Μπορεί η γυμνή γυναικεία σάρκα να γίνει παγκόσμιο κίνημα διαμαρτυρίας κατά του σεξισμού, της πατριαρχίας, της φαλλοκρατίας, των θρησκευτικών καταπιέσεων αλλά και της ίδιας της σεξουαλικής εκμετάλλευσης του γυναικείου σώματος;

Μπορεί και παραμπορεί, αν πιστέψουμε τουλάχιστον τις -κατά δήλωσή τους- σεξτρεμίστριες της Femen, που κήρυξαν τη «Γυμνόστηθη Τζιχάντ» στα πουριτανικά ήθη της Ευρώπης!

Οι διάσημες πλέον σεξτρεμίστριες, που ξεκίνησαν την επανάστασή τους από την Ουκρανία, διαμαρτύρονται για τη βιομηχανία του πορνό και του σεξ γενικότερα, για την κάθε λογής δικτατορία και λογοκρισία, αλλά και τους θρησκευτικούς θεσμούς με τον γνώριμο πια τρόπο των σλόγκαν που γράφουν πάνω στο τόπλες κορμί τους: «Τα στήθη τρέφουν την επανάσταση» ισχυρίζονται και γιατί να τις αμφισβητήσουμε;

Οι «πρέσβειρες» του γυμνόστηθου ακτιβισμού φαίνεται να έχουν καταλάβει καλά το παιχνίδι: ότι τα μονίμως αρτηριοσκληρωτικά αντανακλαστικά απέναντι στον σεξισμό και τη γυναικεία καταπίεση θα κινητοποιούνταν με ένα από τα ταμπού που παραμένουν ενεργά στον προοδευτικό μας κόσμο: την έκθεση της γυναικείας σάρκας…

Το έδαφος πάνω στο οποίο χτίστηκε η Femen

Η φεμινιστική οργάνωση ιδρύθηκε στη μετα-κομμουνιστική Ουκρανία και αυτό έχει τη σημασία του, καθώς οι πολιτικές της ομάδας έλκουν την καταγωγή τους από τη μετα-σοβιετική ιδεολογία της Ανατολικής Ευρώπης και όχι από τον Δυτικό Κόσμο. Ο πρώτος στόχος τους ήταν άλλωστε το ανθηρό και ακραία εκμεταλλευτικό εμπόριο λευκής σαρκός που άκμαζε στη χώρα μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και το γεγονός ότι η Ουκρανία αποτελούσε δημοφιλή προορισμό για σεξοτουρισμό.

Μετά τη διάλυση λοιπόν της Ένωσης το 1991, η κακή οικονομική κατάσταση της Ουκρανίας ανάγκασε πολλές γυναίκες να μεταναστεύσουν από την ύπαιθρο στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, όπως το Κίεβο και την Οδησσό, αναζητώντας το όνειρο μιας καλύτερης ζωής. Οι πενιχρές οικονομικές συνθήκες ωστόσο καθώς και οι δυναμικές του φύλου που επικρατούσαν στην Ουκρανία οδήγησαν πολλές στην πορνεία, τη μόνη βιώσιμη λύση για σταθερό εισόδημα.

Και ήταν το 2005 όταν οι απαιτήσεις για βίζα στην Ουκρανία ήρθησαν, κάνοντας τη χώρα δημοφιλέστατο σεξοπροορισμό για όλη την Ευρώπη, καθώς οι άντρες συνέρρεαν στα αστικά της κέντρα για να απολαύσουν το καλύτερο αξιοθέατο της χώρας: τις ωραίες Ουκρανές. Η βιομηχανία του σεξ άφησε βέβαια βαθιά το στίγμα της στην Ουκρανία, η οποία πέρα από τα κοινωνικά προβλήματα, μαστίζεται ακόμα και σήμερα από τον υψηλότερο δείκτη AIDS της Ευρώπης, αλλά και ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παιδικής πορνείας του κόσμου: το 30% των ιερόδουλων της χώρας είναι κάτω των 18 ετών, με το 11% να φτάνει ακόμα και σε ηλικίες 11 ετών…

