Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ παρουσίασε σήμερα ένα σχέδιο δράσης για την μετανάστευση και το άσυλο στις χώρες μέλη της ΕΕ, το οποίο απορρίφθηκε άμεσα από την Βρετανία, η οποία αντιτίθεται σε οποιαδήποτε αλληλεγγύη όσον αφορά την υποδοχή μεταναστών και προσφύγων.

«Οι μετανάστες που προσπαθούν να φτάσουν στην ΕΕ διασχίζοντας την Μεσόγειο θα πρέπει να επαναπατρίζονται», δήλωσε στα βρετανικά μέσα ενημέρωσης η υπουργός Εσωτερικών της Βρετανίας Τερέζα Μέι, η οποία ανέλαβε ξανά την θέση αυτή μετά την νίκη του Ντέιβιντ Κάμερον στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν την περασμένη Πέμπτη στην χώρα.

«Διαφωνώ με την Φεντερίκα Μογκερίνι (την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας) όταν υποστηρίζει ότι κανένας μετανάστης ή πρόσφυγας που περισυλλέγεται στην θάλασσα δεν θα στέλνεται πίσω παρά τη θέλησή του», επέμεινε η Μέι, μερικές ώρες πριν από την παρουσίαση του σχεδίου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. «Το μόνο που θα κάνει μια τέτοια προσέγγιση είναι να ενθαρρύνει περισσότερους ανθρώπους να διακινδυνεύουν την ζωή τους», εξήγησε.

«Το χειρότερο θα ήταν να μην κάνουμε τίποτε, να διατηρήσουμε το σημερινό σύστημα», απάντησε ο υπ’αριθμόν δύο στην ιεραρχία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς, ερωτηθείς σχετικά με την «διαφωνία» του Λονδίνου για το σχέδιο αυτό.

Ο Τίμερμανς κάλεσε παράλληλα την Βρετανία να διαθέσει χρόνο για να μελετήσει το σχέδιο που προτείνει η Κομισιόν. «Τρέφω πολύ μεγάλο σεβασμό για τις βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών, αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι η Τερέζα Μέι έχει ενημερωθεί για όλα τα σχέδιά μας», σημείωσε ο πρώην επικεφαλής της ολλανδικής διπλωματίας.

Ο επαναπατρισμός ορισμένων μεταναστών εξακολουθεί να αποτελεί μέρος της πολιτικής της ΕΕ σχετικά με την μετανάστευση, καθησύχασε εξάλλου το Λονδίνο ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, προσθέτοντας ότι η κα Τερέζα Μέι «μπορεί να μείνει ήσυχη» ότι δεν θα χορηγείται άσυλο σε όλους τους πρόσφυγες.

«Αν δεν κάνουμε τίποτε θα επιδεινωθεί η τύχη των ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο και θα χάσουμε κάθε αξιοπιστία απέναντι στους πολίτες μας (…) δεν μπορούμε να δεχθούμε ολόκληρες οικογένειες να πνίγονται στην Μεσόγειο», επέμεινε ο Τίμερμανς.
Περίπου 1.800 άνθρωποι έχουν χάσει την ζωή τους στα ναυάγια που έχουν σημειωθεί από την αρχή της χρονιάς, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης.
Το σχέδιο δράσης που υιοθετήθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει την αποτροπή της επιβίβασης σε πλεούμενα αυτών που θέλουν να μεταναστεύσουν στην Ευρώπη, την διάσωση αυτών που ταξιδεύουν μέσω θαλάσσης και την διαχείριση της υποδοχής τους κατά την άφιξή τους στην ΕΕ.
Σε αυτό το σχέδιο περιγράφονται με λεπτομέρεια μια σειρά από άμεσες δράσεις και πιο μακροπρόθεσμες στρατηγικές, όπως είναι η δημιουργία ενός κέντρου υποδοχής στον Νίγηρα, δηλαδή στον δρόμο που έχουν χαράξει οι επίδοξοι μετανάστες από τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής.
Ορισμένες διατάξεις του σχεδίου αυτού, κυρίως η επιβολή ποσοστώσεων για την ανακατανομή μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών των προσφύγων και των νόμιμων μεταναστών, προκαλούν εχθρότητα. Η Βρετανία δεν είναι η μόνη που αντιδρά. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν αντέδρασε κατά των ποσοστώσεων, τις οποίες χαρακτήρισε «μια τρέλα».
«Οι αντιδράσεις αυτές είναι απογοητευτικές», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Κομισιόν, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί.
«Καμία χώρα δεν θα πρέπει να αφεθεί να αντιμετωπίζει μόνη της τις τεράστιες μεταναστευτικές πιέσεις», υπογράμμισε εξάλλου σήμερα ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στον λογαριασμό του στο Twitter μετά την δημοσιοποίηση του σχεδίου του για την μετανάστευση.

