Ο Muhammad Ali γίνεται 71 ετών σήμερα, τι καλύτερη ευκαιρία λοιπόν για να κάνουμε μια αναδρομή στον πολυτάραχο βίο του!
Πυγμάχος, φιλάνθρωπος και κοινωνικός ακτιβιστής, ο άνθρωπος που γεννήθηκε Cassius Marcellus Clay Jr. και μετονομάστηκε σε Muhammad Ali γεννήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 1942 στο Louisville του Κεντάκι.
Παγκόσμιος πρωταθλητής το 1959, χρυσός ολυμπιονίκης την επόμενη χρονιά, ο Άλι θα κυριαρχήσει στα ρινγκ τη δεκαετία του 1960, με την πλειονότητα των αγώνων του να καταλήγουν σε νοκ-άουτ.
Παρά την εκπληκτική του διαδρομή στο άθλημα του μποξ, ο Άλι ήταν πολλά περισσότερα από ένας πυγμάχος-σύμβολο και φόβητρο για κάθε αντίπαλο.
Η πλούσια κοινωνική του δράση και ο αγώνας του για ίσα δικαιώματα απασχόλησαν ανέκαθεν τη ζωή του, ενώ πλέον, μετά την απόσυρσή του από τα ριγνκ, έχει αφιερωθεί αποκλειστικά στη φιλανθρωπία.
Ας δούμε τα χαρακτηριστικότερα γεγονότα της ζωής του…
Πρώτα χρόνια
Ένας από τους μεγαλύτερους αθλητές στην ιστορία του μποξ έδειξε από νωρίς ότι δεν φοβόταν κανέναν, μέσα ή έξω από τα ρινγκ. Μεγαλώνοντας στον αμερικανικό Νότο των κοινωνικών ανισοτήτων και των φυλετικών διακρίσεων, ο νεαρός Άλι θα διαπίστωνε από πρώτο χέρι τις ρατσιστικές συμπεριφορές και τις πολιτικές του φυλετικού διαχωρισμού, γεγονός που έπαιξε τον δικό του ρόλο στο πρώιμο πάθος του για την πυγμαχία.
Σε ηλικία 12 ετών, ο Άλι θα ανακαλύψει την κλίση του στο μποξ μέσα από μια περίεργη τροπή της μοίρας: το ποδήλατό του θα κλαπεί και ο Άλι θα δηλώσει στον αστυνομικό Joe Martin ότι ήθελε να δείρει τον κλέφτη. «Καλύτερο θα ήταν να μάθεις πρώτα να παλεύεις πριν προκαλέσεις τον κόσμο σε ξύλο», θα του αντιγυρίσει ο αστυνομικός, ο οποίος στον ελεύθερό του χρόνο προπονούσε νεαρούς μποξέρ στο γυμναστήριο.
Ο Άλι ξεκίνησε λοιπόν τη μαθητεία στα ρινγκ με τον Martin και σύντομα θα στραφεί στην καριέρα του πυγμάχου. Στον πρώτο του μάλιστα ερασιτεχνικό αγώνα το 1954, θα κερδίσει το ματς στα σημεία. Μέσα σε δύο χρόνια βέβαια θα κατακτήσει τα Χρυσά Γάντια (1956), το πρωτάθλημα των αρχάριων στην κατηγορία βαρέων βαρών. Τρία χρόνια αργότερα, ο τίτλος του National Golden Gloves Tournament of Champions θα γινόταν δικός του, όπως επίσης και ο εθνικός τίτλος του Amateur Athletic Union…
Ολυμπιακό μετάλλιο
Το 1960, ο Άλι εξασφάλισε τη συμμετοχή του στην εθνική ομάδα μποξ των ΗΠΑ. Ταξίδεψε λοιπόν μέχρι τη Ρώμη για να διαγωνιστεί. Ήταν ήδη γνωστός και σεβαστός για κάθε αντίπαλο, με τον μυώδη σωματότυπό του και τις πανίσχυρες γροθιές του να κερδίζουν τον σεβασμό. Κερδίζοντας τρεις αγώνες, ο Άλι θα νικήσει στον τελικό τον Πολωνό Zbigniew Pietrzkowski και θα ανέβει στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου!
