Ενώ η σημερινή πραγματικότητα εδώ και ενάμιση χρόνο μας έχει φέρει αντιμέτωπους με την Covid-19, κάποιες δεκαετίες πριν η Τανζανία κλήθηκε να αντιμετωπίσει, μια άλλη πιο περίεργη επιδημία, την επιδημία του γέλιου πιο συγκεκριμένα, η οποία, όπως αποδεικνύεται δεν είναι και τόσο ασυνήθιστη.
Φαίνεται, λοιπόν, ότι το γέλιο δεν είναι μόνο ένας χαρούμενος θόρυβος. Μπορεί να είναι ένα σήμα στενοχώριας, που πυροδοτείται από θυμό ή θλίψη ή είναι συνυφασμένο με μανία, αναφέρει το atlasobscura.com.
Το πιο διάσημο παράδειγμα επιδημίας γέλιου, λοιπόν, συνέβη στην Τανζανία (τότε Τανγανίκα) το 1962. Ωστόσο, αυτό το είδος ψυχολογικής συμπεριφοράς συμβαίνει σε εβδομαδιαία βάση σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα μεταξύ των πληθυσμών που βιώνουν χρόνιο στρες, ενώ υπάρχουν και άφθονα στοιχεία για τέτοια γεγονότα σε μέρη αστάθειας όπως το Κοσσυφοπέδιο, το Αφγανιστάν και η Νότια Αφρική.
Το ξέσπασμα της επιδημίας του γέλιου στην Τανζανία
Το ξέσπασμα της επιδημίας του γέλιου το 1962, λοιπόν, ξεκίνησε σε ένα παρθεναγωγείο στην Τανζανία και στη συνέχεια εξαπλώθηκε σε άλλες κοινότητες, με το ανεξέλεγκτο γέλιο να επηρεάζει περίπου 1.000 άτομα, να διαρκεί αρκετούς μήνες και να προκαλεί το προσωρινό κλείσιμο 14 σχολείων.
Οι περισσότερες περιπτώσεις μαζικής ψυχογενούς ασθένειας ξεκινούν με ένα μόνο άτομο -στην περίπτωση αυτή, μια μαθήτρια πιθανότατα έπεσε σε ένα γέλιο που προκλήθηκε από άγχος- ενεργοποιώντας ένα αλυσιδωτό αποτέλεσμα, μέχρι που τα κορίτσια γύρω της, επίσης, κυριεύθηκαν από ένα απελπισμένο γέλιο. Σιγά-σιγά, το γέλιο εξαπλώθηκε πέρα από το σχολείο και την περιοχή που βρισκόταν το παρθεναγωγείο, βάζοντας σε κίνδυνο και άλλους πληθυσμούς.
Τα συμπτώματα της αρρώστιας του γέλιου
Σύμφωνα με το atlasobscura.com, τα συμπτώματα των πασχόντων περιλάμβαναν επαναλαμβανόμενες κρίσεις γέλιου και κλάματος που διήρκησαν από μερικές ώρες έως 16 ημέρες. Αυτές οι κρίσεις συνοδεύονταν από ανησυχία -άσκοπο τρέξιμο, περιστασιακή βία- αλλά δεν υπήρχαν στοιχεία οργανικών αιτιών.
Ο Κρίστιαν Χέμπελμαν από το Πανεπιστήμιο του Τέξας A&M, ο οποίος έχει κάνει έρευνα για το περιστατικό, περιγράφει την επιδημία του γέλιου ως περίπτωση μαζικής ψυχογενούς ή κοινωνιογενούς ασθένειας, μια ασθένεια που έχει την ικανότητα να χτυπήσει σε διάφορα περιβάλλοντα υψηλής πίεσης. Οι παράγοντες άγχους εδώ ανάμεσα στις μαθήτριες μπορεί να περιλαμβάνουν τις άγνωστες προσδοκίες που επιβάλλονται στα βρετανικά σχολεία και τις αβεβαιότητες που δημιουργήθηκαν από την ανεξαρτησία της Τανγκανίκα, που σημειώθηκε μόλις ένα μήνα πριν από το περιστατικό.
Η ψυχογενής ασθένεια έχει όλα τα είδη των λεγόμενων νευρικών συμπτωμάτων, εξηγεί ο Χέμπελμαν, και το γέλιο είναι μόνο ένα από αυτά. Αν και η υπόθεση της Τανζανίας έχει κλείσει, παρόμοιες περιπτώσεις μαζικής ψυχογενούς ασθένειας συμβαίνουν μεταξύ ομάδων ανθρώπων που δεν μπορούν να εξέλθουν από μια αγχωτική κατάσταση.
Σε τέτοιου είδους καταστάσεις, το άτομο δεν έχει καμία δύναμη στο άγχος και δεν μπορεί να βρει καμία άλλη απάντηση. Ένα τέτοιο άτομο είναι συνήθως νέο, γένους θηλυκού και ως επί το πλείστον υπάλληλος, παρά προϊστάμενος ή αφεντικό.
Γελωτολογία: η επιστήμη του γέλιου
Οι πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα του γέλιου και της θεραπευτικής και θετικής επίδρασής του στο ανθρώπινο σώμα, μια περιοχή έρευνας γνωστή ως γελωτολογία, περιλαμβάνουν θεραπεία χιούμορ και γέλιου, διαλογισμό γέλιου και γιόγκα γέλιου -στα οποία το υποτιθέμενο γέλιο γίνεται πραγματικό, φέρνοντας υποτιθέμενα οφέλη για το μυαλό και το σώμα. Αξίζει να αναφερθεί δε, αναφέρει το atlasobscura.com, ότι το γέλιο έχει συνδεθεί με μειωμένες ορμόνες στρες και αυξημένες ενδορφίνες, παρέχοντας τόσο σωματική όσο και ψυχολογική ανακούφιση.
