Η αποφυλάκιση ενός Σομαλού θανατοποινίτη, που είχε καταδικαστεί για τον βιασμό και τον φόνο μιας 12χρονης, αφού πλήρωσε 75 καμήλες υπονομεύει τον νόμο-ορόσημο για την καταπολέμηση της βίας σε βάρος των γυναικών, προωθώντας ταυτόχρονα και την κουλτούρα της ατιμωρησίας στη χώρα, καταγγέλλουν οργανώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών.

Η Αΐσα Ίλιες Άντεν απήχθη από μια αγορά στην πόλη Γκαλκάγιο, στο βόρειο Πούντλαντ, πέρσι τον Φεβρουάριο. Βιάστηκε ομαδικά, την στραγγάλισαν και της ακρωτηρίασαν τα γεννητικά όργανα.

Τον Μάιο, τρεις άνδρες καταδικάστηκαν σε θάνατο με βάση έναν νόμο του 2016 που αφορά τα σεξουαλικά αδικήματα, τον πρώτο στη Σομαλία που ποινικοποιεί αδικήματα όπως τον βιασμό και τη σεξουαλική παρενόχληση. Οι δύο από τους τρεις εκτελέστηκαν δια τυφεκισμού στις αρχές αυτού του μήνα. Η εκτέλεση του τρίτου, του Αμπντισαλάν Αμπντιραχμάν, ματαιώθηκε χωρίς να δοθεί κάποια επίσημη εξήγηση.

Ένας συγγενής του θύματος επιβεβαίωσε ότι ο Αμπντιραχμάν αποφυλακίστηκε στις 20 Φεβρουαρίου, αφού συμφώνησε με την οικογένεια να πληρώσει 75 καμήλες ως αποζημίωση για τον βιασμό και τον φόνο της 12χρονης. «Έχω ταραχθεί με τον τρόπο που γλίτωσε ο τρίτος άνδρας. Στο Πούντλαντ και γενικά στη Σομαλία, τα θύματα βιασμού δεν δικαιώνονται λόγω της ανάμιξης των φυλάρχων», είπε η Ούμπα Μοχάμεντ, του Somalia Gender Hub, μιας ομάδας που αγωνίζεται για τα δικαιώματα των γυναικών. «Διαφωνώ με τον χειρισμό των αυτών θεμάτων μέσω των παραδόσεων και του εθιμικού δικαίου. Πρόκειται για σημαντικό πρόβλημα στο σύστημα απονομής δικαιοσύνης και υπονομεύει τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών», πρόσθεσε.

Στελέχη του υπουργείου Δικαιοσύνης απέφυγαν να προβούν σε κάποιο σχόλιο.

Οι βιασμοί πολύ συχνά μένουν ατιμώρητοι στο μεγαλύτερο μέρος της Σομαλίας, όπου οι συγκρούσεις δεκαετιών έχουν δημιουργήσει μια κουλτούρα βίας και αποδυνάμωσαν τους θεσμούς του δικαίου. Κατά παράδοση, τα θύματα εξαναγκάζονται να δεχτούν κάποια αποζημίωση –συνήθως καμήλες ή άλλα ζώα– και να παντρευτούν τους δράστες, μια πρακτική αιώνων με την οποία σταματούσαν τα αντίποινα μεταξύ των αντιπάλων φατριών.

Ο βάναυσος φόνος της Άντεν προκάλεσε κατακραυγή και χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στους δρόμους ζητώντας από τις αρχές να εφαρμόσουν τον νόμο και να αποδώσουν δικαιοσύνη. Η καταδίκη των τριών ανδρών ήταν η πρώτη στο Πούντλαντ.

Ακτιβιστές για τα δικαιώματα των γυναικών τόνισαν ότι η βία δεν θα σταματήσει ποτέ όσο το εθιμικό δίκαιο επιτρέπει να συνάπτονται συμφωνίες για τέτοια εγκλήματα.