Μετά τον ολυμπιακό θρίαμβο, ο Άλι θα γίνει ήρωας στην Αμερική. Ήταν λοιπόν ώρα να στραφεί αποκλειστικά και επαγγελματικά στο μποξ, κάτι που συνέβη με την υποστήριξη του Louisville Sponsoring Group. Η δεκαετία του 1960 του ανήκε: ο Άλι ήταν ανίκητος και ασταμάτητος, κερδίζοντας τους περισσότερους αγώνες του με νοκ-άουτ. Θα έβγαζε από τη μέση τον βρετανό πρωταθλητή βαρέων βαρών Henry Cooper το 1963 και κατόπιν θα έριχνε νοκ-άουτ τον «πολύ» Sonny Liston το 1964, για να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών!
Αυτό ήταν, τα είχε καταφέρει! Με κοινό και Τύπο να τον αποκαλεί «ο μεγαλύτερος», ο Άλι δεν μασούσε τα λόγια του ούτε και έκρυβε τα χαρίσματά του, τα οποία «διαφήμιζε» πριν από τους αγώνες με βαρύγδουπες φράσεις και έντονα χρώματα. Σε μια περίφημη φράση του σε συνέντευξη Τύπου πριν από ματς, ο Άλι είπε στους δημοσιογράφους ότι μέσα στο ρινγκ θα «πετούσε σαν πεταλούδα και θα τσιμπούσε σαν μέλισσα»…
Μεταστροφή στο Ισλάμ
Η δημόσια περσόνα του Άλι τραβούσε τα βλέμματα του κοινού, αφήνοντας την προσωπική του ζωή σε δεύτερη μοίρα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν ζούσε εκτός ρινγκ! Έπειτα από χρόνια προσωπικών πνευματικών αναζητήσεων και καθοδήγησης, αποφάσισε να προσχωρήσει στην ομάδα των έγχρωμων μουσουλμάνων, το περίφημο Nation of Islam, το 1964.
Αρχικά αυτο-αποκαλούταν «Cassius X» και αργότερα θα υιοθετήσει το όνομα με το οποίο θα μείνει γνωστός στα πέρατα της οικουμένης: Muhammad Ali. Δύο χρόνια αργότερα θα ξεκινούσε ένας άλλος αγώνας για τον Άλι, διαφορετικής φύσης: η άρνησή του να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Ο Άλι θα ισχυριζόταν ότι μαθήτευε για να γίνει ιερέας του Ισλάμ, με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις να τον αποτρέπουν από το να συμμετάσχει σε πόλεμο. Και ήταν το 1967 όταν θα έβαζε για πρώτη φορά την προσωπική του ζωή και τις αξίες του πάνω από την καριέρα του: το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης θα τον κυνηγούσε για την άρνηση στράτευσης, αρνούμενο να δεχτεί τον Άλι ως αντιρρησία συνείδησης. Θα βρισκόταν ένοχος αρχικά, θα καθάριζε ωστόσο το όνομά του αργότερα, έπειτα από μακροχρόνια και έντονη δικαστική πάλη.
Επαγγελματικά ωστόσο είχε καταστραφεί. Η ομοσπονδία πυγμαχίας θα του αφαιρούσε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή και θα του απαγόρευε τη συμμετοχή στο άθλημα για 3,5 χρόνια. Έμοιαζε ξοφλημένος…
Επιστροφή στα ρινγκ
Όταν ο δρόμος άνοιξε για το μεγάλο comeback το 1970, μετά την επιβεβλημένη αποχή του από το μποξ, ο Άλι θα κέρδιζε τον πρώτο του αγώνα, ρίχνοντας νοκ-άουτ τον Jerry Quarry τον Οκτώβριο στην Ατλάντα.
Την επόμενη χρονιά ο Άλι θα πάλευε με τον Joe Frazier σε αυτό που αποκαλέστηκε «η μάχη του αιώνα»! Άλι και Frazier γρονθοκοπούνταν αλύπητα για 15 γύρους, πριν να πέσει κάτω ο Άλι και να χάσει τον αγώνα τελικά στα σημεία. Ο Άλι θα νικούσε ωστόσο τον Frazier σε rematch το 1974.