Η απαρχή της Femen

Η ακτιβιστική ομάδα σχηματίστηκε λοιπόν το 2008 για να παλέψει με την πορνεία, έγινε ωστόσο παγκόσμιο πρωτοσέλιδο πολύ αργότερα, το 2011, όταν σε απάντηση ραδιοφωνικού σόου της Νέας Ζηλανδίας που υποσχόταν στον νικητή του διαγωνισμού «την ουκρανή νύφη της επιλογής του», τα 9 ιδρυτικά μέλη της Femen παρατάχθηκαν στην Πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου ντυμένες με νυφικά, την ίδια ώρα που στο γυμνόστηθο στέρνο τους διάβαζε κανείς με κατάμαυρα γράμματα «Η Ουκρανία δεν είναι οίκος ανοχής» (σε 7 διαφορετικές μάλιστα γλώσσες).

Οι φωτογράφοι απαθανάτισαν το γεγονός και ο διεθνής αντίκτυπος της Femen είχε μόλις γεννηθεί: την επόμενη μέρα η γυμνόστηθη διαμαρτυρία μπήκε στα πρωτοσέλιδα της οικουμένης. Όσο για τον νεοζηλανδό υπερτυχερό του διαγωνισμού, δεν πήρε ποτέ τη νύφη που του υποσχέθηκαν!

Κριτικές

Η Femen έχει δεχθεί σφοδρή κριτική από κάθε κατεύθυνση και -παραδόξως- και από το παγκόσμιο φεμινιστικό κίνημα. Οι ουκρανές φεμινίστριες καταφέρθηκαν πρώτες εναντίον της, ισχυριζόμενες ότι οι σεξτρεμίστριες διαμαρτύρονταν κατά της σεξουαλικής εκμετάλλευσης του γυναικείου σώματος ντυμένες σαν τα θύματα ακριβώς της κακοποίησης, τις ιερόδουλες.

Στις κριτικές αυτές φωνές ο ιθύνων νους της οργάνωσης, Anna Hustol -η οποία, παρεμπιπτόντως, σπανίως εμφανίζεται γυμνόστηθη-, ανταπαντά ότι η γυμνόστηθη διαμαρτυρία έχει να κάνει με την επίδειξη της γυναίκας ως γυναίκας ακριβώς σε διαμαρτυρία: «διεκδικούμε πίσω την ιδέα της γυναίκας από σεξουαλικό αντικείμενο σε γυναίκα που διαμαρτύρεται».

Η Femen χρησιμοποιεί το γυναικείο στήθος ως «όπλο»

Το αμφιλεγόμενο της αποτελεσματικότητας της γυμνόστηθης διαμαρτυρίας μπήκε μάλιστα στο στόχαστρο και της κοινότητας των ιερόδουλων της Ουκρανίας, οι οποίες δεν είδαν με καλό μάτι την παρέμβαση των σεξτρεμιστριών στις δουλειές τους: με σλόγκαν «Femen, πάρε πόδι από τη δουλειά μας», οι ιερόδουλες της χώρας διαμαρτυρήθηκαν για το φεμινιστικό κίνημα διαμαρτυρίας. Και βέβαια οι σκληροπυρηνικές φεμινίστριες, που πιστεύουν στην αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος, ασκούν κριτική στην οργάνωση για την απόπειρα ποινικοποίησης του επαγγέλματος της πορνείας.

Ανενόχλητη βέβαια η Femen από τις κριτικές, σύντομα επέκτεινε τη δράση της και την ακτιβιστική της ατζέντα πέρα από τον ουκρανικό σεξοτουρισμό: στο στόχαστρο μπήκε πλέον αυτό που οι ίδιες αποκαλούν «πατριαρχία κάθε είδους», μια γενικευμένη αντίδραση δηλαδή σε κάθε είδους δικτατορία, καταπίεση αλλά και θρησκευτική αγκύλωση.

