Οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξέφρασαν χθες Τετάρτη έντονη ανησυχία διότι η κυβέρνηση του Μεξικού κινητοποίησε την αστυνομία κι ένα νέο σώμα του στρατού για να ανακοπούν οι ροές παράτυπων μεταναστών προς τις ΗΠΑ, μετά την ανακοίνωση εισαγγελέων ότι διενεργούν έρευνα για τον θάνατο μιας νεαρής, που έχασε τη ζωή της όταν ένοπλοι, κατά τα φαινόμενα αστυνομικοί, άνοιξαν πυρ εναντίον πολιτών του Ελ Σαλβαδόρ την περασμένη εβδομάδα.

Το συμβάν κατά το οποίο μια 19χρονη μετανάστρια σκοτώθηκε και δύο άνδρες τραυματίστηκαν εκτυλίχθηκε την Παρασκευή στην ανατολική Πολιτεία Βερακρούς, εν μέσω της εντατικοποίησης των προσπαθειών της μεξικανικής ομοσπονδιακής κυβέρνησης για να μειωθούν οι ροές των μεταναστών και των αιτούντων άσυλο που προσπαθούν να φθάσουν στις ΗΠΑ μέσω της επικράτειας της χώρας.

Η μεξικανική κυβέρνηση πιέζεται να ανακόψει τις ροές για να αποφύγει τον κίνδυνο επιβολής τιμωρητικών τελωνειακών δασμών από τον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Η νεαρή ήταν «ο πρώτος άνθρωπος που σκότωσε το σχέδιο για τον περιορισμό της μετανάστευσης», κατήγγειλε ο Ρούμπεν Φιγκερόα, στέλεχος της οργάνωσης Movimiento Migrante Mesoamericano, η οποία υπερασπίζεται τα δικαιώματα των μεταναστών.

«Το κυνήγι των μεταναστών στα νότια σύνορα [του Μεξικού] εντείνεται», πρόσθεσε ο Φιγκερόα σε ανάρτησή του στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης Twitter.

Το Σάββατο, στελέχη των μεξικανικών υπηρεσιών ελέγχου της μετανάστευσης έθεσαν υπό κράτηση περίπου 800 μετανάστες που επέβαιναν σε φορτηγά, καθώς διέρχονταν από τη Βερακρούς.

Σύμφωνα με τον Χόρχε Ουίνκλερ, γενικό εισαγγελέα της Βερακρούς, πολλοί από τους 17 πολίτες του Ελ Σαλβαδόρ που επέβαιναν σε φορτηγάκι και επέζησαν είπαν πως τρεις άνδρες, «κατά τα φαινόμενα αστυνομικοί», άρχισαν να τους καταδιώκουν με περιπολικό αφού το αυτοκίνητο πέρασε χωρίς να σταματήσει από σημείο ελέγχου.

Οι άνδρες αυτοί πυροβόλησαν και κατόπιν αποχώρησαν, σύμφωνα με τον Ουίνκλερ. Ο προϊστάμενος της εισαγγελίας τόνισε πως δεν είναι σαφής ο λόγος που άνοιξαν πυρ και ότι διενεργείται έρευνα για το αιματηρό επεισόδιο.

Κακοποιοί παριστάνουν συχνά ότι είναι αστυνομικοί στο Μεξικό, αλλά δεν υπάρχει καμιά ένδειξη πως αυτό συνέβαινε στη συγκεκριμένη περίπτωση. Δεν υπάρχει επίσης κανένα στοιχείο που να υποδεικνύει ότι επρόκειτο για διεφθαρμένους αστυνομικούς που δούλευαν για λογαριασμό κάποιας συμμορίας, άλλο ένα ριζωμένο πρόβλημα στη χώρα.

Η μεξικανική κυβέρνηση δεσμεύθηκε να ενισχύσει τη φύλαξη των νότιων συνόρων της, αναπτύσσοντας 6.000 μέλη της νέας Εθνοφρουράς, στο πλαίσιο της συμφωνίας της με τις ΗΠΑ για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών.

Η απόφαση που πήρε ο πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ να στείλει το νέο αυτό σώμα του στρατού στην περιοχή των συνόρων προκάλεσε αντιδράσεις από ακτιβιστές και οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιχειρηματολογούν ότι οι μετανάστες τίθενται σε κίνδυνο, ενώ εγκατέλειψαν τις πατρίδες τους για να σωθούν από τη βία των συμμοριών του οργανωμένου εγκλήματος που λυμαίνονται την κεντρική Αμερική.

Ο μεξικανός υπουργός Εξωτερικών Μαρσέλο Εμπράρδ, ο οποίος υπεραμύνεται της ανάπτυξης της Εθνοφρουράς, αντέτεινε ότι μέτρα όπως οι συλλήψεις του Σαββάτου μπορεί απεναντίας να σώσουν εκατοντάδες ζωές μεταναστών που ταξιδεύουν υπό επισφαλείς συνθήκες στα χέρια διακινητών.

«Το Μεξικό κάνει μια προσπάθεια να ρυθμίσει [τη μετανάστευση]. Αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι θα παραβιαστούν ανθρώπινα δικαιώματα — η κυβέρνησή μας δεν είναι διατεθειμένη να κάνει τίποτα τέτοιο», διαβεβαίωσε ο Εμπράρδ στη Νέα Υόρκη, έπειτα από μια συνάντησή του με τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.

«Το γεγονός ότι συμμετέχει η Εθνοφρουρά δεν σημαίνει ότι θα παραβιάσει τα δικαιώματα οποιουδήποτε», επέμεινε ο μεξικανός ΥΠΕΞ.