Οικονομία και ανεργία θεωρούν πολιτικοί αναλυτές στην Πρίστινα πως θα είναι οι «καυτές πατάτες» στα χέρια του νέου πρωθυπουργού του Κοσόβου Ίσα Μουστάφα, η χθεσινή συμφωνία του οποίου με τον αρχηγό του Δημοκρατικού Κόμματος Κοσόβου (PDK) Χασίμ Θάτσι «έδεσε» τον συνασπισμό δυο άσπονδων αντιπάλων κι ήρθε να δώσει τέλος σε έξι μήνες αβεβαιότητας και σκληρού… πόκερ μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων για κυριαρχία.

Ο αρχηγός του LDK, του κόμματος που έχει συνδεθεί με το όνομα του ιστορικού ηγέτη του Κοσόβου Ιμπραήμ Ρουγκόβα, μετέπειτα αρχηγός του αλλά και τέως δήμαρχος (επί δύο θητείες) Πρίστινας είναι από σήμερα ο νέος πρωθυπουργός του Κοσόβου.

Ο Ίσα Μουστάφα αντικατέστησε στην κεφαλή της νέας κυβέρνησης στο Κόσοβο τον Χασίμ Θάτσι, το κόμμα του οποίου επικράτησε μεν στις εκλογές του Ιουνίου, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να εξασφαλίσει την πολυπόθητη πλειοψηφία.

Εξέλιξη που αφενός μεν στέρησε από τον Χασίμ Θάτσι μια τρίτη συνεχή θητεία ως πρωθυπουργός και τον «περιόρισε» στα καθήκοντα του υπουργού Εξωτερικών, αφετέρου δε οδήγησε τον ίδιο και το κόμμα του σε αναζήτηση εταίρων για τον σχηματισμό κυβέρνησης.

Τα δύο κόμματα -τα μεγαλύτερα του Κοσόβου- έχουν δώσει, στο παρελθόν, «μάχες» σώμα με σώμα στην πολιτική αρένα για την κατάκτηση της εξουσίας από τότε που το Κόσοβο απομακρύνθηκε από τη σερβική ηγεμονία, μετά το 1998-99 και τους ΝΑΤΟϊκούς βομβαρδισμούς.

«Πριν από τις εκλογές όλοι πίστευαν ότι ένας τέτοιου είδους συνασπισμός θα κυβερνούσε τη χώρα. Ωστόσο, μετά τις εκλογές, η συνένωση της αντιπολίτευσης σε ένα μπλοκ κατά της κυβέρνησης Θάτσι έδινε την εντύπωση στον κόσμο, για πέντε ή έξι μήνες, ότι ίσως θα σχηματιζόταν μια τελείως διαφορετική κυβέρνηση. Ωστόσο, οι πολιτικοί είναι πολιτικοί. Δεν τηρούν τον λόγο τους και αλλάζουν εταίρους όσο πιο συχνά μπορούν και ξαφνικά βρεθήκαμε να έχουμε μια συμφωνία μεταξύ του Ίσα Μουστάφα και του Χασίμ Θάτσι» σχολιάζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο αρχισυντάκτης της Koha Ditore, της μεγαλύτερης εφημερίδας του Κοσόβου, Αγκρόν Μπαϊράμι.

«Εκτιμώ ότι πρόκειται για μια περίπλοκη κατάσταση καθώς αυτά τα δύο κόμματα είναι αντίπαλοι, είναι τα μεγαλύτερα κόμματα που υποτίθεται ότι αντιμάχονται το ένα το άλλο. Θα ήταν πιο φυσιολογικό αν είχαμε μια κατάσταση ενός μεγάλου συνασπισμού, όπως σε άλλες χώρες. Στην περίπτωσή μας είχαμε και άλλου είδους εναλλακτικές. Το PDK θα μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση με κάποιο άλλο κόμμα, το ίδιο και το LDK. Το γεγονός ότι επέλεξαν να πορευτούν μαζί ύστερα από έξι μήνες κατά τους οποίους το ένα προσπαθούσε να “ρίξει” το άλλο μας λέει ότι βρισκόμαστε μπροστά σε έναν μεγάλο συμβιβασμό που προφανώς έγινε υπό πίεση, από όλες τις πλευρές» εκτιμά.

Εξηγώντας την πηγή αυτών των πιέσεων επισημαίνει ότι προήλθαν -μεταξύ άλλων- από την πλευρά των πολιτών, οι οποίοι ύστερα από έξι μήνες διαβουλεύσεων και με το τέλος του τρέχοντος έτους προ των πυλών, ήθελαν μια νέα κυβέρνηση που θα ψηφίσει τον νέο προϋπολογισμό ώστε να πληρωθούν οι μισθοί του δημόσιου τομέα.

«Επίσης, ύστερα από έξι μήνες σε αυτή την κατάσταση, η οικονομία είχε αρχίσει να παρουσιάζει σημάδια επιδείνωσης. Από την άλλη πλευρά, ο διάλογος με το Βελιγράδι δεν είχε μεν σταματήσει αλλά είχε επιβραδυνθεί σημαντικά, όπως και μια σειρά από άλλα ζητήματα (π.χ. η Συμφωνία Σταθεροποίησης και Σύνδεσης με την ΕΕ). Εκτός της εσωτερικής πίεσης προφανώς υπήρξε πίεση και από το εξωτερικό. Το αν αυτός ο συνασπισμός θα έχει διάρκεια είναι ένα άλλο ερώτημα, το οποίο απομένει να απαντηθεί» προσθέτει.

