Τη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα έχει ως στόχους την ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την καλύτερη προστασία των καταναλωτών και την ενίσχυση της βιομηχανικής ανταγωνιστικότητας πρότεινε την Τρίτη (14/3) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Η ΕΕ διέθετε επί πάνω από είκοσι έτη μια αποδοτική, καλά ενοποιημένη αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία επέτρεψε στους καταναλωτές να αποκομίσουν τα οικονομικά οφέλη μιας ενιαίας αγοράς ενέργειας, εξασφάλιζε τον ενεργειακό εφοδιασμό και προωθούσε τη διαδικασία της απανθρακοποίησης» επισημαίνει στη σχετική της ανακοίνωση της Επιτροπής.
«Η ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία κατέδειξε την ανάγκη ταχείας προσαρμογής της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας ώστε να στηρίζει αποτελεσματικότερα την πράσινη μετάβαση και να παρέχει στους καταναλωτές ενέργειας, τόσο στα νοικοκυριά όσο και στις επιχειρήσεις, ευρεία πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες και μη ορυκτές πηγές» σημειώνεται όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πφρακτορείο Ειδήσεων
Η μεταρρύθμιση που προτείνει η Επιτροπή προβλέπει αναθεωρήσεις διαφόρων νομοθετικών πράξεων της ΕΕ – ιδίως του κανονισμού για την ηλεκτρική ενέργεια, της οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια και του κανονισμού για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά χονδρικής (REMIT).
Η ΕΕ εισάγει επίσης μέτρα που παρέχουν κίνητρα για μακροπρόθεσμες συμβάσεις για ηλεκτροπαραγωγή από μη ορυκτές πηγές και εισάγουν στο σύστημα περισσότερες καθαρές ευέλικτες λύσεις για να ανταγωνιστούν το αέριο, όπως η απόκριση της ζήτησης και η αποθήκευση. Σύμφωνα με την Επιτροπή, με αυτό τον τρόπο θα μειωθεί ο αντίκτυπος των ορυκτών καυσίμων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας των καταναλωτών και θα αντικατοπτρίζεται σε αυτούς, το χαμηλότερο κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επιπλέον, η προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα τονώσει τον ανοικτό και θεμιτό ανταγωνισμό στις ευρωπαϊκές ενεργειακές αγορές χονδρικής, ενισχύοντας τη διαφάνεια και την ακεραιότητα της αγοράς.
Ζωτικής σημασίας η δημιουργία ενός ενεργειακού συστήματος που θα βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας
Η δημιουργία ενός ενεργειακού συστήματος που θα βασίζεται στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχει ζωτική σημασία όχι μόνο για τη μείωση των λογαριασμών των καταναλωτών, αλλά και για τη διασφάλιση του βιώσιμου και ανεξάρτητου ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και το σχέδιο REPowerEU.
Η μεταρρύθμιση αυτή, που αποτελεί επίσης μέρος του βιομηχανικού σχεδίου της Πράσινης Συμφωνίας, θα επιτρέψει στην ευρωπαϊκή βιομηχανία να έχει πρόσβαση σε οικονομικά προσιτή ενέργεια από ανανεώσιμες, μη ορυκτές πηγές, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα διευκόλυνσης της απανθρακοποίησης και της πράσινης μετάβασης. Για να επιτευχθούν οι στόχοι για την ενέργεια και το κλίμα, η Επιτροπή λέει ότι η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να τριπλασιαστεί ως το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι προτάσεις της για τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα επιτρέψουν σε καταναλωτές και προμηθευτές να επωφεληθούν από την αύξηση της σταθερότητας των τιμών χάρη στις τεχνολογίες των ανανεώσιμων και μη ορυκτών πηγών ενέργειας. Το σημαντικότερο είναι ότι θα προσφέρουν στους καταναλωτές ευρεία επιλογή συμβάσεων και σαφέστερες πληροφορίες πριν από την υπογραφή σύμβασης, ώστε να έχουν τη δυνατότητα να κατοχυρώνουν ασφαλείς, μακροπρόθεσμες τιμές και να αποφεύγουν τον υπερβολικό κίνδυνο και την υπερβολική αστάθεια. Ταυτόχρονα, θα εξακολουθούν να μπορούν να επιλέγουν συμβάσεις δυναμικής τιμολόγησης για να επωφελούνται από τη μεταβλητότητα των τιμών για να χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια, όταν αυτή είναι φθηνότερη (π.χ. για τη φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων ή τη χρήση αντλιών θερμότητας).
