Προσωρινό «φρένο» στην υπογραφή συμφωνίας με τις ΗΠΑ για το μεταναστευτικό έβαλε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γουατεμάλας.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας αυτής η Γουατεμάλα θα χαρακτηριζόταν «ασφαλής τρίτη χώρα», όπου οι μετανάστες που προσπαθούν να φθάσουν στις ΗΠΑ θα μπορούσαν να υποβάλουν αίτηση για τη χορήγηση ασύλου αλλά και να επαναπροωθούνται από τις αμερικανικές αρχές.
Ο πρόεδρος της Γουατεμάλας Τζίμι Μοράλες, που αντιμετώπισε έντονες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας για τη συμφωνία αυτή, είχε ανακοινώσει λίγο νωρίτερα την αναβολή της προγραμματισμένης για σήμερα συνάντησής του με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον εξαιτίας «των εικασιών» ότι θα υπογράψει μια συμφωνία.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο, στο οποίο είχαν υποβληθεί τρεις προσφυγές, εξέδωσε απόφαση αργά χθες με την οποία δεν επιτρέπει να χαρακτηριστεί η Γουατεμάλα «ασφαλής τρίτη χώρα». Κάθε συμφωνία προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από το κοινοβούλιο, σύμφωνα με το δικαστήριο.
Η κυβέρνηση του Μοράλες, που είχε ανακοινώσει την επίσκεψή του στην Ουάσινγκτον την περασμένη Πέμπτη για να εξεταστούν θέματα όπως «η μετανάστευση και η ασφάλεια», προτίμησε να τηρήσει απόλυτη σιωπή για το τι ακριβώς θα συζητείτο στο ραντεβού του Γουατεμαλτέκου προέδρου με τον Τραμπ, όπως σημειώνει το ΑΜΠΕ.
Η επίσημη σιγή επέτεινε τη «σεναριολογία» περί της υπογραφής συμφωνίας για το μεταναστευτικό ζήτημα, πολύ περισσότερο καθώς κυβερνητικοί αξιωματούχοι στη Γουατεμάλα είχαν παραδεχθεί πως διεξάγονταν διαπραγματεύσεις γι’ αυτή.
Η ακύρωση της συνάντησης επιβεβαιώνει ότι στόχος της ήταν η υπογραφή συμφωνίας, «μιας ενέργειας παράνομης και παράλογης», όπως έγραψε στο Twitter ο υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Τζόρνταν Ρόντας, ο οποίος είχε κάνει τη μία προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Για τον πρώην υπουργό Εξωτερικών της Γουατεμάλας Έντγκαρ Γκουτιέρες μια τέτοια συμφωνία θα μετέτρεπε τη χώρα «στο μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης παγκοσμίως».
«Αυτή τη στιγμή 360.000 μετανάστες περνούν κάθε χρόνο από εδώ, χωρίς τις επιχειρήσεις κατά των παράτυπων μεταναστών» στις ΗΠΑ, οι οποίες, αν ξεκινήσουν, «σε 10 χρόνια θα έχουμε 7 εκατομμύρια μετανάστες εδώ» τόνισε στην εφημερίδα El Periodico.
Η αντιπαράθεση εντάθηκε στη Γουατεμάλα ενώ απομένει χρονικό διάστημα μικρότερο του ενός μήνα ως τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, στον οποίο θα κριθεί εάν θα είναι η υποψήφια ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος, η Σάντρα Τόρες, ή ο υποψήφιος της δεξιάς, ο Αλεχάντρο Γιαματέι, εκείνη ή εκείνος που θα διαδεχθεί τον Μοράλες στην προεδρία τον Ιανουάριο. Και οι δύο απορρίπτουν τη σύναψη συμφωνίας με τις ΗΠΑ εκτιμώντας ότι θα προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση στη Γουατεμάλα.
Για τους αντιπάλους της συμφωνίας η Γουατεμάλα δεν μπορεί να διαδραματίσει τον ρόλο χώρας υποδοχής για μετανάστες που επιθυμούν να πάνε στις ΗΠΑ, καθώς και η ίδια είναι μια από τις βασικές χώρες από τις οποίες αναχωρούν πολλοί πολίτες αναζητώντας «το αμερικανικό όνειρο».
Η Διεθνής Αμνηστία και άλλες οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων υπογραμμίζουν ότι η Γουατεμάλα δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να είναι «μια ασφαλής χώρα».
«Η νομοθεσία στη Γουατεμάλα δεν επιτρέπει να διαχωρίζονται αυτοί που αναζητούν προστασία από τη βία ή από σοβαρές απειλές για την ασφάλειά τους από τους υπόλοιπους» σχολίασε η αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη Βόρεια, την Κεντρική και τη Λατινική Αμερική Χουλιάνα Κάνο Νιέτο.
Η κυβέρνηση του Τραμπ ανέστειλε τον Μάρτιο τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας στα κράτη του λεγόμενου «βορείου τριγώνου» της κεντρικής Αμερικής (Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα, Ονδούρα) όπως απαίτησε ο Ρεπουμπλικάνος ένοικος του Λευκού Οίκου, που κατηγορεί τις κυβερνήσεις τους ότι δεν κάνουν «τίποτα» για να εμποδίσουν τους μετανάστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ.
Η φτώχεια — που πλήττει το 59% των 17,7 εκατομμυρίων κατοίκων της Γουατεμάλας — και η βία των συμμοριών ωθούν κάθε χρόνο δεκάδες χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά να εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, να φεύγουν προς αναζήτηση καλύτερης ζωής στις ΗΠΑ.