Ο Χασίμ Θάτσι στη νέα κυβέρνηση θα αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εξωτερικών και θα πρέπει να περιμένει έως το 2016 ώστε να ανέλθει στην Προεδρία του Κοσόβου, όπως αναφέρεται στη συμφωνία στην οποία κατέληξαν με τον Ίσα Μουστάφα.

«Είναι ξεκάθαρο πως έχουμε έναν συμβιβασμό, ο οποίος πρακτικά μας αφήνει με δύο πρωθυπουργούς καθώς ο κ. Θάτσι θα είναι μεν υπουργός Εξωτερικών αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να ενεργεί ως κάποιος που είναι υπό τις διαταγές του κ. Μουστάφα. Όλο αυτό αναμένεται να δημιουργήσει μια δυαρχία. Ωστόσο, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε τι θα συμβεί» σχολιάζει ο Αγκρόν Μπαϊράμι.

Από την πλευρά του, ο διευθυντής του Kosovo Foundation for Open Society (KFOS) Λουάν Σλάκου λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «δεν είναι καθόλου παράξενος ο συνασπισμός μεταξύ LDK και PDK καθώς τα δύο αυτά κόμματα έχουν συνεργαστεί δυο ή τρεις φορές στο παρελθόν, με μόνη διαφορά ότι για πρώτη φορά ο πρωθυπουργός προέρχεται από το LDK».

Ο ίδιος εκτιμά πως πέντε κόμματα έχουν εδραιωθεί στην πολιτική σκηνή του Κοσόβου και καθώς δεν διαφαίνεται, προς το παρόν, προοπτική για ένα έκτο που θα άλλαζε ενδεχομένως τις ισορροπίες, η καλύτερη λύση θα ήταν η ένταξη σημαινόντων προσώπων της κοινωνίας των πολιτών σ’ αυτά τα πέντε κόμματα.

Προτεραιότητα σε φτώχεια και ανεργία – Μεγάλο ζητούμενο η απελευθέρωση της βίζας

Ο 63χρονος νέος πρωθυπουργός του Κοσόβου Ίσα Μουστάφα «κληρονομεί» μια οικονομία που παραμένει βαριά εξαρτώμενη από τα εμβάσματα αυτών που ζουν κι εργάζονται στο εξωτερικό αλλά και από την ξένη -διεθνή- βοήθεια.

Με ένα μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναμικού του να είναι χωρίς δουλειά και τα ποσοστά ανεργίας να «καλπάζουν» στις τάξεις των νέων, το Κόσοβο αναζητά επενδυτές που θα αψηφήσουν τη φήμη μιας περιοχής που έχει απασχολήσει αρκετές φορές τη διεθνή κοινή γνώμη για υπόθεσεις εγκλήματος και διαφθοράς.

Πέραν των προτεραιότητων που έχουν τεθεί από τη διεθνή κοινότητα και αφορούν τη συνέχιση του διαλόγου με το Βελιγράδι και τη συγκρότηση ενός ειδικού δικαστηρίου που θα ασχοληθεί με τους ισχυρισμούς της έκθεσης Ντικ Μάρτι (για εμπόριο οργάνων στο Κόσοβο), η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει έμφαση στην ανάπτυξη της οικονομίας και την αντιμετώπιση της ανεργίας «αν δεν θέλει να κυβερνά μια χώρα σε κρίση» εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές στην Πρίστινα, επισημαίνοντας το ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων.

«Ο πρώτος πυλώνας της κυβέρνησης θα είναι η οικονομική ανάπτυξη, νέες δουλειές και ευημερία» δήλωσε από το βήμα της Βουλής ο Ίσα Μουστάφα, υπογραμμίζοντας πως πρωταρχικός στόχος του νέου κυβερνητικού σχήματος θα είναι η καταπολέμηση της φτώχειας.

Στο Κόσοβο, ο συνολικός πληθυσμός (βάσει στατιστικών εκτιμήσεων για το 2013) ανέρχεται σε 1.811.372 άτομα, εκ των οποίων 1.191.630 βρίσκονται σε ηλικία κατάλληλη για εργασία.

Εξ αυτών, ωστόσο, ο ενεργός εργασιακά πληθυσμός ανέρχεται σε 483.193 άτομα, με την ανεργία να «αγγίζει» το 30% στο σύνολο του πληθυσμού και να «εκτοξεύεται» στο 55,9% στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών. Το δε ποσοστό μεταξύ των γυναικών (68,4%) είναι υψηλότερο από ό,τι μεταξύ των ανδρών (50,5%).

«Η οικονομία είναι μακράν η βασική κατεύθυνση για όλα τα πολιτικά κόμματα και ειλικρινά δεν έχω δει να έχουν κάνει ό,τι είναι δυνατόν προκειμένου να αξιοποιήσουν την οικονομική δυναμική του Κοσόβου» επισημαίνει ο διευθυντής του KFOS Λουάν Σλάκου, εκτιμώντας πως θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη δυναμική -μεταξύ άλλων- στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων.

Πέραν της οικονομίας, μέλη οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών αλλά και μερίδα αναλυτών εκτιμά πως βάρος θα πρέπει να δοθεί και στην ευρωπαϊκή πορεία του Κοσόβου με δεδομένο το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι πολιτικοί συγκλίνουν στο ότι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί προτεραιότητα -παρά την «κόπωση» από τη διεύρυνση στους κόλπους της «ευρωπαϊκής οικογένειας» αλλά και στην κοινωνία του Κοσόβου λόγω, κυρίως, της στασιμότητας που παρατηρείται στο ζήτημα της απελευθέρωσης του καθεστώτος έκδοσης βίζας.