Επιπλέον, η μεταρρύθμιση αποσκοπεί στην ενίσχυση της σταθερότητας των τιμών, μέσω της μείωσης του κινδύνου χρεωκοπίας των προμηθευτών. Η Επιτροπή προτείνει οι προμηθευτές να έχουν την υποχρέωση να διαχειρίζονται την τιμολογιακή διακινδύνευση τουλάχιστον στο μέτρο των ποσοτήτων που αφορούν συμβολαία καθορισμένης τιμής, ώστε να είναι λιγότερο εκτεθειμένοι σε εξάρσεις των τιμών και σε αστάθεια της αγοράς. Υποχρεώνει επίσης τα κράτη μέλη να δημιουργήσουν προμηθευτές έσχατης ανάγκης ώστε κανένας καταναλωτής να μην μένει χωρίς ηλεκτρική ενέργεια.
Επίσης, βάσει της προτεινόμενης μεταρρύθμισης, τα κράτη μέλη θα προστατεύουν τους ευάλωτους καταναλωτές που αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις στις πληρωμές, ώστε να μην αποσυνδέονται από το ηλεκτρικό δίκτυο. Επίσης, επιτρέπει στα κράτη μέλη να επεκτείνουν τις ρυθμιζόμενες τιμές λιανικής στα νοικοκυριά και στις ΜΜΕ σε περίπτωση κρίσης.
Για να βελτιωθεί η ευελιξία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, τα κράτη μέλη θα κληθούν να αξιολογήσουν τις ανάγκες τους, να καθορίσουν στόχους για την αύξηση της ευελιξίας που βασίζεται σε μη ορυκτές πηγές και θα έχουν τη δυνατότητα να θεσπίσουν νέα καθεστώτα στήριξης, ιδίως για την απόκριση της ζήτησης και την αποθήκευση. Η μεταρρύθμιση επιτρέπει επίσης στους διαχειριστές συστημάτων να προμηθεύονται υπηρεσίες μείωσης της ζήτησης στις ώρες αιχμής.
Εξάλλου, για να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας της ΕΕ και να μειωθεί η έκθεσή της σε ασταθείς τιμές, η Επιτροπή προτείνει να διευκολυνθεί η σύναψη πιο σταθερών μακροπρόθεσμων συμβάσεων, όπως οι συμβάσεις αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (PPA), μέσω των οποίων οι επιχειρήσεις κατοχυρώνουν τις δικές τους άμεσες προμήθειες ενέργειας και, ως εκ τούτου, μπορούν να επωφεληθούν από τις πιο σταθερές τιμές της ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες και μη ορυκτές πηγές.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα των εσόδων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και να θωρακιστεί η βιομηχανία από την αστάθεια των τιμών, κάθε δημόσια στήριξη για νέες επενδύσεις σε υποοριακή ή υποχρεωτικής λειτουργίας ηλεκτροπαραγωγή από ανανεώσιμες και μη ορυκτές πηγές θα πρέπει να έχει τη μορφή αμφίδρομης σύμβασης επί διαφοράς (CfD) και τα κράτη μέλη θα πρέπει να μετακυλίουν τα πλεονάζοντα έσοδα στους καταναλωτές. Επιπλέον, η μεταρρύθμιση θα δώσει ώθηση στη ρευστότητα των αγορών για τις μακροπρόθεσμες συμβάσεις που κατοχυρώνουν μελλοντικές τιμές, τις λεγόμενες «προθεσμιακές συμβάσεις». Αυτό θα επιτρέψει σε περισσότερους προμηθευτές και καταναλωτές να προστατευτούν έναντι των εξαιρετικά ευματάβλητων τιμών σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Τέλος, για να εξασφαλιστεί η ύπαρξη ανταγωνιστικών αγορών και ο διαφανής καθορισμός των τιμών, ο Οργανισμός Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) και οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα έχουν ενισχυμένη ικανότητα παρακολούθησης της ακεραιότητας και της διαφάνειας της αγοράς ενέργειας. Ειδικότερα, ο επικαιροποιημένος κανονισμός για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στην ενεργειακή αγορά χονδρικής (REMIT) θα διασφαλίσει καλύτερη ποιότητα των δεδομένων και θα ενισχύσει τον ρόλο του ACER στις έρευνες για ενδεχόμενες περιπτώσεις κατάχρησης της αγοράς διασυνοριακού χαρακτήρα. Συνολικά, θα ενισχύσει την προστασία των καταναλωτών και της βιομηχανίας της ΕΕ από κάθε κατάχρηση της αγοράς.
Η προτεινόμενη μεταρρύθμιση θα πρέπει τώρα να συζητηθεί και να συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πριν τεθεί σε ισχύ.
