Σήμερα ψηφίζουν για πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές οι «born free» (γεννημένοι ελεύθεροι), δηλαδή οι Νοτιοαφρικανοί που γεννήθηκαν μετά το τέλος του καθεστώτος του απαρτχάιντ, σε μια εκλογική αναμέτρηση που αναμένεται να ενισχύσει το κυβερνών Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC), το κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία από το 1994, τη χρονιά που τερματίσθηκε το νοτιοαφρικανικό ρατσιστικό καθεστώς της χωριστής ανάπτυξης των φυλών.
«Είμαι χαρούμενη που πηγαίνω να ψηφίσω για πρώτη φορά και είμαι υπερήφανη που θα ψηφίσω το ANC», δήλωσε η Νονχλάχλα Νκόμο, μια 20χρονη μαθητευόμενη αισθητικός. «Αξίζουν την ψήφο μου. Ζω σε μια ελεύθερη Νότια Αφρική χάρη στο ANC», πρόσθεσε.
Όπως και άλλοι νέοι, η Νκόμο βρισκόταν στην ουρά μαζί με τους γονείς και τους παππούδες της για να ψηφίσει σε ένα σχολείο του Δυτικού Ορλάντο, μιας συνοικίας του Σοβέτο που βρίσκεται μερικές δεκάδες μέτρα μακριά από το σπίτι στο οποίο κατοικούσε παλιά ο Νέλσον Μαντέλα και το οποίο έχει μετατραπεί τώρα σε μουσείο.
Παρά τα σκάνδαλα, το ANC, το ιστορικό κόμμα του Μαντέλα, εξακολουθεί να είναι πολύ ισχυρό και αποτελεί το μεγάλο φαβορί των σημερινών εκλογών, στις οποίες αναμένεται να λάβει ποσοστό άνω του 60% των ψήφων, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.
Περισσότεροι από 25,3 εκατομμύρια ψηφοφόροι πρόκειται να εκλέξουν 400 βουλευτές, οι οποίοι θα αναδείξουν τον επόμενο αρχηγό του κράτους στις 21 Μαΐου. Ο πρόεδρος Τζέικομπ Ζούμα αναμένεται στα 72 του χρόνια να παραμείνει στην εξουσία για άλλη μια πενταετή θητεία.
«Πιστεύω ότι το αποτέλεσμα θα είναι πολύ καλό», δήλωσε ο αρχηγός του κράτους, αφού ψήφισε.
«Είμαι πολύ χαρούμενος που μπορώ να ψηφίσω. Σκέφτομαι την Ουκρανία, το Νότιο Σουδάν και αυτά που συμβαίνουν εκεί και εμείς μπορούμε πάντα να ψηφίζουμε σχετικά ειρηνικά. Αυτό είναι θαυμάσιο, θαυμάσιο», δήλωσε παράλληλα ο αρχιεπίσκοπος Ντέσμοντ Τούτου αφού κατέθεσε κι εκείνος την ψήφο του.
«Άνθρωποι πέθαναν για το δικαίωμα αυτό (της ψήφου), δεν πρέπει να το σπαταλάμε!», υπογράμμισε ωστόσο ο Νομπελίστας της Ειρήνης, ο οποίος ανακοίνωσε πρόσφατα ότι δεν θα ψηφίσει ξανά το ANC, καταγγέλλοντας «μια κοινωνία στην οποία τα παιδιά πηγαίνουν για ύπνο με άδειο το στομάχι».
Σήμερα το πρωί τα τοπικά μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν ότι σημειώθηκαν κάποια προβλήματα. Έκαναν λόγο για καθυστερήσεις στο άνοιγμα κάποιων εκλογικών τμημάτων, για κάλπες που έπεσαν από φορτηγά ή εγκαταλείφθηκαν χωρίς επίβλεψη, για απουσία καλπών ή παρουσία μελών εφορευτικών επιτροπών που φορούσαν μπλουζάκια του κυβερνώντος κόμματος. Ωστόσο οι ουρές σε μερικά εκλογικά τμήματα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν εντυπωσιακές.
Ωστόσο η προεκλογική εκστρατεία είχε αμαυρωθεί από διάφορα επεισόδια στις παραγκουπόλεις και στις πιο φτωχές συνοικίες της χώρας, όπου πολλές διαδηλώσεις κατέληξαν στο ξέσπασμα ταραχών και την ανάπτυξη του στρατού σε ορισμένες ζώνες.
Ένα από τα πιο «καυτά σημεία» είναι το Μπέκερσνταλ, μια πόλη νοτιοδυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ, στην οποία γίνονται βίαιες διαδηλώσεις εδώ και πολλούς μήνες. Χθες το βράδυ στην πόλη αυτή πυρπολήθηκαν δύο σκηνές της εκλογικής επιτροπής.
Η ψηφοφορία ξεκίνησε ωστόσο κανονικά στην ώρα της σήμερα το πρωί, καθώς νέες σκηνές στήθηκαν γρήγορα τις πρώτες πρωινές ώρες.
Όσον αφορά την αντιπολίτευση, κύριο κόμμα της οποίας είναι η Δημοκρατική Συμμαχία (DA), η οποία αναμένεται να λάβει λίγο περισσότερο από το 20% των ψήφων, τα βλέμματα στρέφονται προς το νέο λαϊκιστικό κόμμα του Τζούλιους Μαλέμα, τους Μαχητές για την Οικονομική Ελευθερία (EFF).
Αυτό τάσσεται υπέρ της κρατικοποίησης των τραπεζών και των ορυχείων, τις κατασχέσεις γαιών από τους λευκούς μεγαλογαιοκτήμονες και μιας ριζικής αναδιανομής του πλούτου, την ώρα που η Νότια Αφρική μετά το απαρτχάιντ παραμένει μια χώρα με πάρα πολλές ανισότητες.
«Οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να ξεχνούν ότι τα μπλουζάκια δεν τρώγονται», δήλωσε ο Μαλέμα αφού ψήφισε, στηλιτεύοντας το κυβερνών κόμμα –από το οποίο αποπέμφθηκε το 2012–, το οποίο πολλαπλασίασε τα μικροδωράκια προς τους ψηφοφόρους, όπως τα μπλουζάκια με το έμβλημα του κόμματος.
Η πρώτη πενταετία του προέδρου Ζούμα αμαυρώθηκε από πολλά σκάνδαλα, με το τελευταίο στην σειρά να είναι η ανακαίνιση της ιδιωτικής του κατοικίας στην Νκάντλα με έξοδα των φορολογούμενων. Ωστόσο το πιο σημαντικό είναι το αίμα με το οποίο έχει λερώσει τα χέρια του ο πρόεδρος από τότε που η αστυνομία άνοιξε πυρ κατά των απεργών στο ορυχείο της Μαρικάνα, στο βόρειο τμήμα της Νότιας Αφρικής, τον Αύγουστο του 2012, σκοτώνοντας 34 ανθρώπους.
Μολαταύτα για πολύ μεγάλο μέρος των Νοτιοαφρικανών –το 80% του πληθυσμού– το ANC εξακολουθεί να είναι το κίνημα που τους απελευθέρωσε από το καθεστώς του απαρτχάιντ. Εξάλλου στα 20 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία, το κόμμα αυτό κατάφερε επίσης να καθιερώσει ένα συμπαγές πελατειακό σύστημα.