εξετάσεων να συμπληρώσουν, παράλληλα με το γνωστό μηχανογραφικό δελτίο για τις θέσεις στα ΑΕΙ, και μηχανογραφικό για τις θέσεις των Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΙΕΚ). Η εγγραφή των επιτυχόντων θα πραγματοποιηθεί το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια θα ακολουθήσει και δεύτερη φάση εισαγωγής στα Δημόσια ΙΕΚ. Η δεύτερη αυτή φάση θα αφορά στις θέσεις ανά ειδικότητα που δεν καλύφθηκαν από την διαδικασία υποβολής του παράλληλου μηχανογραφικού δελτίου, καθώς και σε θέσεις ανά ειδικότητα που δεν προκηρύχθηκαν κατά την ανωτέρω διαδικασία. Να υπενθυμίσουμε πως οι υποψήφιοι μπορούν να κάνουν αίτηση τον Σεπτέμβρη και για άλλες ειδικότητες πέρα από αυτές που προσφέρονται μέσω του Παράλληλου Μηχανογραφικού.

ε) ερωτήματα σχετικά με το κόστος σπουδών

Εάν δεν υπάρχει σχολή που τους ενδιαφέρει στον τόπο κατοικίας τους, οφείλουν να διερευνήσουν την οικονομική δυνατότητα να μετακινηθούν σε μια άλλη πόλη. Επομένως τα οικονομικά της οικογένειάς τους είναι ένα σημαντικό δεδομένο που θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους. Το κόστος σπουδών απασχολεί πλέον πολλούς υποψήφιους και η συζήτηση με τους γονείς καθίσταται επιβεβλημένη. Μία λύση θα ήταν η στέγαση σε φοιτητική εστία, εφόσον, βέβαια, υπάρχουν οι προϋποθέσεις και η πόλη που τους ενδιαφέρει προσφέρει αυτή τη δυνατότητα.

ζ) ερωτήματα σχετικά με τη δυνατότητα μετεγγραφής

Μπορούν να διερευνήσουν την πιθανότητα και τις προϋποθέσεις μετεγγραφής κοντά στον τόπο κατοικίας τους ή τον ίδιο τόπο που σπουδάζει ο αδελφός/ή τους, με την προϋπόθεση ότι υπάρχει αντίστοιχο Τμήμα ή Σχολή, μέσα από το ΦΕΚ: http://users.sch.gr/ndemertzis/ant2021.pdf. Προσοχή όμως γιατί στο νόμο που ισχύει αυτή τη στιγμή, πολλά έχουν αλλάξει για τη δυνατότητα μετεγγραφής. Έτσι για παράδειγμα τέθηκε ακαδημαϊκό φίλτρο στις μετεγγραφές των φοιτητών από ΑΕΙ σε ΑΕΙ.

Πρόκειται για τη λεγόμενη «βάση μετεγγραφής», η οποία ορίζεται στις 2.750 μόρια κάτω από τη βάση εισαγωγής κάθε τμήματος. Ενδεικτικά, ο ενδιαφερόμενος για μετεγγραφή στο τμήμα Η/Υ ΕΜΠ, του οποίου η βάση το 2019 ήταν 18.314 μόρια, θα έπρεπε να έχει 15.564 μόρια. Η «βάση μετεγγραφής» αναμένεται να περιορίσει τον αριθμό μετεγγραφών, ωστόσο, δίνεται η δυνατότητα μετακίνησης σε άλλο τμήμα του ίδιου επιστημονικού πεδίου, φτάνει ο ενδιαφερόμενος να έχει τη βάση του.

Β. Τα βήματα για τη σωστή συμπλήρωση του μηχανογραφικού

Απευθυνόμενος λοιπόν σε κάθε υποψήφιο ξεχωριστά, θα του πρότεινα να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα:

Βήμα πρώτο:

Επιλέγεις και εκτυπώνεις το επιστημονικό πεδίο που σε ενδιαφέρει.

