Με στόχο την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών ως εργαλείου για την αντιμετώπιση των ποικίλων και αυξανόμενων απειλών κατά της διεθνούς ειρήνης, οι Μόνιμες Αντιπροσωπείες της Ελλάδας, της Αυστραλίας, της Φινλανδίας και της Σουηδίας στα Ηνωμένα Έθνη, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Watson του Πανεπιστημίου Brown της Νέας Υόρκης και την οργάνωση Compliance and Capacity International, ανέλαβαν πρωτοβουλία για την αναθεώρηση του συστήματος κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών.
Σύμφωνα με πληροφορίες από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ, η αναθεώρηση θα διεξαχθεί μεταξύ Ιουνίου και Οκτωβρίου 2014 από τρεις ομάδες εργασίας, οι οποίες, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Ασφαλείας και τις αρμόδιες ομάδες ειδικών, τη Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών, άλλους σχετικούς οργανισμούς εντός και εκτός ΟΗΕ και τα κράτη μέλη, θα εξετάσουν τις τρέχουσες πρακτικές επιβολής κυρώσεων και θα επεξεργαστούν προτάσεις για την ενίσχυση των δυνατοτήτων εφαρμογής των κυρώσεων.
Η πρώτη ομάδα εργασίας, υπό την προεδρία της Αυστραλίας, θα εξετάσει τις ευκαιρίες για τη βελτίωση της ενσωμάτωσης των κυρώσεων στο γενικότερο σύστημα λειτουργίας των Ηνωμένων Εθνών και στον καλύτερο συντονισμό μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών εντός και εκτός του ΟΗΕ.
Η δεύτερη ομάδα, υπό την προεδρία της Σουηδίας, θα ασχοληθεί με τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών και άλλων εργαλείων στη διάθεση της διεθνούς κοινότητας για την εξασφάλιση της διεθνούς ασφάλειας, όπως ο έλεγχος των όπλων και οι μηχανισμοί αφοπλισμού, τα διεθνή οικονομικά συστήματα και οι θεσμοί διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης.
Η τρίτη ομάδα, υπό την προεδρία της Ελλάδας, θα προσδιορίσει ευκαιρίες για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κυρώσεων ως εργαλείου για την καταπολέμηση των σοβαρών και συστηματικών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Επίσης, θα διερευνήσει τις καλύτερες δυνατές πρακτικές για την εφαρμογή των κυρώσεων, σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Η πρωτοβουλία της αναθεώρησης του συστήματος κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών, παρουσιάστηκε σε ενημερωτική συνάντηση υψηλού επιπέδου που πραγματοποιήθηκε, χθες στην αίθουσα του Συμβουλίου Κηδεμονίας, παρουσία και του αναπληρωτή γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Γιαν Έλιασον. Χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία, ο αναπληρωτής γγ του διεθνούς Οργανισμού επεσήμανε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το σύστημα κυρώσεων -μεταξύ αυτών προκλήσεις από τα δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος και από τη διαφθορά-, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας από την πλευρά των κρατών-μελών για την επιτυχία του συστήματος. Επίσης, μίλησε για την αναγκαιότητα να γίνει ευρύτερα γνωστός, αλλά και κατανοητός, ο ρόλος των κυρώσεων. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «οι κυρώσεις δεν έχουν μόνο χαρακτήρα τιμωρίας αλλά μπορούν, σε πολλές περιπτώσεις, να διευκολύνουν σε περιόδους μεταβατικές».
Της ενημερωτικής συνάντησης προήδρευσε ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Φινλανδίας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Jarmo Viinanen και μίλησαν επίσης, από την πλευρά του Ινστιτούτου Watson και της Complianceand Capacity International η Sue E. Eckert, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι της Αυστραλίας και της Σουηδίας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβεις Gary Quinlan και Marten Grunditz αντίστοιχα και η αναπληρώτρια μόνιμη αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ, Ναυσικά-Νάνσυ Εύα Βράιλα. Στη συνάντηση παρουσιάστηκε επίσης η εμπειρία και η οπτική χώρας-μέλους του ΟΗΕ στην οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις, από τον αναπληρωτή μόνιμο αντιπρόσωπος της Σιέρα Λεόνε στον ΟΗΕ, πρέσβη Amadu Koroma.
Την μακρά παράδοση στήριξης από την Ελλάδα των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών και τη συμμετοχή της χώρας, κατά τη διάρκεια της θητείας της στο Συμβούλιο Ασφαλείας το 2005-2006, σε ομάδα εργασίας για την εξέταση της γενικότερης λειτουργίας του συστήματος κυρώσεων του ΟΗΕ, τόνισε η κα Βράιλα στην παρέμβασή της. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι η εν λόγω ομάδα εργασίας, παρουσίασε το Δεκέμβριο του 2006 στο Συμβούλιο Ασφαλείας προτάσεις για τη βελτίωση των πρακτικών όσον αφορά:
– τη μεθοδολογία,
– την επίβλεψη και ενίσχυση του συστήματος,
– το σχεδιασμό, την εφαρμογή και την αξιολόγηση των κυρώσεων και
– την καθιέρωση “στάνταρτ” για τους μηχανισμούς επιτήρησης και τις σχετικές εκθέσεις τους.
Η κα Βράιλα υπογράμμισε επίσης τη σημασία της διάδοσης της πληροφορίας όσον αφορά το ρόλο των κυρώσεων ώστε να ενισχυθεί η στήριξη αλλά και η αποτελεσματικότητα του εργαλείου αυτού. Αναφερόμενη στην τρίτη ομάδα εργασίας στο πλαίσιο της αναθεώρησης, στην οποία προεδρεύει η Ελλάδα, η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ επεσήμανε ότι στόχος της ομάδας είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κυρώσεων, ιδιαίτερα αυτών που αφορούν στα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.
Καταλήγοντας, η κα Βράιλα εξέφρασε την πεποίθηση της Ελλάδας ότι ένα αποτελεσματικότερο σύστημα κυρώσεων θα συμβάλει στη διατήρηση ή την αποκατάσταση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας και με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί συνολικά η αξιοπιστία των Ηνωμένων Εθνών.