Μάλιστα σε βίντεο που συνόδευε το σχέδιο, ο πρόεδρος της Επιτροπής σημείωνε ότι η Ευρώπη χρειάζεται τους μετανάστες καθώς το εργατικό δυναμικό της θα έχει μειωθεί ως το 2060 και τόνιζε ότι η Ευρώπη οφείλει να δείξει αλληλεγγύη.

Οι αφίξεις προσφύγων μέσω θαλάσσης αποτελούν μόνο ένα μέρος του μεταναστευτικού φαινομένου, αλλά είναι οι πιο δραματικές, σχολιάζει το Γαλλικό Πρακτορείο. Η κύρια ροή προσφύγων φτάνει στην Λιβύη με προορισμό την νότια Ιταλία. Τον μεταναστευτικό αυτό δρόμο ακολουθούν όσοι προέρχονται από τις χώρες του Κέρατος της Αφρικής και τις χώρες της δυτικής Αφρικής, κυρίως την Νιγηρία.

Το σχέδιο που παρουσιάστηκε σήμερα επιμένει στην ανάγκη να παταχθούν οι διακινητές και να καταστραφούν τα πλοία τους. Κάτι τέτοιο θα επέβαλε την χρήση ισχύος, ένα μέτρο το οποίο θα συζητηθεί από τους υπουργούς Εξωτερικών την ερχόμενη Δευτέρα.

Τάσσεται εξάλλου υπέρ της ενίσχυσης των μέσων επίβλεψης και διάσωσης στην Μεσόγειο προκειμένου να αποφεύγονται τα ναυάγια. Αυτή είναι η αποστολή που ανατέθηκε στις επιχειρήσεις Τρίτων στην Ιταλία και Ποσειδών στην Ελλάδα, ο προϋπολογισμός και τα μέσα των οποίων θα αυξηθούν.

Το τρίτο μέρος του σχεδίου είναι το πιο αμφιλεγόμενο. Επιδιώκει να επιβάλει την αλληλεγγύη στα κράτη μέλη και να αλλάξει τον κανόνα που επιβάλλει να αναλαμβάνουν την τύχη των προσώπων που ζητούν άσυλο οι χώρες στις οποίες φτάνουν. Η πιο πρόσφατη προσπάθεια τροποποίησης του κανόνα αυτού απορρίφθηκε από 24 από τις 28 κυβερνήσεις των χωρών μελών της ΕΕ.

Το ερώτημα που τίθεται είναι αν πρόκειται για ένα σχέδιο που θα «σφαγιαστεί», σχολιάζει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Γιούνκερ θέλει ξανά να επιβάλει όρια. «Η ΕΕ χρειάζεται ένα μόνιμο σύστημα που θα επιτρέπει την κατανομή ανάμεσα στις χώρες αυτών που ζητούν άσυλο», υπογραμμίζει στην ανακοίνωσή του. Ως αντάλλαγμα θέλει να επιταχύνει τον επαναπατρισμό των μεταναστών που δεν τους χορηγείται άδεια για να παραμείνουν στην ΕΕ.

Το 2014 αντιμετωπίστηκε η περίπτωση περισσότερων από 360.000 ανθρώπων που ζητούσαν άσυλο. Μόνον οι μισοί –185.000– έγιναν δεκτοί και έξι χώρες ανέλαβαν το κύριο βάρος της προσπάθειας: η Γερμανία, η Σουηδία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Βρετανία και η Ολλανδία.

