Την ανάληψη άμεσης δράσης ώστε οι ΗΠΑ να στείλουν ένα αποτρεπτικό μήνυμα το οποίο θα έχει την απαραίτητη ισχύ για να αποθαρρύνει τον πρόεδρο Ερντογάν να προχωρήσει στο άνοιγμα των Βαρωσίων, ζητούν οι γερουσιαστές Μπομπ Μενέντεζ και Κρις Βαν Χόλεν από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Η επιστολή του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας στάλθηκε εν όψει της επικείμενης επίσκεψης που θα πραγματοποιήσει ο πρόεδρος Ερντογάν στην Κύπρο με αφορμή την 47η επέτειο της τουρκικής εισβολής.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ ΜΠΕ, οι Αμερικανοί γερουσιαστές συνιστούν στον Λευκό Οίκο να αναλάβει ένα πλέγμα πρωτοβουλιών, το οποίο θα περιλαμβάνει την απειλή κυρώσεων και θα είναι ικανό να ασκήσει πίεση εναντίον της Τουρκίας τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο.
Ειδικότερα, ο κ. Μενέντεζ εκφράζει την ανησυχία του για τη προσπάθεια ανατροπής των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και την προσπάθεια επέκτασης της τουρκικής στρατιωτικής παρουσίας στην κατεχόμενη Κύπρο.
Ως εκ τούτου, ζητά από τον πρόεδρο Μπάιντεν να διατυπώσει με σαφήνεια τις συνέπειες που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η Τουρκία εάν συνεχίσει να επιμένει στις ενέργειες της αυτές:
«Το σχέδιο του προέδρου Ερντογάν να επισκεφθεί την κατεχόμενη από την Τουρκία Κύπρο στις 20 Ιουλίου, την επέτειο της παράνομης εισβολής της Τουρκίας στην Κύπρο, θα επιδεινώσει μόνο μια απαράδεκτη κατάσταση. Σας παροτρύνουμε να συνεργαστείτε με την ΕΕ για να καταστήσετε σαφές εκ των προτέρων ότι κάθε προσπάθεια της Τουρκίας να υποστηρίξει την επανεγκατάσταση ή το άνοιγμα των Βαρωσίων θα βρεθεί αντιμέτωπη με πολυμερείς κυρώσεις. Έχετε εστιάσει σωστά την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ στις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. Οποιαδήποτε προσπάθεια του προέδρου Ερντογάν και της Τουρκίας να επανεγκαταστήσει ή να ανοίξει ξανά τα Βαρώσια θα αποτελέσει βαριά παραβίαση αυτών των αρχών».
Ακόμη, ο γερουσιαστές υπενθυμίζουν ότι τόσο ο ΟΗΕ όσο και η ΕΕ έχουν καταδικάσει τις ενέργειες του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το άνοιγμα της ακτογραμμής των Βαρωσίων. Όπως τονίζουν, μάλιστα, τέτοιες πολυμερείς δηλώσεις θέτουν τη βάση, πάνω στην οποία μπορούν να στηριχθούν οι ΗΠΑ για να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους με τον ΟΗΕ και την ΕΕ ώστε να διασφαλίσουν ότι η Τουρκία θα παραμείνει υπόλογη.
«Σε απάντηση (στις ενέργειες του πρόεδρου Ερντογάν), το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ εξέδωσε Προεδρική Δήλωση με την οποία καλούσε την Τουρκία να σταματήσει τις δραστηριότητές της και να επιβεβαιώσει το Ψήφισμα 550 (1984), το οποίο “θεωρεί απαράδεκτες τις προσπάθειες εγκατάστασης ανθρώπων σε οποιοδήποτε μέρους των Βαρωσίων εκτός των κατοίκων τους και ζητεί τη μεταφορά αυτής της περιοχής στη διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών”.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αύξησε επίσης τις πιέσεις της στον Ερντογάν, εκδίδοντας δήλωση στις 11 Δεκεμβρίου 2020, με την οποία καταγγέλλει δημόσια τις μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας στα Βαρώσια. Με τις δραστηριότητες της Τουρκίας να συνεχίζονται αμείωτες, η ΕΕ επιβεβαίωσε τη θέση της και ζήτησε τον πλήρη σεβασμό των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ με δήλωση στις 25 Ιουνίου 2021», σημειώνουν οι γερουσιαστές στην επιστολή τους.
Επιπλέον, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας καταλογίζει απροθυμία στην Τουρκία για την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης που θα είναι ικανή να αντέξει το τεστ του χρόνου.
Υπό αυτό το πρίσμα, συνδέει τις παραβιάσεις στα Βαρώσια με ένα ευρύτερο πλαίσιο συμπεριφοράς, το οποίο αποσκοπεί στην υπονόμευση των προοπτικών επανένωσης της Κύπρου στη βάση μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Ειδικότερα, η επιστολή απαριθμεί σειρά τουρκικών ενεργειών που κινούνται σε αυτή τη γραμμή και οι οποίες περιλαμβάνουν:
- Τα τουρκικά εμπόδια που τέθηκαν στην πρόοδο των συνομιλιών της άτυπης συνάντησης του ΟΗΕ 5+1 για την επανένωση της Κύπρου.
- Την πρόταση των Τουρκοκυπρίων για την ίδρυση δύο κρατών στην Κύπρο στον πιο πρόσφατο γύρο των συνομιλιών που πραγματοποιήθηκαν στη Γενεύη. Οι συγκεκριμένες συνομιλίες ήταν οι πρώτες που έγιναν μετά την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων το 2017.
- Η δημιουργία βάσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο αεροδρόμιο του Λευκονοικού, το οποίο βρίσκεται στη περιοχή των κατεχόμενων.
Η επιστολή καταλήγει με το συμπέρασμα ότι μια σαφής δήλωση από τις ΗΠΑ και την ΕΕ πρέπει να αποτρέψει τον πρόεδρο Ερντογάν από το να συνεχίσει να παραβιάζει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και το κράτος δικαίου, ενώ δεν παραλείπει να ευχαριστήσει και τον πρόεδρο Μπάιντεν για τη μακροχρόνια υποστήριξή του στην Κύπρο.
Την επιστολή υπογράφουν μεταξύ άλλων ισχυρά ονόματα της Γερουσίας, όπως οι γερουσιαστές Τζιν Σαχίν, Μάρκο Ρούμπιο, Κρις Κουνς, Ντικ Ντέρμπιν, Τζακ Ριντ , Κόρι Μπούκερ, Εντ Μάρκι, Σεροντ Μπράουν και Ρον Γουάϊντεν.
