Την ώρα που ο πλανήτης εκπέμπει σήμα κινδύνου και οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής γίνονται όλο και πιο ορατές, ο ακροδεξιός πρόεδρος τα Βραζιλίας Ζαΐχ Μπολσονάρου με τις αποφάσεις του και τη δεδηλωμένη αδιαφορία του για την προστασία του τροπικού δάσους του Αμαζονίου αναδεικνύεται σε διώκτη του περιβάλλοντος.

Ο ίδιος το περασμένο Σάββατο δήλωσε πως στην περιοχή αυτή «μόνον οι χορτοφάγοι βίγκαν (vegan)» ανησυχούν για τον περιβαλλοντικό κίνδυνο και τον αντιπαράθεσε με τα οφέλη στην οικονομία, καθώς – κατά την άποψή του – αυτές οι δύο έννοιες είναι ασύμβατες. «Πότε εξαντλούνται οι πρώτες ύλες; Με τι θα ζήσουμε; Θα γίνουμε όλοι βίγκαν; Θα ζούμε από το περιβάλλον;», ήταν η ρητορική του ερώτηση.

Στους επτά μήνες που κυβερνά τη χώρα ο Βραζιλιάνος πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές πως ο ρόλος της χώρας του ως αγροτοπαραγωγικής δύναμης είναι πιο σημαντικός από αυτόν του προστάτη της παγκόσμιας περιβαλλοντικής κληρονομιάς.

Μάλιστα, καίτοι δεν έχει συγχωνεύσει τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Γεωργίας, ουσιαστικά τα έχει συνδυάσει: «ο υπουργός Περιβάλλοντος Ρικάρντου Σάλες βρίσκεται στην κατάλληλη θέση. Έχει κατορθώσει να παντρέψει το περιβάλλον με την παραγωγή. «Εγώ του είπα: βάλε λεπίδι στους ανθρώπους του Ibama (Ινστιτούτο Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων). Δεν θέλω σιίτες», τόνισε ο Μπολσονάρου.

Οι κινήσεις του Μπολσονάρου που γύρισαν τη χώρα πολλά χρόνια πίσω

Ο πρόεδρος, αφ’ ότου ανέλαβε, τοποθέτησε την επικεφαλής του αγροτοπαραγωγικού μετώπου στο Κοινοβούλιο Τερέζα Κριστίνα Ντίαζ υπουργό Γεωργίας. Επιπλέον δεν καθόρισε νέες ζώνες περιβαλλοντικής προστασίας, ούτε νέες περιοχές διαβίωσης των ιθαγενών (απεναντίας απειλεί να καταργήσει πολλές από αυτές).

Επιπρόσθετα, επιδιώκει να καταργήσει το Ταμείο Αμαζόνια (που για πάμπολλα χρόνια συντηρείται από τη Νορβηγία για την ανάσχεση της αποψίλωσης του τροπικού δάσους) ενώ έχει αμφισβητήσει τα επίσημα στατιστικά στοιχεία για την καταστροφή των τροπικών δασών, που τα ίδια τα ερευνητικά ιδρύματα της χώρας του έχουν εκπονήσει. Την ίδια ώρα έχει επιταχύνει την χρήση νέων φυτοφαρμάκων και ζιζανιοκτόνων (262 νέα προϊόντα, το ένα τρίτο των οποίων έχει απαγορευθεί στην Ευρώπη).

Μία σειρά μέτρων, που οι προηγούμενοι υπουργοί Περιβάλλοντος καταγγέλλουν πως ακυρώνουν τα όσα είχαν επιτευχθεί τα τελευταία 25 χρόνια. Όπως εξηγεί η Τσίκα Μινάμι της Greenpeace «στη δεκαετία του ’70, επί δικτατορίας, το περιβάλλον θεωρείτο ανασχετικός παράγοντας για την οικονομία. Το 1992 η Βραζιλία φιλοξένησε την πρώην συνδιάσκεψη του ΟΗΕ για το περιβάλλον κι έκτοτε, με διακυμάνσεις, ανέπτυξε μία πολιτική, ιδίως για το κλίμα, ώστε να καταστεί πρωτοπόρος στην περιβαλλοντική προστασία, μάλιστα με τον παραγωγικό τομέα να πείθεται εν τέλει πως αυτό είναι καλό».

