Οι καλύτερες αερομαχίες όλων των εποχών

Είναι γεγονός ότι σε σχέση με τα παραδοσιακά όπλα, η αεροπορία είναι μια σχετικά νέα ιστορία στο πεδίο του πολέμου.

Παρά το γεγονός ότι τα αερόστατα γνώρισαν ιδιαίτερη άνθιση ως εναέριες αναγνωριστικές πλατφόρμες ήδη από τη δεκαετία του 1860, η χρήση του πρώτου αεροπλάνου ως στρατιωτικού μέσου δεν θα λάμβανε χώρα πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, μόλις έναν αιώνα πρωτύτερα δηλαδή.

Έκτοτε βέβαια ο κόσμος δυστύχησε να δει πολλές αερομαχίες, καθώς το νέο μέσο ήρθε να αλλάξει τη διεξαγωγή του πολέμου μια και καλή, αν και αυτές που θα δούμε παραμένουν από τις πλέον αξιομνημόνευτες, όχι μόνο γιατί στιγμάτισαν τους αιθέρες αλλά κυρίως γιατί μεταμόρφωσαν τον τρόπο που θα γίνονταν πια οι αερομαχίες…

Η (βρετανική) Μαύρη Παρασκευή

Ήταν το πρωινό της 9ης Φεβρουαρίου 1945 όταν αναγνωριστικό της βρετανικής Βασιλικής Αεροπορίας εντόπισε έναν σημαντικό αριθμό πλοίων καταμεσής των νορβηγικών φιόρδ. Τα περισσότερα ήταν γερμανικά εμπορικά, γεμάτα με πολύτιμες πρώτες ύλες για τη δοκιμαζόμενη πια γερμανική βιομηχανία, ανάμεσά τους όμως υπήρχε και ένα πολεμικό σκάφος, το φοβερό Ζ33! Σχεδόν αμέσως, μια δύναμη 45 βρετανικών αεροσκαφών (Beaufighter και Mustang) εφόρμησαν κατά του πλοίου και όχι πολύ αργότερα ο ουρανός γέμισε αεροπλάνα, καθώς 12 γερμανικά μαχητικά Fw 190 ήρθαν προς υπεράσπιση του πολεμικού σκάφους. Στη σφοδρή και πολύωρη αερομαχία, οι Ναζί έχασαν 4 αεροπλάνα και οι Βρετανοί το 1/4 σχεδόν της δύναμής τους, 10 αεροσκάφη δηλαδή. Ο στόχος καταστράφηκε μεν, αλλά δεν βυθίστηκε. Οι μεγάλες απώλειες που γνώρισε η Βασιλική Αεροπορία στη συγκεκριμένη αερομαχία έκαναν τους επιτελάρχες να αλλάξουν το αμυντικό δόγμα: πλέον τα γερμανικά εμπορικά πλοία θα είχαν προτεραιότητα στην αναχαίτιση, αφήνοντας τα επικίνδυνα πολεμικά σε δεύτερη μοίρα…

Η (αμερικανική) Μαύρη Τρίτη

Η Ρωσία ισχυρίζεται μέχρι και σήμερα ότι δεν έστειλε ποτέ δικά της αεροσκάφη στην Κορέα κατά τα αιματοβαμμένα τεκταινόμενα του Πολέμου της Κορέας. Παρά ταύτα, ο ουρανός πάνω από την περιοχή που ονομάστηκε από τα Ηνωμένα Έθνη « MIG Alley» γέμισε από σοβιετικά MΙG-15, τα οποία πετούσαν σοβιετικοί πιλότοι. Και μάλιστα ήταν σοβιετικός πιλότος (Semyon Jominich) αυτός στον οποίο πιστώνεται η πρώτη κατάρριψη τζετ από τζετ! Η συγκεκριμένη Τρίτη (12 Απριλίου 1951) ήταν μια ιδιαιτέρως τραγική μέρα για τους αμερικανούς πιλότους στην Κορέα, όταν όχι λιγότερα από 106 ταλαιπωρημένα B-29 βγήκαν στον αέρα για να βομβαρδίσουν στόχους της Βόρειας Κορέας, συνοδεία 30 μαχητικών F-84 Thunderjet. Ως απάντηση, στο κατόπι τους βγήκαν 30 μαχητικά MIG, με τα οποία οι Σοβιετικοί κατάφεραν να καταρρίψουν 10 βομβαρδιστικά B-29 και 4 μαχητικά Thunderjet. Έξι ακόμα αεροσκάφη επέστρεψαν στη βάση τόσο καταστραμμένα που κάθε απόπειρα επισκευής τους χαρακτηρίστηκε μάταιη, την ίδια στιγμή που οι Σοβιετικοί γνώρισαν μόλις δύο χτυπημένα αεροσκάφη (και έναν τραυματισμένο πιλότο). Στον απόηχο μάλιστα της συμμαχικής εναέριας τραγωδίας, οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί θα σταματούσαν για περισσότερο από 3 μήνες. Η μεγαλύτερη αερομαχία του Πολέμου της Κορέας άλλαξε μια για πάντα τον τρόπο που θα διεξάγονταν πλέον οι εναέριοι βομβαρδισμοί…

