Στις 25 Μαΐου 2020 ο Τζορτζ Φλόιντ έχασε τη ζωή του από ασφυξία σε αστυνομικό έλεγχο στη Μινεάπολη. Ένα χρόνο μετά το Black Lives Matter παραμένει ζωντανό. Μέσα στα 9,5 λεπτά που έμεινε το γόνατο του λευκού αστυνομικού Ντέρεκ Σόβιν στον λαιμό του Φλόιντ αποτυπώθηκε πλήρως το τεράστιο ζήτημα του συστημικού ρατσισμού στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το πλήρες βίντεο της μισής ώρας είναι πράγματι όλο το υλικό από το περιστατικό της 25ης Μαΐου που έγινε δυστυχώς παγκόσμια είδηση.
Το βίντεο ξεκινά και τελειώνει στο μοιραίο παντοπωλείο της Μινεάπολις, εκεί που ο Φλόιντ προσπάθησε, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, να αγοράσει αγαθά με πλαστό χαρτονόμισμα των 20 δολαρίων.
Ο Thomas Lane, ένας από τους 4 αστυνομικούς που αντιμετωπίζουν πλέον κατηγορίες, περνά τον δρόμο και χτυπά το τζάμι του οχήματος του Φλόιντ, καθώς ένας υπάλληλος του καταστήματος τον είχε καταδείξει.
«Σήκωσε τα χέρια σου» του λέει ο άπειρος αστυνομικός, «τι έκανα;», ρωτά ο 46χρονος Φλόιντ, «σήκωσε το χέρι σου» ουρλιάζει ο Lane βγάζοντας το περίστροφό του και στρέφοντάς το κατά του άντρα.
«Σε παρακαλώ, μη με πυροβολήσεις, σε παρακαλώ», ακούγεται να λέει ο Φλόιντ, «σε παρακαλώ, θα κάνω να βγω έξω τώρα. Σε παρακαλώ, μη με πυροβολήσεις».
Μετά του περνούν χειροπέδες και τον ανακρίνουν, εκείνος φωνάζει κάποια στιγμή πως δεν μπορεί να αναπνεύσει και η κατάληξη είναι μετά γνωστή. Όπως και ό,τι ακολούθησε.
Στο βίντεο σταματά να κινείται στο 16:30. Ο Derek Chauvin, που πλέον καταδικάστηκε και φυλακίστηκε για φόνο, συνεχίζει να έχει το γόνατό του στη βάση του λαιμού του Φλόιντ για περισσότερα από 3 λεπτά με τον Φλόιντ ακίνητο. Παρά τις εκκλήσεις των αυτοπτών μαρτύρων.
Τα 9,5 λεπτά που πυροδότησαν το τεράστιο αντιρατσιστικό κίνημα και το Black Lives Matter
Στο δρόμο κάποιοι ζωγράφισαν τη φιγούρα ενός ανθρώπινου σώματος. Κάποιοι άλλοι ανάβουν κεριά. Στο σημείο αυτό, σε κεντρικό δρόμο στην Μινεάπολη των ΗΠΑ, πριν από ακριβώς ένα χρόνο, σκοτώθηκε βάναυσα από τον λευκό αστυνομικό Ντέρεκ Σόβιν ο Αφροαμερικανός Τζωρτζ Φλόιντ. Όλα καταγράφηκαν σε μια κάμερα κινητού. Ακολούθησαν ιστορικές διαμαρτυρίες σε όλο τον κόσμο κατά της αστυνομικής βίας και του ρατσισμού αλλά και η δίκη του αστυνομικού Ντέρεκ Σοβίν, ο οποίος κρίθηκε ένοχος για τον βίαιο θάνατο του Φλόιντ. Όμως πολλοί Αμερικανοί συνεχίζουν να αισθάνονται ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν αποδιδόταν δικαιοσύνη.
Όπως αναφέρει ο 39χρονος ακτιβιστής Τουσέν Μόρισον από τη Μινεάπολη και μεταδίδει η DW, ο θάνατος του Φλόιντ τον ώθησε να βγει στο δρόμο για να διαδηλώσει κατά της αστυνομικής βίας. «Πιστεύω ότι αυτά που συνέβησαν στον Φλόιντ, πυροδότησαν κάτι μέσα στον καθένα μας» αναφέρει ο Μόρισον. Τα 9μιση λεπτά, κατά τα οποία ο λευκός Σόβιν πατούσε τον λαιμό του Φλόιντ, προκαλώντας του ασφυξία, επανέφεραν στις μνήμες τα βασανιστήρια των μαύρων σκλάβων από τους λευκούς ιδιοκτήτες τους.
Μέσα στο εικοσιτετράωρο που ακολούθησε από τον θάνατο του Τζωρτζ Φλόιντ, το βίντεο όπου καταγράφονται οι τελευταίες στιγμές του έγινε viral σε όλο τον κόσμο. Εξοργισμένος και σοκαρισμένος ο Μόρισον, θυμάται, βγήκε κι εκείνος στον δρόμο και έκτοτε δεν σταμάτησε να διαδηλώνει και να μιλά δημόσια για τα δικαιώματα των Αφροαμερικανών. Όπως αναφέρει και ο ίδιος δέχτηκε οχλήσεις από την αστυνομία να σταματήσει τη δράση του. «Κάθε Αφροαμερικάνος είναι εξαναγκασμένος να αγωνιστεί, είτε το θέλει είτε όχι», λέει χαρακτηριστικά.