Μπολσονάρου: «Τούτη η ψύχωση με το περιβάλλον με εμένα έχει τελειώσει»

Ωστόσο, ο ακροδεξιός Μπολσονάρου μισεί τις ΜΚΟ και τους ακτιβιστές, θεωρώντας τους τμήμα μίας μαρξιστικής κουλτούρας. Ούτε και κρύβει την απαρέσκειά του για τον διευθυντή της εθνικής εταιρείας διαστήματος ΙΝΡΕ, η οποία μέσω των δορυφόρων της επιτηρεί την πορεία της μείωσης του δάσους της Αμαζονίας και χάρις στον νόμο περί διαφάνειας τα στοιχεία της είναι προσβάσιμα σε όλους.

«Μου φαίνεται πως το ίδρυμα βρίσκεται στην υπηρεσία κάποιας ΜΚΟ, πράγμα που είναι συχνό. Εάν όλη αυτή η αποψίλωση του δάσους για την οποία με κατηγορούν είχε συμβεί, τότε η Αμαζονία θα ήταν έρημος. Κατανοώ την ανάγκη να το διατηρήσουμε, αλλά τούτη η ψύχωση με το περιβάλλον με εμένα έχει τελειώσει», τόνισε την περασμένη εβδομάδα στους δημοσιογράφους.

Η Βραζιλία ξεπέρασε την Κίνα στη μη τήρηση των κανόνων για τη ρύπανση

Τον πρόεδρο εκνευρίζουν οι διαρκείς επεξηγήσεις που του ζητούν η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν κι οι Ευρωπαίοι ομόλογοί τους για τη ζούγκλα, τους πληθυσμούς που την κατοικούν, τα ποτάμια και τα φυτά.

Ο ίδιος κάλεσε, μάλιστα, κατά τη διάρκεια του G20, τους δύο ηγέτες να πετάξουν μαζί του πάνω από τον Αμαζόνιο «κι εάν εντοπίσουν έστω ένα τετρ.χλμ αποψιλωμένου δάσους ανάμεσα στο Μανάους και τη Μπόα Βίστα, θα συμφωνήσω μαζί τους», τόνισε μιλώντας μπροστά στο αγροτοπαραγωγικό λόμπι. Μάλιστα, ο ίδιος συχνά κατηγορεί τους Ευρωπαίους επικριτές του για τις καταστροφές των δικών τους δασών, τη στιγμή που εκείνοι του κουνούν το δάκτυλο.

Η Βραζιλία έχει αφαιρέσει τα σκήπτρα από την Κίνα στη μη τήρηση των κανόνων για τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Μπορεί εξαιτίας της επιτάχυνσης της εκβιομηχάνισής της, οι εκπομπές ρύπων CO2 στον ασιατικό γίγαντα να είναι 7.5 τόνους κατά κεφαλήν (έναντι 6,4 στην ΕΕ και 2,6 στη Βραζιλία), όμως το Πεκίνο έχει αποδεχθεί με ενθουσιασμό τη Συμφωνία των Παρισίων για το κλίμα και επιδιώκει να αποτινάξει από πάνω του την εικόνα του μεγαλύτερου ρυπαντή.

Η Ευρώπη γίνεται πιο… «πράσινη»

Απόδειξη πως στην Ευρώπη όλο και περισσότεροι ψηφοφόροι νοιάζονται για το περιβάλλον – με πρωτοστατούσα τη Γερμανία, όπου οι Πράσινοι κερδίζουν έδαφος – στην πρόσφατη συμφωνία για το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των χωρών του Mercosur και της ΕΕ έχουν συμπεριληφθεί ρήτρες που απαγορεύουν την εξαγωγή προϊόντων που προέρχονται από αποψιλωμένες δασικές ζώνες.

Στην περίπτωση της σόγιας από την Αμαζονία υπάρχει ένα αποτελεσματικό σύστημα, στο οποίο έχουν συμφωνήσει η βιομηχανία, οι Αρχές και η κοινωνία των πολιτών, όμως δεν υπάρχουν αντίστοιχες εγγυήσεις για καλλιέργειες από άλλες ζώνες όπου δεν υπάρχει επαρκής νομική και περιβαλλοντική προστασία.