Προς το παρόν οι ευρωπαϊκές χώρες αναλαμβάνουν τους πρόσφυγες που προέρχονται από τρίτες χώρες σε εκούσια βάση.

Η Βρετανία αρνήθηκε πέρυσι να συμβάλει οικονομικά σε μια ευρωπαϊκή αποστολή έρευνας και διάσωσης στην Μεσόγειο, επιχειρηματολογώντας ήδη από τότε ότι θα πρέπει να αποτρέπονται κι όχι να ενθαρρύνονται οι επίδοξοι μετανάστες να διασχίζουν την Μεσόγειο.

Ωστόσο την ίδια ώρα ένα πλοίο του βρετανικού Πολεμικού Ναυτικού, το HMS Bulwark, που έχει αναπτυχθεί στην Μεσόγειο εδώ και δύο εβδομάδες, διέσωσε σήμερα 445 πρόσφυγες που επέβαιναν σε τέσσερις λαστιχένιες βάρκες, ανακοίνωσε το βρετανικό υπουργείο Άμυνας. Οι πρόσφυγες θα οδηγηθούν στην Ιταλία, διευκρίνισε το υπουργείο στην ανακοίνωσή του.

Σε σημερινή συνέντευξή της στο BBC, η Μέι επισήμανε εξάλλου ότι προτεραιότητα θα πρέπει να είναι να παταχθούν οι διακινητές που διοργανώνουν την λαθραία μεταφορά προσφύγων. Η Βρετανίδα υπουργός έδωσε έμφαση στα 800 εκατομμύρια στερλίνες (1,12 δισεκατομμύριο ευρώ) που δαπανά η Βρετανία για να βοηθήσει τους Σύρους πρόσφυγες στην περιοχή.

«Η Ευρώπη δεν θα είναι σε θέση να υποδεχθεί τα εκατομμύρια των ανθρώπων που εκτοπίστηκαν από την Συρία, εκ των οποίων πολλοί θέλουν να παραμείνουν στην περιοχή προκειμένου, μακροπρόθεσμα, να επιστρέψουν στην πατρίδα τους», υπογράμμισε η Μέι.

Η Επιτροπή προτείνει με το σχέδιο που παρουσίασε σήμερα την επιβολή ποσοστώσεων για να επιτραπεί μια πιο δίκαιη κατανομή. Το μέτρο αφορά κυρίως τους πρόσφυγες που προστατεύονται από την Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), η οποία ζήτησε από την ΕΕ να υποδέχεται ετησίως 20.000 Σύρους.

Την αλληλεγγύη αυτή ζητεί η Ιταλία. Η Γαλλία και η Γερμανία υποστηρίζουν την αρχή των ποσοστώσεων, χωρίς ωστόσο να εκφράζουν άποψη όσον αφορά τον υποχρεωτικό τους χαρακτήρα. Η Βρετανία και η Ουγγαρία έχουν ανακοινώσει την απόλυτη αντίθεσή τους. Μια ψηφοφορία με αυξημένη πλειοψηφία θα μπορούσε να επιτρέψει την επιβολή των ποσοστώσεων. Όμως η καταφυγή σε αυτό το άκρο θα ήταν πολιτικά δύσκολη.

Η επίσημη πρόταση της Κομισιόν στις κυβερνήσεις της ΕΕ θα γίνει στο τέλος του μήνα και το σχέδιο αυτό θα συζητηθεί από τους υπουργούς Εσωτερικών της ΕΕ στις 15 Ιουνίου στο Λουξεμβούργο. Στην συνέχεια το σχέδιο θα υποβληθεί στους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ κατά την σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών στις 30 Ιουνίου. «Είναι πολύ πιθανό να σφαγιαστεί, όπως συνέβη και με το περασμένο σχέδιο δράσης που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Δεκέμβριο του 2013 έπειτα από ένα ναυάγιο κοντά στο ιταλικό νησί Λαμπεντούζα», δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο πολλοί ευρωπαίοι αξιωματούχοι που πρόσκεινται στην υπόθεση αυτή.