Βήμα δεύτερο:

Σε κάθε Πεδίο χαρακτηρίζεις τις σχολές επιλογής σου με τα γράμματα:

  • Α: για τις Σχολές που σε ενδιαφέρουν πρωταρχικά
  • Β: για τις Σχολές που σε ενδιαφέρουν λιγότερο
  • Γ: για τις Σχολές που δεν σε ενδιαφέρουν και τόσο.

Βήμα τρίτο:

  • Ιεραρχείς αριθμητικά (με 1, 2, 3…κλπ) τις σχολές της κατηγορίας Α από άποψη ενδιαφέροντος και προτίμησης πχ Α1, Α2, ….Α10. Προσοχή όμως να υπάρχει αριθμητική συνέχεια.
  • Όταν τελειώσεις με τα τμήματα της κατηγορίας Α προχωράς στην κατηγορία Β και κάνεις το ίδιο συνεχίζοντας, όμως, με τον αριθμητικό δείκτη που σταμάτησες προηγούμενα πχ Β11,…Β22, τέλος συνεχίζεις και στην κατηγορία Γ πχ Γ23… κλπ.

Βήμα τέταρτο:

Αν τώρα διαγράψεις τα γράμματα Α, Β, Γ, οι αριθμοί που παραμένουν δηλώνουν τη σειρά προτίμησης των σχολών επιλογής σου.

Μεταφορά στο Ηλεκτρονικό Μηχανογραφικό

Εν τω μεταξύ έχεις απευθυνθεί στο Λύκειό σου και έχεις αποκτήσει τον προσωπικό σου κωδικό ασφαλείας (password) με τον οποίο θα μπεις στην εφαρμογή https://exams.it.minedu.gov.gr/ όταν την ανοίξει το Υπουργείο Παιδείας και ακολουθώντας τις οδηγίες που σου παρέχει, συμπληρώνεις, ηλεκτρονικά το μηχανογραφικό σου, μεταφέροντας με πολλή προσοχή τη σειρά προτίμησης των σχολών που καθόρισες στο προαναφερθέν τέταρτο βήμα.

Έχεις τη δυνατότητα να υποβάλλεις ένα πρόχειρο μηχανογραφικό, να το τροποποιήσεις αν χρειαστεί και να προχωρήσεις στην οριστικοποίησή του μέσα στην προθεσμία που έχει οριστεί.

Τελευταίες επισημάνσεις

Τελειώνοντας, ας καταγράψουμε ορισμένες επισημάνσεις, που μερικές φορές είναι αυτονόητες, αλλά ιδιαίτερα κρίσιμες:

  • Δεν εισάγεσαι σε Σχολή για την οποία δεν εκδήλωσες προτίμηση. Προτείνω να δηλώσεις αν όχι όλα, αρκετά τμήματα που ανήκουν στο επιστημονικό πεδίο που έχεις επιλέξει.
  • Αν, με τα μόρια που συγκέντρωσες, εισάγεσαι σε περισσότερες από μία Σχολές, τότε θα εισαχθείς σ’ αυτήν που δήλωσες προγενέστερη.
  • Για το λόγο αυτό, η σειρά των προτιμήσεων πρέπει να εκφράζει την πραγματική επιθυμία σου και όχι την πιθανολογούμενη επιτυχία ή αποτυχία σύμφωνα με τις βάσεις του προηγούμενου έτους.

Συνοψίζοντας

  • Σ΄ αυτό το σταυροδρόμι που έφτασες να είσαι περήφανος για τον αγώνα που έδωσες!
  • Να θυμάσαι πάντα ότι δεν είσαι μόνος σου. Οι γονείς σου, οι καθηγητές σου και οι ειδικοί σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού μπορούν να σε συνδράμουν στις αποφάσεις σου.
  • Η ζωή δεν αρχίζει ούτε τελειώνει με τη συμπλήρωση του μηχανογραφικού……

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