Πού βρίσκεται άραγε το Άγιο Δισκοπότηρο;

Το ιερό αντικείμενο της χριστιανικής παράδοσης, το οποίο φέρεται να χρησιμοποίησε ο Ιησούς στον Μυστικό Δείπνο, έχει καθηλώσει το φαντασιακό της ανθρωπότητας με τις θαυματουργές δυνάμεις που υποτίθεται ότι διαθέτει.

Αμέτρητες αποστολές έχουν βαλθεί κατά καιρούς να το ανασύρουν από τη λήθη, από τους Ναΐτες Ιππότες και τους Ναζί μέχρι και τον… Ιντιάνα Τζόουνς!

Και βέβαια αναρίθμητες υποθέσεις, φανταστικά σενάρια και «σκοτεινές» θεωρίες συνωμοσίας για τη φύση του Άγιου Δισκοπότηρου και τον τόπο ανάπαυσής του έχουν δει το φως της μέρας στις δύο χιλιετίες της ζωής του θρύλου της χριστιανοσύνης.

Πού να είναι ωστόσο θαμμένο το Άγιο Δισκοπότηρο που τόσο λυσσαλέα έχουν αποπειραθεί άπαντες να ανακαλύψουν;

Μια σειρά από περιοχές της οικουμένης διεκδικούν την τιμή να φέρονται ότι φιλοξενούν το μυστηριώδες κύπελλο, με τα 10 αυτά μέρη να αποτελούν τα πλέον ξακουστά…

Oak Island – Νόβα Σκότια, Καναδάς

Τον ονόμασαν «Money Pit» και ήταν ο λάκκος που ανακάλυψαν συμπτωματικά τρία παιδιά στο νησί το 1795. Τουλάχιστον έξι άνθρωποι έχουν χάσει έκτοτε τη ζωή τους προσπαθώντας να φέρουν στο φως τον θησαυρό που όλοι ξέρουν ότι κρύβεται εκεί. Όσο περισσότερο μάλιστα διαρκεί η ανασκαφή τόσο πιο αχαλίνωτα καλπάζει η φαντασία: θεωρείται σήμερα ότι ο λάκκος δεν περιλαμβάνει απλώς σεντούκια με χρυσά νομίσματα, αλλά και το ίδιο το Άγιο Δισκοπότηρο, το οποίο υποτίθεται ότι έθαψαν εκεί Ναΐτες Ιππότες από τις αρχές ως τα μέσα του 1300. Η υπόθεση δεν είναι ωστόσο εντελώς αβάσιμη, καθώς υπάρχει μια διάταξη ογκόλιθων στο νησί που σχηματίζει έναν τέλειο σταυρό (250 μέτρα μήκος και 100 μέτρα πλάτος), με την «κεφαλή» του να κοιτά προς την Ανατολή. Όσο για τον λάκκο, μοιάζει να έχει σχεδιαστεί με ιδιοφυή τρόπο, εγκατεστημένος καθώς είναι μέσα σε κανάλι νερού, που φουσκώνει και γίνεται παγίδα θανάτου. Ο θρύλος θέλει έναν ακόμα νεκρό πριν αποκαλυφθεί στη μεγαλοπρέπειά του το Άγιο Δισκοπότηρο…