Η αερομαχία της El Mansoura

Την ώρα που η ισραηλινή αεροπορία είναι περίφημη ότι κερδίζει μάχες εκεί που κανονικά έπρεπε να χάσει, η αερομαχία πάνω από την El Mansoura ήταν αυτή που θα κατέστρεφε την καλή της φήμη. Ήταν τον Οκτώβριο του 1973 όταν ο αραβικός συνασπισμός, με επικεφαλής Αίγυπτο και Συρία, έκανε αιφνιδιαστική επίθεση στο Ισραήλ και στις 14 του μήνα η Ισραηλινή Αεροπορία σήκωσε 160 αεροσκάφη στην απέλπιδα προσπάθειά της να κουτσουρέψει την αιγυπτιακή εναέρια δύναμη. Οι ισραηλινοί στόχοι ήταν οι αιγυπτιακές βάσεις της Tanta και της El Mansoura, τα F-4 και A-4 του Ισραήλ εντοπίστηκαν ωστόσο από τα αιγυπτιακά ραντάρ και 62 μαχητικά MΙG-21 σηκώθηκαν για αναχαίτιση. Με επικεφαλής τον κατοπινό πρόεδρο Χόσνι Μουμπάρακ, τα ιδιαιτέρως ευέλικτα MΙG έφεραν τον όλεθρο στον ισραηλινό σχηματισμό, με τα βομβαρδιστικά να ξεφορτώνονται άρον-άρον τις βόμβες τους μπας και καταφέρουν κανέναν ελιγμό. Στα 53 λεπτά της αερομαχίας, 17 ισραηλινά μαχητικά καταρρίφθηκαν, την ώρα που οι Αιγύπτιοι μέτρησαν μόλις 3 απώλειες (αν και τρία ακόμα MIG θα έμεναν από καύσιμο και θα συντρίβονταν μετά το πέρας της μάχης). Το Ισραήλ δεν κατάφερε να χτυπήσει κανέναν από τους στόχους του…

Η ισραηλινο-συριακή αερομαχία

Tο ημερολόγιο έγραφε 6 Ιουνίου 1982 όταν το Ισραήλ εισέβαλε στον Λίβανο για να προωθήσει τη ζώνη άμυνάς του κατά της PLO, που έδρευε σε λιβανικό έδαφος. Η ισραηλινή προέλαση ανακόπηκε ωστόσο στις 7 του μήνα, όταν συνάντησε μπροστά της μεραρχία του Λιβανικού Στρατού, κι έτσι έπρεπε να απογειωθούν τα ισραηλινά αεροσκάφη, αν και αυτό μόνο εύκολο δεν ήταν, καθώς στην περιοχή υπήρχε αυξημένη παρουσία συριακών όπλων εδάφους-αέρους (SAM). Για να απαλλαγεί από τον βραχνά των αντιαεροπορικών πυρών, το Ισραήλ ξεγέλασε τη Συρία και την ανάγκασε να αποκαλύψει τις θέσεις της χρησιμοποιώντας drones ως δόλωμα. Κι έτσι τα ισραηλινά μαχητικά F-15 και F-16 άρχισαν να ξεπαστρεύουν τους στόχους τους και ως απάντηση, κάπου 100 συριακά MIG-23 και Su-20 απογειώθηκαν για να τα αναχαιτίσουν. Παρά το γεγονός ότι η δύναμή του ήταν σαφώς πολύ μικρότερη, το Ισραήλ κατάφερε να μπλοκάρει την ασύρματη επικοινωνία των Σύρων, παίρνοντας έτσι το πάνω χέρι στη μάχη: μέχρι το τέλος της επιχείρησης (που κράτησε 2,5 ώρες), 29 συριακά μαχητικά είχαν καταρριφθεί και μόλις δύο πυροβολαρχίες με αντιαεροπορικά παρέμεναν λειτουργικές. Όσο για το Ισραήλ, έχασε μόλις ένα αεροπλάνο. Ως αποτέλεσμα της επιτυχημένης αερομαχίας, Λίβανος και Συρία συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός στις 10 Ιουνίου…

