Με ανησυχία παρακολουθεί ολόκληρη η Ευρώπη τις κινήσεις της Ρωσίας, η οποία κλείνει τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου προς την Πολωνία και τη Βουλγαρία, ενώ απειλεί να κάνει το ίδιο και με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Την ίδια ώρα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν προειδοποίησε την Τετάρτη ότι όποιες χώρες επιχειρήσουν να παρέμβουν στην Ουκρανία θα αντιμετωπίσουν μια ταχεία απάντηση από τη Ρωσία και είπε ότι όλες οι αποφάσεις για το πώς θα αντιδρούσε η Μόσχα σε αυτή την κατάσταση έχουν ήδη ληφθεί.
O Πούτιν, σύμφωνα με το Reuters, είπε επίσης ότι η Δύση ήθελε να κόψει τη Ρωσία σε διάφορα κομμάτια και την κατηγόρησε ότι ωθεί την Ουκρανία σε σύγκρουση με τη Ρωσία. Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν σημείωσε μεταξύ άλλων ότι το ρούβλι, το τραπεζικό σύστημα, ο τομέας των μεταφορών και η οικονομία της Ρωσίας στο σύνολό τους έχουν αντέξει τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν κατά της Μόσχας και υποσχέθηκε μια απάντηση στις προσπάθειες απομόνωσης της Ρωσίας.
Μέχρι στιγμής η επίσημη Γερμανία αντιμετωπίζει τις ανακοινώσεις της Μόσχας με σχετική ψυχραιμία. «Επί του παρόντος η ενεργειακή επάρκεια της χώρας είναι εξασφαλισμένη», ανακοίνωσε την Τετάρτη ο κρατικός φορέας διαχείρισης του ενεργειακού δικτύου, για να προσθέσει ότι «παρακολουθεί την κατάσταση με πολλή προσοχή».
Μετά τη διακοπή της τροφοδοσίας της Πολωνίας και της Βουλγαρίας με ρωσικό φυσικό αέριο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, απάντησε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση «είχε προετοιμαστεί» για τη διακοπή της προμήθειας φυσικού αερίου και ετοιμάζει «μία συντονισμένη απάντηση».
«Η ανακοίνωση της Gazprom αποτελεί μία νέα απόπειρα της Ρωσίας να μας εκβιάσει με το φυσικό αέριο. Είμαστε προετοιμασμένοι για το σενάριο αυτό. Προετοιμάζουμε τη συντονισμένη ευρωπαϊκή μας απάντηση. Οι Ευρωπαίοι μπορούν να είναι βέβαιοι ότι είμαστε ενωμένοι και αλληλέγγυοι προς τις πληττόμενες χώρες» έγραψε η πρόεδρος της Κομισιόν στο Twitter.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απέρριψε τις κατηγορίες ότι η Μόσχα χρησιμοποιεί τις προμήθειες φυσικού αερίου ως εργαλείο εκβιασμού. Ο Πεσκόφ υπογράμμισε ότι η Ρωσία είναι ένας αξιόπιστος προμηθευτής ενέργειας και ότι δεν συμμετέχει σε εκβιασμό.
Την ίδια ώρα, το υπουργείο Οικονομίας επισημαίνει ότι «η ροή του φυσικού αερίου παραμένει σε φυσιολογικά επίπεδα», αλλά καταγράφει «με ανησυχία» ότι έχουν ήδη σταματήσει οι ροές προς δύο ευρωπαϊκές χώρες, γι’ αυτό παραμένει «σε στενό συντονισμό με την ΕΕ».
Ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας και αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ, από το Κόμμα των Πρασίνων, δεν αποκλείει πλέον να τερματίσει η Μόσχα την παροχή ενέργειας προς τη Γερμανία μετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ουκρανία, ενώ δηλώνει ευθαρσώς ότι σε αυτή την περίπτωση η γερμανική οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο σοβαρής ύφεσης και κατηγορεί το Κρεμλίνο ότι «χρησιμοποιεί την ενέργεια ως όπλο». Εάν η Μόσχα, με τις απειλές της, ήθελε απλώς να εκτοξεύσει στα ύψη τις τιμές του φυσικού αερίου, ασφαλώς πέτυχε τον σκοπό της. Το πρωί της Τετάρτης οι τιμές για συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στο φυσικό αέριο αυξήθηκαν κατά 20,2%. «Οι επενδυτές φοβούνται ότι η Πολωνία και η Βουλγαρία ήταν μόνο η αρχή», επισημαίνει ο οικονομολόγος Μάρκους Ματίας Κόιπ στην ιστοσελίδα του πρώτου προγράμματος της γερμανικής τηλεόρασης (ARD).