Chapel of St. Matthew – Roslin, Σκοτία

Ένας από τους θρύλους που εμφανίστηκε και στον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν τοποθετεί το Άγιο Δισκοπότηρο στα μυστικά πέτρινα περάσματα και ερμητικά δωμάτια κάτω ακριβώς από το παρεκκλήσι Collegiate Chapel of St. Matthew στον λόφο Roslin. Αναρίθμητα και ιδιαίτερα περίεργα σκαλίσματα μέσα και γύρω από το παρεκκλήσι τροφοδοτούν ακόμα περισσότερο την υπόθεση (το φιλοτέχνημά τους κράτησε περισσότερο από 40 χρόνια!), ενώ και η ίδια η ανέγερση της εκκλησίας «μυρίζει» Άγιο Δισκοπότηρο: χτίστηκε το 1456 με χρηματοδότηση του αριστοκρατικής καταγωγής ιππότη William Sinclair, που οι φήμες τον ήθελαν να κρατά από το Τάγμα των Ιπποτών του Ναού. Μία μάλιστα από τις κολόνες του παρεκκλησιού φιλοξενεί εξόχως περίεργα σύμβολα (Apprentice Pillar), με τον μύθο να θέλει το Άγιο Δισκοποτήρο να εντοιχίζεται εκεί από τον Sinclair, ο οποίος πέθανε μάλιστα πριν δει τον ναό ολοκληρωμένο. Άλλες εικασίες κάνουν λόγο για τον οικογενειακό τάφο του ιππότη στο υπόγειο της εκκλησίας, με την κρύπτη να παραείναι επιμελώς σφραγισμένη. Το παρεκκλήσι ανήκει ακόμα και σήμερα στους Sinclair, οι οποίοι αρνούνται να δώσουν άδεια για οποιαδήποτε ερευνητική δραστηριότητα στον χώρο…

Glastonbury Tor – Glastonbury, Αγγλία

Η λέξη «Tor» σημαίνει στα κέλτικα «κωνικός λόφος» και αυτό ακριβώς είναι το Clastonbury Tor: το πολυθρύλητο Άβαλον, όπου υποτίθεται είναι θαμμένος ο βασιλιάς Αρθούρος! Στην παλιά μάλιστα ομιλουμένη αγγλική, το μέρος αποκαλούταν «Το Νησί του Άβαλον» (Ynys yr Afalon), με την παράδοση να θέλει τον εντοπισμό των τάφων του Αρθούρου και της Γκουινεβίρ το 1191. Δεν υπάρχουν βέβαια αποδείξεις γι’ αυτό, ξέρουμε ωστόσο ότι ο λόφος αποτέλεσε οχυρό ήδη από τον 7ο αιώνα. Το περίεργο της υπόθεσης είναι η απόλυτη σύμπτωση της αρθούρειας παράδοσης και των θρύλων των Ναϊτών στο θέμα που μας απασχολεί: σύμφωνα λοιπόν και με τους δύο μύθους, οι Ναΐτες επιστρέφουν από την Πρώτη Σταυροφορία φορτωμένοι με όλα τα βιβλικά κειμήλια, τα οποία και θάβουν διάσπαρτα στις Βρετανικές Νήσους, με το Άγιο Δισκοπότηρο να κρύβεται επιμελώς κάπου στο Glastonbury Tor…

Θόλος του Βράχου – Ιερουσαλήμ, Ισραήλ

Ο θρύλος θέλει το Άγιο Δισκοπότηρο να ενταφιάζεται με τον Ιησού κάπου κοντά στον τόπο της σταύρωσης. Το μέρος πιστεύεται ότι ήταν μια σχισμή ανάμεσα σε δύο βράχους στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ, με τον έναν να έχει διαβρωθεί πλέον εντελώς και τον άλλο να παραμένει, επισκέψιμο μάλιστα σήμερα, στην κορυφή του λόφου που βρίσκεται πλέον ο Θόλος του Βράχου (Όρος του Ναού / Χαράμ αλ-Σαρίφ). Ο τόπος αποτελεί μάλιστα ιερό έδαφος και για τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, δίνοντας περισσότερη τροφή στην εικασία. Σύμφωνα λοιπόν με την παράδοση αυτή, το Άγιο Δισκοπότηρο -που φιλοξένησε το αίμα του Ιησού στον Σταυρό- θάφτηκε με το σώμα του Χριστού στον τάφο του. Η ακριβής τοποθεσία του τάφου δεν είναι βέβαια γνωστή, κατά τις Γραφές ωστόσο είναι κάπου κοντά στον τόπο του μαρτυρίου, με τα στοιχεία να συναινούν ότι το ιερό κειμήλιο βρίσκεται κάπου πάνω ή γύρω από τον λόφο…