Άλλος ένας μνημειώδης αγώνας θα συνέβαινε το 1974, που πήρε την ονομασία «Ομοβροντία στη Ζούγκλα» [Rumble in the Jungle]: διοργανώθηκε από τον μάνατζερ Don King και έλαβε χώρα στην Κινσάσα του -τότε- Ζαΐρ. Ο Άλι θα αντιμετώπιζε το νέο αστέρι του πρωταθλήματος βαρέων βαρών George Foreman και για πρώτη φορά στην καριέρα του δεν ήταν το φαβορί. Θα έκλεινε ωστόσο πολλά στόματα όταν θα εξολόθρευε τον αντίπαλο και θα γινόταν -για μια ακόμα φορά- παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών.
Ο πιο αξιομνημόνευτος αγώνας που έδωσε ποτέ ο Άλι έλαβε χώρα το 1975, όταν αντιμετώπισε για άλλη μια φορά τον μακροχρόνιο αντίπαλο (και φίλο του εκτός ρινγκ) Joe Frazier στον αγώνα που θα μείνει στην ιστορία του μποξ ως «Thrilla in Manila». Σε έναν ανελέητο αγώνα μέχρις εσχάτων στις Φιλιππίνες, που κράτησε περισσότερο από 14 γύρους, με τους δύο πυγμάχους να μάχονται λυσσαλέα, ο Άλι θα έφευγε και πάλι νικητής.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, η καριέρα του Άλι είχε αρχίσει να φθίνει. Έχασε από τον Leon Spinks το 1978 και κατόπιν βγήκε νοκ-άουτ από τον Larry Holmes το 1980. Την επόμενη χρονιά θα έδινε τον τελευταίο του αγώνα, χάνοντας ταυτόχρονα και τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή από τον Trevor Berbick. Την επόμενη μέρα θα ανακοίνωνε ότι τα χρόνια του ρινγκ είχαν πάρει τέλος. Ήταν ώρα να κρεμάσει τα γάντια του αμετάκλητα…
Φιλανθρωπία και κληρονομιά
Με τη «συνταξιοδότησή» του, ο Άλι ανακοίνωσε ότι έπασχε από Parkinson το 1984. Ίδρυσε λοιπόν το φιλανθρωπικό σωματείο Muhammad Ali Parkinson Center στο Phoenix της Αριζόνα και αφιέρωσε τη ζωή του σε αγαθοεργίες.
Ταξιδεύει όπου υπάρχει ανάγκη, όπως το Μεξικό και το Μαρόκο, για να βοηθήσει αυτούς που δεν είχαν τη δική του τύχη. Το 1998, σε αναγνώριση της εκτεταμένης δουλειάς του στις αναπτυσσόμενες χώρες, ο ΟΗΕ θα τον χρίσει πρέσβη καλής θελήσεως, ενώ το 2005 θα βραβευτεί από τον πρόεδρο Μπους για το φιλανθρωπικό του έργο. Την ίδια χρονιά θα ιδρύσει το Muhammad Ali Center στο γενέτειρά του, το Louisville του Κεντάκι.
Παρά την επιδείνωση της νόσου που τον ταλαιπωρεί, ο Άλι παραμένει ενεργός, ενσαρκώνοντας το πραγματικό νόημα του να είσαι πρωταθλητής: την ακούραστη αφοσίωση στις αξίες που έχεις υιοθετήσει.
Ο Άλι παραμένει παντρεμένος με την τέταρτη γυναίκα του, Yolanda, από το 1986. Το ζευγάρι έχει έναν γιο, τον Asaad, την ώρα που ο Άλι έχει μερικά ακόμα παιδιά από προηγούμενους γάμους και εξώγαμες σχέσεις, συμπεριλαμβανομένης της κόρης του Laila, που ακολούθησε για λίγο τα βήματά του ως επαγγελματίας μποξέρ.
«Είμαι ένας συνηθισμένος άνθρωπος που δούλεψε σκληρά για να αναπτύξει το ταλέντο που του δόθηκε», είπε κάποτε. «Πιστεύω στον εαυτό μου και πιστεύω στην καλοσύνη των άλλων»…