Η μάχη του Saint-Mihiel

Οι ΗΠΑ δεν ήταν καθόλου έτοιμες για πόλεμο όταν προσχώρησαν στα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου τον Απρίλιο του 1917. Μέχρι την επόμενη χρονιά ωστόσο, η Αμερική ήταν πια πάνοπλη και θέλησε να ηγηθεί σε τμήμα του μετώπου, με τους Συμμάχους να εμπιστεύονται τελικά στον αμερικανό στρατηγό Τζον Πέρσινγκ μια λωρίδα γης (Saint-Mihiel), μια τριγωνική προεξοχή δηλαδή που ήταν στα χέρια των Γερμανών και έφτανε βαθιά μέσα στις συμμαχικές γραμμές. Οι τέσσερις προηγούμενες απόπειρες για την κατάληψη της περιοχής είχαν αποτύχει οικτρά, με σημαντικότατες απώλειες για τους Συμμάχους, τώρα όμως ήταν η ώρα του Πέρσινγκ, ο οποίος δεν δίστασε να δώσει τον πλήρη έλεγχο ολόκληρης της Αμερικανικής Αεροπορίας στην Ευρώπη σε έναν νεαρό σμήναρχο επ ονόματι Billy Mitchell. Κι έτσι, όταν ξεκίνησε η επιχείρηση των ΗΠΑ στις 12 Σεπτεμβρίου, ο Mitchell είχε στη διάθεσή του κάπου 1.500 αεροσκάφη, τα οποία έκρυψαν τον ήλιο από τον ουρανό. Με ένα προσεκτικά σχεδιασμένο πλάνο ολομέτωπης και συνδυασμένηςεπίθεσης, οι Αμερικανοί υπέταξαν τους Γερμανούς σε στεριά και αέρα, κι έτσι το Saint-Mihiel που αντιστεκόταν για 4 ολόκληρα χρόνια έπεσε τώρα σε μόλις 2 μέρες! Όσο για τον πόλεμο, έληξε σε δύο μήνες. Ήταν μια από τις πρώτες προσπάθειες συνδυασμένης τακτικής όπλων μεγάλης κλίμακας, κάτι που σήμερα αποτελεί κοινό στρατιωτικό τόπο…

Η επιδρομή στο Ντιέπ

Ήταν στις 19 Αυγούστου 1942 όταν 6.000 συμμαχικές δυνάμεις (κυρίως Καναδοί) αποβιβάστηκαν στη γαλλική πόλη Ντιέπ με ξεκάθαρη αποστολή να καταλάβουν το λιμάνι, να καταστρέψουν τις παράκτιες οχυρώσεις και να την απελευθερώσουν από τη γερμανική μπότα. Η βρετανική Βασιλική Αεροπορία απογείωσε περισσότερα από 1.000 αεροσκάφη για την επιχείρηση, κι ενώ κάποια ήταν βομβαρδιστικά, τα περισσότερα ήταν μαχητικά. Ο στόχος τους ήταν να διαλύσουν τη διαβόητη γερμανική Luftwaffe, η οποία σήκωσε το γάντι με μόλις 200 μαχητικά Fw 190 και βομβαρδιστικά Dornier Do 217. Παρά το γεγονός ότι υπολειπόταν σε δύναμη σχεδόν 5/1, η Luftwaffe κατάφερε να καταρρίψει το 10% των βρετανικών αεροσκαφών, χάνοντας μόλις 23 μαχητικά (και 25 βομβαρδιστικά). Όσο για τους Καναδούς, αυτοί έχασαν το 68% της δύναμής τους, το βρετανικό Ναυτικό απώλεσε ένα πολεμικό και η αποστολή στέφθηκε από απαράμιλλη αποτυχία…