Cattedrale di San Lorenzo – Γένοβα, Ιταλία

Κι αν το Άγιο Δισκοπότηρο κρύβεται σε κοινή θέα στον Καθεδρικό της Γένοβα, με όλους μας να μπορούν πλέον να το απολαύσουν δωρεάν; Το κειμήλιο είναι ένα μπολ (εικασίες υπάρχουν και για το σχήμα του Άγιου Δισκοπότηρου, αφού πολλοί ισχυρίζονται ότι δεν ήταν κύπελλο αλλά μπολ ή πιάτο) καμωμένο από πράσινο γυαλί: πιστευόταν ότι ήταν σμαραγδένιο μέχρι που ράγισε κάποια στιγμή στα χρόνια του Ναπολέοντα.

Κανείς δεν ξέρει από πού προέρχεται το αντικείμενο, με τον William of Tyre να παρατηρεί ωστόσο το 1170 ότι πρωτοεντοπίστηκε σε τζαμί της Καισαρείας του Ισραήλ το 1101. Η εκκλησία αρνείται μάλιστα σθεναρά να δώσει άδεια για χρονολόγηση του μπολ με τη βοήθεια του άνθρακα…

Catedral de Santa Maria de Valencia – Βαλένθια, Ισπανία

Άλλος ένας πιθανός τόπος που θρυλείται ότι κρύβεται το Άγιο Δισκοπότηρο είναι ο Καθεδρικός της Βαλένθια, με τις υποθέσεις εδώ να διαθέτουν ισχυρό έρεισμα. Αν το ιερό αντικείμενο πράγματι υπήρξε, ενδέχεται να είναι αυτό…

Ήταν το 1960 λοιπόν όταν δόθηκε για χρονολόγηση, με την ακριβή μέθοδο του άνθρακα να τοποθετεί την κατασκευή του μεταξύ 300 π.Χ. και 100 μ.Χ., την ίδια ώρα που ξέρουμε ότι φιλοτεχνήθηκε στη Μέση Ανατολή. Ακόμα κι αν δεν είναι το περίφημο Δισκοπότηρο, η ηλικία του το κάνει εξαιρετικά πολύτιμο και σπάνιο. Καμωμένο από κόκκινο αχάτη, στέκεται πάνω σε χρυσή βάση, την ίδια στιγμή που αποτελεί το επίσημο Δισκοπότηρο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας…

Santa Maria de Montserrat – Καταλονία, Ισπανία

Ο καταλανικός θρύλος συμπίπτει με τον αντίστοιχο γερμανικό του Munsalvaesche και τα πράγματα γίνονται εξόχως ενδιαφέροντα: το «Munsalvaesche» είναι η γερμανική μετάφραση του λατινικού «mons salvationis» (το όρος της σωτηρίας), την ίδια στιγμή που το καταλανικό «Montserrat» μεταφράζεται σε «οδοντωτό βουνό». Το συγκεκριμένο μοναστήρι και αβαείο είναι φωλιασμένο στο βουνό λοιπόν, με τον θρύλο να θέλει το Άγιο Δισκοπότηρο να είναι κρυμμένο στα θεμέλια της εκκλησίας ή κάπου αλλού στο δυσπρόσιτο και γιγαντιαίο σε διαστάσεις βουνό. Η κορυφή του μάλιστα ονομάζεται «Saint Jerome», με το όνομα του αγίου να εμφανίζεται σε πολυάριθμους θρύλους για την τύχη του ιερού κειμηλίου: η παράδοση θέλει τον άγιο να έχει επισκεφτεί την περιοχή στα τέλη του 4ου αιώνα και να έκρυψε εκεί το Άγιο Δισκοπότηρο…