Η δουλεία ως θεσμός καταργήθηκε στις ΗΠΑ πριν από 150 χρόνια, ενώ εδώ και πενήντα χρόνια υπάρχει πλήρης ισότητα μεταξύ λευκών και Αφροαμερικανών -μόνο στα χαρτιά. Στην πραγματικότητα η δομική ανισότητα στις ΗΠΑ γίνεται αντιληπτή καθημερινά σε όλα τα επίπεδα: από το προσδόκιμο ζωής μέχρι τον μέσο όρο στα οικογενειακά εισοδήματα. Επίσης οι Αφροαμερικανοί πέφτουν συχνότερα θύματα αστυνομικής βίας σε σχέση με λευκούς. Σε αυτά προστίθενται οι διακρίσεις που βιώνουν πχ. ως προς την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και βέβαια ο φόβος που νιώθουν απέναντι στις αστυνομικές αρχές -ένας φόβος που επιβεβαιώθηκε με την υπόθεση Φλόιντ.
«Δεν μπορώ να αναπνεύσω»
«I can’t breathe» ήταν τελευταία λόγια του Τζωρτζ Φλόιντ λίγο πριν πεθάνει από ασφυξία, τα οποία καταγράφηκαν στο επίμαχο βίντεο και τα οποία μέχρι σήμερα είναι γραμμένα στο σημείο, όπου ο έχασε τη ζωή του το μοιραίο βράδυ της 25ης Μαΐου. Οι λέξεις αυτές έγιναν σύνθημα του κινήματος «Black Lives Matters», που σύμφωνα με τους New York Times είναι πιθανώς το μεγαλύτερο κίνημα διαμαρτυρίας στην ιστορία των ΗΠΑ. Το όνομα του Τζωρτζ Φλόιντ ακουγόταν διαρκώς στους δρόμους μεγάλων πόλεων, όπως και τα ονόματα άλλων Αφροαμερικανών-θυμάτων αστυνομικής βίας: Μπρεόνα Τέιλορ, Ρέισχαρντ Μπρουκς, Ταμίρ Ράις κ. ά. Η λίστα είναι μακρά.
H oρμή των διαδηλωτών κινητοποίησε και την πολιτική. Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ στράφηκε τότε κατά των διαδηλωτών, σε τοπικό επίπεδο ελήφθησαν κάποιες πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα για αλλαγές στην αστυνομία της Μινεάπολης. Ένα ακόμη θετικό βήμα είναι ότι η συζήτηση για τον δομικό ρατσισμό βρέθηκε στην ατζέντα του νέου προέδρου Τζο Μπάιντεν και της αντιπροέδρου Κάμαλα Χάρις -της πρώτης μαύρης γυναίκας στο πόστο αυτό. Την ίδια ώρα το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης κινείται προς την κατεύθυνση της διερεύνησης περισσότερων υποθέσεων αστυνομικής βίας σε βάρος Αφροαμερικανών.
«Όλοι είδαμε το πόδι της αδικίας πάνω στο λαιμό της μαύρης Αμερικής» είχε πει τον Απρίλιο ο Τζο Μπάιντεν, απευθυνόμενος προς το διχασμένο Κονγκρέσο προκειμένου να πιέσει για την ψήσιση νομοσχεδίου για την αστυνομική βία. Ωστόσο, ο Τουσέν Μόρισον ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Φλόιντ παραμένει επιφυλακτικός. Αυτό που έχει αλλάξει είναι μόνο η συνείδηση του κόσμου. Όσο για τον Λευκό Οίκο, δεν θεωρεί ότι το κίνημα έχει πλέον εκεί νέους συμμάχους. «Θα έλεγα απλώς μόνο ότι κανένας πλέον στον Λευκό Οίκο δεν είναι τόσο εμφανώς ακροδεξιός όσο ο Τραμπ», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Διαδηλώσεις στη μνήμη του Φλόιντ και των θυμάτων αστυνομικής βίας
Περίπου 1.500 άνθρωποι διαδήλωσαν, μια πορεία στην οποία συμμετείχαν, εκτός από τους συγγενείς του Φλόιντ, και μέλη των οικογενειών άλλων Αφροαμερικανών που ήρθαν αντιμέτωποι με την αστυνομία.
Η πορεία ξεκίνησε μπροστά από το κτίριο του δικαστηρίου όπου στις 20 Απριλίου ο Ντέρεκ Σοβίν, ο αστυνομικός που πέρυσι στις 25 Μαΐου κράτησε το γόνατό του πάνω στον λαιμό του Φλόιντ επί σχεδόν 9 λεπτά προκαλώντας τον θάνατό του, κρίθηκε ένοχος για ανθρωποκτονία. Ο Σοβίν είναι πλέον στη φυλακή, ενώ η ποινή του πρόκειται να ανακοινωθεί στις 25 Ιουλίου.
«Ήταν μια μακρά χρονιά, ήταν μια οδυνηρή χρονιά» δήλωσε η αδελφή του, Μπρίτζετ Φλόιντ απευθυνόμενη στο συγκεντρωμένο πλήθος. «Ήταν φοβερό για εμένα και την οικογένειά μου να αλλάξει η ζωή μας τόσο απότομα, ακόμη δεν γνωρίζω γιατί» πρόσθεσε.
«Αυτό που συνέβη στον Τζορτζ Φλόιντ και σε τόσους πολλούς άλλους προκάλεσε μια αλλαγή όχι μόνο στην Αμερική αλλά και στον κόσμο» δήλωσε ο αιδεσιμότατος Αλ Σάρπτον, γνωστή προσωπικότητα που μάχεται κατά του ρατσισμού, χαρακτηρίζοντας τον φόνο του Φλόιντ «μια από τις μεγαλύτερες ντροπές της αμερικανικής ιστορίας».
«Θέλουμε να προκύψει κάτι από την Ουάσινγκτον. Θέλουμε κάτι που θα αλλάξει την ομοσπονδιακή νομοθεσία”, πρόσθεσε ο ίδιος. “Η δικαιοσύνη καθυστέρησε πάρα πολύ καιρό».