Η Μάχη της Θάλασσας των Φιλιππίνων

Η Μάχη της Θάλασσας των Φιλιππίνων παραμένει η μεγαλύτερη μάχη αεροπλανοφόρων της Ιστορίας, κερδίζοντας στα σημεία ακόμα και τη σφοδρότατη Μάχη του Μίντγουεϊ. Ελπίζοντας να ανακόψουν την αμερικανική προέλαση στον Ειρηνικό Ωκεανό κουτσουρεύοντας τα αεροπλανοφόρα τους, οι Ιάπωνες κατασκεύασαν στα γρήγορα 11 δικά τους αεροπλανοφόρα, που κουβαλούσαν 450 αεροσκάφη, για να συνδράμουν τα 350 αεροπλάνα που αναπαύονταν στις Μαριάνες Νήσους. Απέναντί τους θα ήταν 15 αμερικανικά αεροπλανοφόρα με περισσότερα από 950 αεροσκάφη. Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είχαν μια σχετική αριθμητική υπεροχή, τα αεροπλανοφόρα τους ήταν καθηλωμένα υπερασπιζόμενα τις ακτές της Σαϊπάν (Βόρειες Μαριάνες Νήσοι), κάτι που έδινε το στρατιωτικό προβάδισμα στην ιαπωνική δύναμη, αν και αυτή είχε γνωρίσει πολλές τραγικές απώλειες σε πιλότους στο Μίντγουεϊ. Όταν λοιπόν οι δύο εχθροί συναντήθηκαν τελικά το 1944, οι πιλότοι των ΗΠΑ κατάφεραν να φέρουν τη στατιστική υπέρ τους, στέλνοντας τον λόγο κατάρριψης/απώλειας στο 5/1 (5 αμερικανικές καταρρίψεις για καθεμία ιαπωνική). Την πρώτη μάλιστα μέρα των επιχειρήσεων, οι Ιάπωνες κατάφεραν να χάσουν τα 300 από τα 430 αεροσκάφη που απογείωσαν, σε μια τραγωδία που ανάγκασε τον ιαπωνικό στόλο να αποσυρθεί έχοντας απολέσει τρία αεροπλανοφόρα και το 85% της εναέριας δύναμής του. Η Ιαπωνία δεν θα ανέκαμπτε ποτέ από τη συγκεκριμένη ήττα…

Η Μάχη του Κουρσκ

Αναμφίβολα μια από τις μεγαλύτερες και μαζικότερες μάχες των παγκόσμιων στρατιωτικών χρονικών, το Κουρσκ δυστύχησε να δει 3 εκατομμύρια περίπου ανθρώπους να προσπαθούν να σκοτώσουν ο ένας τον άλλον. Και βέβαια με τα νούμερα σε τέτοια κλίμακα, δεν θα μπορούσε η αερομαχία να μην είναι εξίσου μεγαλοπρεπής: περίπου 5.000 αεροπλάνα όργωσαν τους αιθέρες! Ήταν το 1943 όταν η χιτλερική Γερμανία εισέβαλε στη σοβιετική πόλη του Κουρσκ με τους αριθμούς να είναι κατά της κατά 2/1. Δεν ήταν βέβαια η πρώτη φορά που η Γερμανία υπολειπόταν σε στρατιωτική υπεροχή, την ίδια στιγμή που είχε την πρωτοκαθεδρία στον αέρα, καθώς τα δικά της Bf 109 ήταν ικανά να εκτελούν περίτεχνες μανούβρες γύρω από τα σοβιετικά Yak-1, διαθέτοντας και μεγαλύτερη δύναμη πυρός. Οι Ρώσοι έχασαν λοιπόν κάπου 2.500 αεροπλάνα και οι Γερμανοί λιγότερα από 800, αν και οι πρώτοι μπορούσαν να αναπληρώσουν τις απώλειες τόσο σε εξοπλισμό όσο και ανθρώπινο δυναμικό, ενώ οι Ναζί όχι. Οι νέοι αριθμοί έδωσαν την εναέρια υπεροχή στους Σοβιετικούς, κι όλα αυτά από τη Μάχη του Κουρσκ, ένα από τα σημεία καμπής στην εξέλιξη του Β’ Παγκοσμίου, καθώς η Γερμανία δεν θα απειλούσε να προελάσει ποτέ ξανά με αξιώσεις στο Ανατολικό Μέτωπο…