Υπόνομοι της Ιερουσαλήμ – Ισραήλ

Δεν πρόκειται για τον ίδιο θρύλο που το τοποθετεί στον Θόλο του Βράχου. Ο συγκεκριμένος ισχυρίζεται ότι οι Ναΐτες επέστρεψαν με τα χέρια αδειανά κατά την Πρώτη Σταυροφορία, μην έχοντας βρει ούτε το Άγιο Δισκοπότηρο ούτε βέβαια την Κιβωτό της Διαθήκης, καθώς το αποχετευτικό σύστημα της πόλης παρείχε την καλύτερη δυνατή κρυψώνα για τα βιβλικά κειμήλια. Η Ιερουσαλήμ άλλωστε, μια πόλη που δεχόταν συχνά επιδρομές και κατακτήσεις, καλούσε σε κρύψιμο όλων των θησαυρών της, με το εκτεταμένο αποχετευτικό σύστημα να παρέχει ιδανική κάλυψη, γεγονός που αναμφίβολα γνώριζαν οι μαθητές του Ιησού και έθαψαν το Άγιο Δισκοπότηρο δίπλα στην Κιβωτό της Διαθήκης, η οποία μετρούσε ήδη την εποχή εκείνη 600 χρόνια πλήρους εξαφάνισης. Ο θρύλος έχει μια βάση, με το σκάψιμο ωστόσο στους υπονόμους της Ιερουσαλήμ να απαγορεύεται αυστηρά στους κυνηγούς κειμηλίων: μόνο σε αρχαιολόγους επιτρέπεται να φέρουν στο φως μνημεία της αρχαιότητας…

Accokeek – Μέριλαντ, ΗΠΑ

Οι ντόπιοι το έχουν καμάρι: ιησουίτης μοναχός επιβιβάστηκε λαθραία στο καράβι του καπετάνιου John Smith περί τα 1606-1607, με τον μοναχό να έλκει την καταγωγή του από τους περίφημους Ναΐτες Ιππότες. Ο θρύλος που θέλει το Άγιο Δισκοπότηρο να κρύβεται από τους Ναΐτες στην Αγγλία βρήκε λοιπόν τη συνέχειά του: σε μια περίεργη τροπή της μοίρας, το ιερό κειμήλιο πέφτει στα χέρια του άγνωστου ιερέα, ο οποίος εγκαταλείπει άρον-άρον την Ευρώπη για να το κρύψει σε μέρος που κανείς δεν θα αναζητούσε ποτέ. Η τοποθεσία που φέρεται να είναι θαμμένο στο Accokeek παραμένει -βολικά- άγνωστη…

Αποθετήριο Χρυσού των ΗΠΑ – Φορτ Νοξ, Κεντάκι

Ναι, σωστά διαβάζετε, ο θρύλος αυτός θέλει το Άγιο Δισκοπότηρο να αποθηκεύεται στο καλύτερα φυλασσόμενο μέρος του πλανήτη, που ούτε ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος δεν μπορεί να εισέλθει! Πέρα από τα εξωφρενικά μέτρα ασφαλείας του Φορτ Νοξ, που αντέχει ακόμα και πυρηνική έκρηξη, υπάρχει και σημαντική στρατιωτική δύναμη 30.000 αντρών που του έχει τον νου της, υποβοηθούμενη από ελικόπτερα Απάτσι και άρματα μάχης. Το κεντρικό αποθετήριο χρυσού των ΗΠΑ έχει αποτελέσει κατά καιρούς χώρο φύλαξης πολύτιμων κειμηλίων: από αντίγραφο της Μάγκνα Κάρτα και μια σειρά από αμερικανικά έγγραφα (όπως το Σύνταγμα και η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας) μέχρι και το στέμμα της Ουγγαρίας και μια πλειάδα ακόμα βασιλικών θησαυρών. Ο θρύλος θέλει λοιπόν κρυφό δωμάτιο εντός του θεόρατου χρηματοκιβωτίου που φιλοξενεί από το Άγιο Δισκοπότηρο και την Κιβωτό της Διαθήκης μέχρι και άλλους βιβλικούς θησαυρούς, όπως την Κιβωτό του Νώε και τον Τίμιο Σταυρό…