«Ένα 10% είναι φυσιολογικό»
Ωστόσο, το μεσημέρι της Τετάρτης η αύξηση των τιμών περιορίστηκε γύρω στο 10%. Ο Ρόμπερτ Ρέτφελντ, αναλυτής στην εταιρεία χαρτοφυλακίου Wellenreiter, είπε στην ARD ότι «μία αύξηση γύρω στο 10% ως αντίδραση για το κλείσιμο της στρόφιγγας σε Πολωνία και Βουλγαρία είναι μάλλον φυσιολογική», γιατί αν δούμε τη μεγάλη εικόνα «οι τιμές παραμένουν κάτω από τα ανώτατα επίπεδα των τελευταίων έξι μηνών». Για φυσιολογική αντίδραση της αγοράς έκανε λόγο και ο αναλυτής της Commerzbank Κάρστεν Φριτς, υπενθυμίζοντας ότι ο αγωγός Γιαμάλ, που μετέφερε φυσικό αέριο προς την Πολωνία, είχε ούτως ή άλλως υποβαθμισμένο ρόλο τους τελευταίους μήνες. «Από τον Ιανουάριο του 2022 οι ροές φυσικού αερίου μέσω Γιαμάλ δεν ξεπερνούν το 2% των συνολικών πωλήσεων της Ρωσίας προς την Ευρώπη», επισημαίνει.
Το ερώτημα δεν είναι μόνο αν η Γερμανία μπορεί να επιβιώσει χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά και αν η Ρωσία μπορεί να επιβιώσει χωρίς τις εξαγωγές της, εκτιμούν οι αναλυτές της ARD, σύμφωνα με τη Deutsche Welle: «Σήμερα το 18% των ρωσικών εξαγωγών φυσικού αερίου διοχετεύεται στη Γερμανία, που είναι η μεγαλύτερη αγορά για τη Ρωσία», υπενθυμίζουν. Ο Ματίας Κόιπ, οικονομολόγος στην στρατιωτική ακαδημία του Πολυτεχνείου της Ζυρίχης (ETH), υποστηρίζει ότι το μποϊκοτάζ της Ρωσίας απέναντι στην Πολωνία και τη Βουλγαρία, χώρες που ούτως ή άλλως «δεν είναι σημαντικές αγορές για το φυσικό αέριο» αποτελεί κατά κύριο λόγο «μία κίνηση εκφοβισμού για χώρες όπως η Γερμανία, η οποία όμως δεν είναι αξιόπιστη». Μακροπρόθεσμα, υποστηρίζει ο Κόιπ, η Ρωσία «είναι σαν να πυροβολεί το γονατό της» με την τακτική αυτή, καθώς αποδεικνύει ότι είναι αναξιόπιστος πάροχος ενέργειας και συνομιλητής. «Στο μέλλον, οποιοσδήποτε έχει μία εναλλακτική λύση, θα αποφεύγει τη Ρωσία», προειδοποιεί ο γερμανός αναλυτής.
Αναθεώρηση των οικονομικών προβλέψεων
Παρουσιάζοντας πάντως την «εαρινή πρόγνωση» για την πορεία της γερμανικής οικονομίας, ο αντικαγκελάριος Ρόμπερτ Χάμπεκ αναγκάστηκε να αναθεωρήσει επί τα χείρω την συνολική πρόγνωση για το τρέχον έτος. Σύμφωνα με τα νέα στοιχεία, η πρόγνωση κυμαίνεται στο 2,2% ετησίως για το 2022 και 2,5% για το 2023. Το καλό νέο, αναφέρει ο Χάμπεκ, είναι ότι ήδη τους τελευταίους μήνες έχει μειωθεί σημαντικά η εξάρτηση από τω ρωσικό φυσικό αέριο: Ενώ πριν την έναρξη του πολέμου η Γερμανία εισήγαγε το 50% των αναγκών της από τη Ρωσία, σήμερα το ποσοστό έχει περιοριστεί στο 35%.