Η Μάχη της Βρετανίας

Κυριολεκτικά μιλώντας, πρόκειται για σειρά από αερομαχίες και ανταρτοπόλεμο, παραδοσιακά όμως λογίζεται ως μια μακρά και παρατεταμένη αερομαχία πάνω από τη Βρετανία και τα Στενά της Μάγχης. Η ναζιστική Γερμανία ήθελε να ισοπεδώσει το Νησί και να κερδίσει την υπεροχή στους αιθέρες, καθώς η κατάληψη της Βρετανίας ήταν το διακαές όνειρο του παράφρονα δικτάτορα Αδόλφου Χίτλερ. Η σπουδαιότητα της επιχείρησης καλούσε σε επιχειρήσεις ευρείας κλίμακας: περισσότερα από 2.500 αεροσκάφη, στην πρώτη μάλιστα μεγάλη μάχη της Ιστορίας που δόθηκε αποκλειστικά στους αιθέρες, με μόνα μέσα αεροσκάφη και αντιαεροπορικά πυρά. Η Αγγλία διέθετε λιγότερα από 2.000 αεροπλάνα, την ίδια ώρα που για 3,5 μήνες οι βρετανοί πιλότοι ήταν συνεχώς σε κατάσταση συναγερμού, αφού οι Γερμανοί ορμούσαν όποτε και όπου ήθελαν. Το είδος του πολέμου βόλευε τους χιτλερικούς κι έτσι μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 1940, η Βρετανία είχε απολέσει το 80% σχεδόν της εναέριας δύναμής της. Οι Γερμανοί δεν κατάφεραν βέβαια να καρπωθούν την ολοσχερή σχεδόν καταστροφή, καθώς και η Luftwaffe μέτρησε απώλειες της τάξης του 75%. Τα εναπομείναντα γερμανικά αεροπλάνα δεν επαρκούσαν ώστε να συνδράμουν στη χερσαία εισβολή των Γερμανών, κι έτσι η ναζιστική πολεμική μηχανή δεν πάτησε ποτέ βρετανικό έδαφος, μετρώντας την πρώτη της μεγάλη ήττα στον Β’ Παγκόσμιο…

Η αερομαχία πάνω από τη σερβική Νις

Παρά το γεγονός ότι είχαν Κορέα, είχαν Βιετνάμ, αλλά και τόσα ακόμα θερμά ψυχροπολεμικά επεισόδια, υπάρχει μόλις μία φορά στα χρονικά που τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΣΣΔ παραδέχτηκαν επισήμως ότι πάλεψαν στον αέρα. Τραγικά, ήταν μια υπόθεση φίλιων πυρών, αν και περιέργως οι περισσότεροι από μας δεν έχουμε ακούσει τίποτα για δαύτη. Ήταν στις 7 Νοεμβρίου 1944 όταν άγνωστος αριθμός από αμερικανικά P-38 Lightning απογειώθηκαν με σκοπό να βάλουν κατά γερμανικών στόχων κοντά στο Κόσοβο. Αφού εντόπισαν μια μακρά αυτοκινητοπομπή και αρκετές διμοιρίες, τα αμερικανικά μαχητικά ρίχτηκαν στην επίθεση, αν και δυστυχώς οι στρατιώτες από κάτω τους ήταν Σοβιετικοί. Κι αυτό γιατί τα μαχητικά είχαν ξεστρατίσει από την πορεία τους και πλέον ήταν σε σερβικό έδαφος, πάνω από την πόλη Νις δηλαδή. Τα ρωσικά μαχητικά Yak-3 απογειώθηκαν για να προστατεύσουν τους οπλίτες του Κόκκινου Στρατού και η σύγκρουση ήταν το λιγότερο σφοδρή: μέχρι να επιστρέψουν στις βάσεις τους, οι δύο δυνάμεις είχαν σχεδόν αποδεκατιστεί. Όλοι βέβαια ορκίστηκαν να κρατήσουν το μυστικό κρυφό και οι έρευνες καταποντίστηκαν, αφήνοντας πολλά ερωτήματα αναπάντητα. Πώς κατέληξαν δηλαδή οι Αμερικανοί να βάλουν κατά ρωσικών στόχων; Πόσα αεροπλάνα ενεπλάκησαν στην αερομαχία; Πόσες ήταν οι απώλειες; Μέχρι και σήμερα η υπόθεση παραμένει μυστήριο, αν και κάποια στιγμή οι ΗΠΑ απολογήθηκαν για το λάθος…