Η Βιέννη υπήρξε στη διάρκεια των 400 χρόνων της Τουρκοκρατίας, το πνευματικό κέντρο και ο τόπος της ελευθερίας για πολλούς Έλληνες, και από την πόλη αυτή ξεκίνησε η πνευματική προετοιμασία για την εξέγερση κατά του οθωμανικού ζυγού, η οποία οδήγησε τελικά στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και στην ίδρυση του ελεύθερου και ανεξάρτητου ελληνικού κράτους.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Ρήγας Φεραίος, ένας από τους πνευματικούς πατέρες της Επανάστασης, ο οποίος οδήγησε τον ελληνικό λαό στην ανεξαρτησία του, στη Βιέννη έγραψε και τύπωσε τα επαναστατικά του συγγράμματα, από την πρωτοποριακή «Χάρτα» του, μέχρι τον εμπνευσμένο «Θούριο» του.
Ο μεγάλος γόνος του Βελεστίνου, ο οποίος έμεινε στην ελληνική ιστορία ως ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της, μπορεί να χαρακτηριστεί ο ιδεολόγος που με το αίμα του πλήρωσε την Ανεξαρτησία της Ελλάδας, που ενέπνευσε τη δημιουργία του ελληνικού κράτους και που πρώτος είχε σχέδια για μια Ενωμένη Ευρώπη. Μια Ευρώπη, όπου οι άνθρωποι, στη βάση των σχεδίων του Ρήγα, ανεξάρτητα από φυλή, χρώμα, γλώσσα, εθνικότητα, θρησκεία και δόγμα, θα μπορούσαν να ζήσουν όλοι μαζί, ενωμένοι.
Ο Ρήγας Φεραίος έζησε σε μία εποχή η οποία δεν ήταν σε θέση να αντιληφθεί τη βαρύτητα ενός τέτοιου μηνύματος, το οποίο και η Αυστροουγγαρία και περισσότερο η Οθωμανική Αυτοκρατορία εξέλαβαν τότε ως μία απειλή εναντίον της κρατικής υπόστασης τους.
Δυστυχώς ο ίδιος δεν μπόρεσε να δει την πραγματοποίηση των οραμάτων του, καθώς, το 1798 προδόθηκε καθ΄ οδόν προς την πατρίδα Ελλάδα, και μαζί με άλλους οκτώ συντρόφους του εκτελέστηκε από τον Τούρκο διοικητή του Βελιγραδίου, το οποίο ήταν και το τέρμα του προσκυνηματικού ταξιδιού που είχαν πραγματοποιήσει πριν μερικά χρόνια, με αφετηρία τη Βιέννη, πενήντα συντοπίτες του από το Βελεστίνο.
Καταφύγιο για τον Αλέξανδρο Υψηλάντη
Η Βιέννη υπήρξε καταφύγιο, αλλά και φυλακή, όπως επίσης για πολλά χρόνια -πριν γίνει μετακομιδή των οστών του στην Ελλάδα- τελευταία κατοικία για τον εθνεγέρτη και στρατιωτικό διοικητή της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη, του οποίου το κενοτάφιο βρίσκεται μέχρι σήμερα στο ιστορικό Νεκροταφείο Ζανκτ Μαρξ της αυστριακής πρωτεύουσας, κοντά στον τάφο του μεγάλου Αυστριακού μουσουργού Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, ο οποίος είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη το 1792 και διετέλεσε αξιωματικός του ρωσικού στρατού και υπασπιστής του Τσάρου Αλέξανδρου του Β΄, υπήρξε ηγέτης της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και είχε επεξεργαστεί σε συνεργασία με τον Παπαφλέσσα και τον Λαβέντη, ένα γενικό σχέδιο για την Επανάσταση.
Ο ίδιος, είχε αρχίσει την Επανάσταση από τη Μολδαβία τον Φεβρουάριο του 1821, και, μετά από την ήττα του στρατεύματός του στο Δραγατσάνι από τις σουλτανικές δυνάμεις, είχε καταφύγει στη Βιέννη με σκοπό να προωθηθεί στην Ελλάδα αλλά συνελήφθη από τις αυστροουγγρικές αρχές και παρέμεινε φυλακισμένος μέχρι το 1827.
Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης πέθανε στη Βιέννη το 1828 και ενταφιάστηκε στο Νεκροταφείο Ζανκτ Μαρξ, από όπου το 1903 έγινε η μετακομιδή των οστών του στο παρεκκλήσι του κτήματος Σίνα-Υψηλάντη στο Ραπόλτενκιρχεν, δυτικά της Βιέννης, και μερικές δεκαετίες αργότερα στην Αθήνα, όπου ενταφιάστηκαν στο προαύλιο της πρώην Σχολής Ευελπίδων.
