Σειρά ερωτημάτων για την Τουρκία, τη συμφωνία της με την Λιβύη και τον αντίκτυπό της στην περιοχή, αλλά και τον αγωγό East Med επιχειρεί να απαντήσει ρεπορτάζ του Reuters.
Αναλυτές αναφέρουν ότι η Άγκυρα με την υπογραφή του μνημονίου με την κυβέρνηση της Τρίπολης θέλει να προκαλέσει συναγερμό σε Ελλάδα και Κύπρο, δείχνοντας ότι είναι έτοιμη να παίξει σκληρά και να επιβάλλει νέες διαπραγματεύσεις για τις για τις μακροχρόνιες διαφωνίες τους.
Παράλληλα, η Τουρκία έθεσε εμπόδιο στις προσπάθειες της Κύπρου, Ελλάδας, Ισραήλ και Αιγύπτου για την ανάπτυξη του αγωγού EastMed. Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η Τουρκία έχει αποστείλει αποτελεσματικά το μήνυμα ότι δεν θα αγνοηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο και πως δεν θα επιτρέψει να γίνει εκμετάλλευση στα ύδατα της ανατολικής Μεσογείου και να δοθεί ενεργειακό πλεονέκτημα σε άλλα κράτη.
Η λεκάνη του EastMed εκτιμάται ότι περιέχει φυσικό αέριο αξίας 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την Αμερικανική Γεωλογική Έρευνα. Σε ένα σημείο θεωρήθηκε ωφέλιμο για την περιοχή, καθώς θα μπορούσε να αποφέρει μαζικά έσοδα, να βοηθήσει στην επίλυση της κυπριακής διαμάχης και να οικοδομήσει στενότερους δεσμούς μεταξύ του Ισραήλ και των γειτόνων του.
Αλλά το κλειδί για την απελευθέρωση της αξίας του φυσικού αερίου είναι οι εξαγωγές και δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να γίνει αυτό. Ο προτεινόμενος αγωγός είναι δαπανηρός και θα εκτείνεται σε σημείο 3.000 μέτρων.
Η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης προσθέτει ένα άλλο εμπόδιο στο να καταστεί εφικτό. Ενώ υπάρχουν προηγούμενα για τους αγωγούς που διασχίζουν τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες άλλων χωρών, η Τουρκία δεν θα διευκολύνει την κατάσταση.
Επιπλέον, η Άγκυρα θα χρησιμοποιήσει τη συμφωνία για να ενισχύσει τους ισχυρισμούς της για να προχωρήσει σε διερευνήσεις στα νερά της Κύπρου, όπου για μήνες έχει στείλει πλοία γεώτρησης και τις τελευταίες μέρες βρέθηκαν εξερευνητικά αεροσκάφη.
Οι αναλυτές είχαν ήδη αμφιβολίες σχετικά με τη βιωσιμότητα του αγωγού φυσικού αερίου EastMed λόγω των δυσκολιών κατά την εξαγωγή και της τιμής που τελικά θα οριστεί, με την Ευρώπη να έχει φθηνότερο αέριο από τη Ρωσία και το Κατάρ. Η κίνηση της Τουρκίας-Λιβύης απλά περιπλέκει την δύσκολη εικόνα.
«Όσον αφορά τη γεωπολιτική και το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, αυτό είναι μεγάλο ζήτημα», δηλώνει ο Kadri Tastan, ανώτερος συνεργάτης στο German Marshall Fund των Ηνωμένων Πολιτειών. «Η Τουρκία κάνει μια μεγάλη κίνηση για να προσπαθήσει να αναγκάσει σε διαπραγματεύσεις για διάφορα θέματα. Θα είναι πολύ δύσκολο να επιλυθεί», προσθέτει.
Όπως αναφέρει το Reuters, ταυτόχρονα με το να βάζει την Τουρκία σε τροχιά σύγκρουσης με την Ελλάδα και την Κύπρο (σ.σ. η συμφωνία με την Τρίπολη) επιδεινώνει τις εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Ε.Ε. και προστίθεται στις τρέχουσες διαμάχες για την μεταναστευτική πολιτική και τα ευρύτερα ερωτήματα για τον ρόλο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.
Την ίδια ώρα η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης ανεβάζει τους τόνους με την Αίγυπτο, η οποία έρχεται αντιμέτωπη με την Αγκυρα από το 2013 όταν ανετράπη ο Ισλαμιστής πρόεδρος της Αιγύπτου, Μοχάμεντ Μόρσι, τον οποίο στήριζε η Τουρκία. Πολλοί από τους υποστηρικτές της Μουσουλμανικής Αδελφότητας του Μοχάμεντ Μόρσι έχουν μεταναστεύσει στην Τουρκία. Στη Λιβύη το Κάιρο στηρίζει τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ κόντρα στην κυβέρνηση της Τρίπολης, η οποία έχει στο πλευρό της την Τουρκία.
Παράλληλα, όπως αναφέρει το Reuters, το Ισραήλ ήταν πιο επιφυλακτικό για την κίνηση της Τουρκίας στην Λιβύη. Ένας λόγος, αναφέρουν οι αναλυτές, γι’ αυτή τη στάση μπορεί να θεωρηθεί ότι το Τελ Αβίβ επιθυμεί να αφήσει «παραθυράκι» προς την Άγκυρα σε περίπτωση που ο αγωγός EastMed γίνει μη βιώσιμος και τότε χρειαστεί να μεταφέρει φυσικό αέριο μέσω τουρκικού εδάφους.
Η Ρωσία είναι ένα άλλο κομμάτι του παζλ. Μπορεί να βρίσκονται σε αντίθεση για την Συρία, συντονίζονται όμως στην ενεργειακή πολιτική και η Μόσχα είναι πρόθυμη να αφήσει την Τουρκία να γίνει ενεργειακός κόμβος. Ωστόσο, η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης βάζει τις δύο χώρες σε αντίθετες πλευρές στην Λιβύη όπου η Ρωσία προσανατολίζεται προς τον Χαφτάρ. Η Ρωσία και η Τουρκία θα συζητήσουν την στρατιωτική υποστήριξη της Λιβύης σε μία σύνοδο τον επόμενο μήνα, σημειώνει το Reuters.