Στη στροφή αυτή της Femen στον μαχόμενο αθεϊσμό έπαιξε κολοσσιαίο ρόλο η προσχώρηση της Inna Shevchenko στο κίνημα το 2010, με την εκστρατεία κατά του Νόμου της Σαρίας να γίνεται πλέον κεντρική διεκδίκηση της οργάνωσης. Τα έργα και οι ημέρες της Shevchenko θα χρειάζονταν χωριστό άρθρο για να απαριθμηθούν, φτάνει μόνο να πούμε ότι η ίδια ευθύνεται τόσο για τη σκληρότερη δράση της Femen όσο και τη διεθνικιστική της πλέον κάλυψη.

Όταν οι διωκτικές Αρχές της Ουκρανίας έβαλαν τη Femen και τη Shevchenko προσωπικά στο μικροσκόπιό τους, η ίδια αναγκάστηκε να το σκάσει στο Παρίσι, όπου και ίδρυσε το πρώτο μεγάλο κέντρο της οργάνωσης εκτός Ουκρανίας. Η Femen έχει σήμερα παγκόσμια επίσημη εκπροσώπηση και η Inna Shevchenko είναι πλέον το πρόσωπο -και το σώμα!- του ιδιαίτερου φεμινιστικού κινήματος…

Η Femen στον μουσουλμανικό κόσμο

Η πρώτη κίνηση της Shevchenko στο Παρίσι δεν ήταν άλλη από την έναρξη μιας εκστρατείας (γυμνόστηθης πορείας, για να είμαστε ακριβείς) κατά των μουσουλμανικών συνοικιών της Πόλης του Φωτός. Με σλόγκαν «μουσουλμάνες γυναίκες, ας γδυθούμε» και «η γύμνια είναι ελευθερία», οι σεξτρεμίστριες στρατοπέδευσαν έξω από τζαμιά, ενώ στους Ολυμπιακούς του 2012 στο Λονδίνο το τοπικό παράρτημα της οργάνωσης συνελήφθη όταν οι ακτιβίστριες διαμαρτυρήθηκαν για τη συμμετοχή ισλαμιστών αθλητών στους Αγώνες.

Όταν λοιπόν η Τυνήσια Amina Tyler ανέβασε στο Ίντερνετ δύο γυμνόστηθες φωτογραφίες της, με τα εύγλωττα αραβικά συνθήματα γραμμένα πάνω στο στέρνο της «γαμ… την ηθική σας» και «το σώμα μου δεν είναι πηγή τιμής για κανέναν άλλο», και απειλήθηκε ανοιχτά από τις Αρχές της Τυνησίας, η Femen έτρεξε σε συμπαράσταση, δράττοντας της ευκαιρίας να προωθήσει τα αντιμουσουλμανικά της αισθήματα: οι σεξτρεμίστριες κήρυξαν τη Διεθνή Μέρα Γυμνόστηθης Τζιχάντ!

Την ίδια ωστόσο μέρα άλλο ένα γκρουπ ξεπήδησε: οι «Μουσουλμάνες Γυναίκες κατά της Femen», που έβαλαν στο στόχαστρο την ακτιβιστική οργάνωση, με σύνθημα «η γύμνια δεν με απελευθερώνει και δεν χρειάζομαι σώσιμο». Η Inna Shevchenko δεν αποθαρρύνθηκε φυσικά και έβαλε σκοπό να κάνει τα δικά της, συγκεντρώνοντας και τη μήνη των μουσουλμάνων φεμινιστριών.

Η ιστορία της εισβολής της Femen στον ισλαμικό κόσμο θα έχει σίγουρα κι άλλα επεισόδια, καθώς οι υποστηρικτές αλλά και οι σφοδροί πολέμιοι δεν φαίνονται έτοιμοι να καταθέσουν τα -περισσότερο ή λιγότερο- γυμνόστηθα όπλα τους…