Μεγαλύτερα στον θάνατο παρά στη ζωή φαίνεται να είναι τα αφεντικά του οργανωμένου εγκλήματος του Μεξικού, καθώς η ναρκο-κουλτούρα καλεί σε ενταφιασμούς φανταχτερούς.
Από το 2007, όταν και ξεκίνησε επισήμως ο πόλεμος των μεξικανικών Αρχών κατά των καρτέλ, 45.000-50.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στις εχθροπραξίες, ενώ άλλες 25.000 αγνοούνται.
Κι έτσι, πλάι στον ναρκο-εμφύλιο που μάστιζε παραδοσιακά τη χώρα, έχουμε τώρα και τη βούληση της κυβέρνησης να επιβάλει τον νόμο. Το ισχυρότερο μάλιστα καρτέλ, το διαβόητο Σιναλόα, μέτρησε κι αυτό σωρεία θανάτων προβεβλημένων μελών του.
Ο ενταφιασμός όμως των μελών του Σιναλόα γίνεται σε μαυσωλεία, το κόστος των οποίων -ανάλογα με τη θέση στην ιεραρχία και την οικονομική επιφάνεια φυσικά του εκλιπόντος- μπορεί να φτάσει ακόμα και σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια: 20.000-30.000 δολάρια για τον τυπικό μαχητή του καρτέλ, 300.000-500.000 για το αφεντικό!
Όσο για το κοιμητήριο που θάβονται τα μέλη του Σιναλόα, το περίφημο «Jardines del Humaya», θυμίζει ακριβή συνοικία πόλης. Η μεξικανική νεκρόπολη, χτισμένη με την ίδια ακριβώς συμβολική των αιγυπτιακών πυραμίδων, φιλοξενεί τους μεξικανούς «φαραώ» των ναρκωτικών και της βίας.
Εγκατεστημένο στα περίχωρα της Culiacán, της μεγαλύτερης πόλης της επαρχίας Σιναλόα, το νεκροταφείο είναι το σπίτι των μεγαλειωδών τάφων, που μοιάζουν με μεγάλα δωμάτια στα οποία έχουν φιλοτεχνηθεί περίτεχνοι θόλοι. Κι ενώ ο χώρος ταφής πωλείται στις συνήθεις διαστάσεις του φέρετρου, οι συγγενείς του νεκρού αγοράζουν τρεις ή και περισσότερες θέσεις για να χτιστεί το μαυσωλείο. Κάποια μάλιστα έχουν και χώρους ψυχαγωγίας, για να απασχολούνται τα παιδιά στη διάρκεια των οικογενειακών επισκέψεων!
Και βέβαια ο σκοπός του μαυσωλείου είναι να φανερώνει τη δύναμη και το κύρος που απολάμβανε ο νεκρός «βαρόνος» στη ζωή, την ίδια στιγμή που εξασφαλίζει ότι και στον άλλο κόσμο ο εκλιπών δεν θα στερηθεί τίποτα από τις ανέσεις και τις πολυτέλειες που είχε συνηθίσει στα εγκόσμια. Κι αν αυτό καλεί στην εγκατάσταση κλιματιστικών σωμάτων, πλήρως λειτουργικών κουζινών και πανάκριβων συστημάτων εικόνας και ήχου, ας είναι!
Σύμφωνα πάντως με τους αρχιτέκτονες των ταφικών αυτών οικοδομημάτων, οι εκκεντρικότητες έχουν ταυτοχρόνως και λογική εξήγηση: οι άνθρωποι φέρνουν την πόλη στο κοιμητήριο! Χτίζουν δηλαδή τους τάφους ως μικρογραφίες των σπιτιών τους, αν και αυτή η μείξη είναι μοναδική στην περιοχή. Όσο για το εσωτερικό των μνημείων, φιλοτεχνείται σύμφωνα με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του νεκρού. Ήταν τζογαδόρος, εκτελεστής, «βαρόνος»; Το μνημείο λειτουργεί ως αιώνια υπενθύμιση αυτού…
Στο αρχιτεκτονικό συνονθύλευμα περιλαμβάνονται το κλασικό υλικό του μαρμάρου, πλάι σε πιο αυστηρές γεωμετρικές φόρμες που στηρίζονται στη χρήση του σιδήρου. Το μόνο κοινό στοιχείο, η δαπάνη εξωφρενικών ποσών για τον διάκοσμο, που ποικίλει από περίτεχνα σκαλίσματα και γλυπτά μέχρι και ό,τι μπορεί να φανταστεί ο θνητός νους!
Τα πιο ακριβά μαυσωλεία καταλήγουν να κοστίζουν μέχρι και 500.000 δολάρια, την ίδια στιγμή που τα εντυπωσιακά και ραφινάτα αυτά κτίσματα βρίσκονται στην καρδιά του νεκροταφείου. Όσο για το ίδιο το κοιμητήριο, μοιάζει απ’ έξω με σύγχρονο προάστιο πόλης επηρεασμένο βέβαια από μπαρόκ αισθητικές τάσεις.
Στα δρομάκια του, πολυτελή SUV διαταράσσουν την ηρεμία των νεκρών, με τα τεράστια ταφικά μνημεία, φανταχτερά και προσεγμένα καθώς είναι, να καλούν τον επισκέπτη να αναλογιστεί τους αποτρόπαιους τρόπους με τους οποίους έχασαν τη ζωή τους οι «ένοικοι», θαυμάζοντας παράλληλα τις πολυτελείς κληρονομιές τους.
Ο εορτασμός της υπεραφθονίας των αγαθών των νεκρών είναι εδώ ακριβώς το νόημα των μαυσωλείων, με τα δίπατα πολλές φορές ταφικά μνημεία, διακοσμημένα με λουλούδια ολόγυρα, να αποδεικνύουν ότι ο εκλιπών ήταν σημαίνον πρόσωπο του οργανωμένου εγκλήματος. Ακόμα και θεματικά πάρτι οργανώνονται στις τελευταίες κατοικίες των νεκρών, τέτοια που να συμβαδίζουν με τη ζωή του «νονού».
Παρά τη φαινομενική όμως ηρεμία του Jardines del Humaya, ο κίνδυνος καραδοκεί σε κάθε βήμα, καθώς δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο πληρωμένοι εκτελεστές από αντίπαλα καρτέλ να περιμένουν υπομονετικά τους συγγενείς για να ξεπληρώσουν παλιές βεντέτες. Κι έτσι, η τυπική οικογενειακή επίσκεψη γίνεται πάντα κάτω από το άγρυπνο βλέμμα ένοπλων μελών του καρτέλ…
Το Jardines del Humaya, ειρηνικό και ταυτοχρόνως ακραία βίαιο, στέλνει τους «θαμώνες» του σε ένα είδος ιδιαίτερης αθανασίας, καθώς φαίνεται ότι οι ζοφερές τους πράξεις συνεχίζουν να επηρεάζουν όσους έμειναν πίσω. Και κάτι ακόμα: οι άνθρωποι που χτίζουν τα μεγαλόπρεπα αυτά μνημεία νοιάζονται για τους νεκρούς τους με τρόπους που οι περισσότεροι από μας δεν μπορούμε να προσλάβουμε…
