Το άνοιγμα των θυρών της Γερμανίας σε ένα εκατομμύριο πρόσφυγες θα παραμείνει η απόφαση σταθμός στην πολιτική σταδιοδρομία της Άγκελα Μέρκελ, αλλά και αυτή που πιστεύεται ότι επιτάχυνε την αποχώρησή της από την εξουσία, καθώς δυσαρέστησε ένα μέρος της κοινής γνώμης.
Αυτή ήταν «η απόφαση της ζωής της», κρίνει η Die Zeit, την ώρα που η καγκελάριος Μέρκελ παραδίδει αύριο την σκυτάλη της αρχηγίας του συντηρητικού Χριστιανοδημοκρατικού της Κόμματος (CDU) κατά το συνέδριό του που ξεκινάει σήμερα το απόγευμα.
Η Μέρκελ οδηγήθηκε στην έξοδο έπειτα από 18χρονη παραμονή της στην εξουσία.
Στα τέλη του καλοκαιριού του 2015 όταν εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες προσπαθούσαν σε απελπιστικές συνθήκες να φτάσουν στην Ευρώπη, η Άγγελα Μέρκελ αποφάσισε να υποδεχθεί όλους αυτούς που είχαν εγκλωβιστεί στην Ουγγαρία.
Με λεωφορεία, τρένα, πεζή, αυτοί έσπευδαν στα γερμανοαυστριακά σύνορα προτού Γερμανοί πολίτες με μπουκέτα με λουλούδια στα χέρια και χειροκροτήματα τους υποδεχθούν στους σιδηροδρομικούς σταθμούς της χώρας.
«Σύμβολο συμπόνιας»
Για τους Σύρους και τους Ιρακινούς που εγκατέλειψαν τις χώρες τους για να γλιτώσουν από τις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή, η καγκελάριος στάθηκε η «μαμά Μέρκελ»: ένα σύμβολο συμπόνιας που προσέφερε σε όλους μια στέγη μη διστάζοντας να επιστρατεύσει για τον σκοπό αυτόν αθλητικά στάδια και στρατόπεδα.
Το προσωνύμιο αυτό «είναι απλά ένα αστείο και μια υπεραπλούστευση», λέει σήμερα ο Ράμι Ριχάουϊ, ένας 22χρονος Σύρος από το Χαλέπι που έφτασε στα τέλη του 2015 στο Βερολίνο.
«Αλλά αυτή θα περάσει στην Ιστορία» για την απόφαση που έλαβε, προέβλεψε ο νεαρός Σύρος, ο οποίος τους πρώτους 7 μήνες του στη Γερμανία έμεινε μαζί με 300 ανθρώπους σε ένα αθλητικό κέντρο.
Το 2017 τη συνάντησε και μίλησε μαζί της στη διάρκεια επίσκεψής της σε ένα κέντρο εκπαίδευσης για νεαρούς τεχνικούς πληροφορικής στο οποίο ο Σύρος πρόσφυγας έκανε πρακτική, προτού προσληφθεί από μια start-up ως υπάλληλος ανάπτυξης λογισμικού.
Απέναντι στην τεράστια πρόκληση που έθετε το θέμα της ένταξης των προσφύγων, η καγκελάριος διαβεβαίωνε τότε: «θα τα καταφέρουμε!». Αργότερα πήρε αποστάσεις από τη δήλωση αυτή, την οποία χρησιμοποιούν σήμερα εναντίον της οι επικριτές της.
Κι αυτό διότι γρήγορα ο άνεμος γύρισε και ο αρχικός ενθουσιασμός παραχώρησε τη θέση του στις αμφιβολίες. Ο θυμός κατέλαβε έδαφος κυρίως στο ανατολικό τμήμα της χώρας που είναι το λιγότερο ευνοημένο, όπου το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) συσσωρεύει εκλογικές επιτυχίες.
Στις μετακινήσεις της η καγκελάριος δέχεται αποδοκιμασίες: «Φύγε» της φωνάζει το πλήθος την ημέρα της εθνικής εορτής το 2016 στην Δρέσδη.
Η δεξιά πτέρυγα της συντηρητικής της πολιτικής οικογένειας κρίνει και αυτή ότι η Άγκελα Μέρκελ μετακίνησε υπερβολικά προς τα αριστερά το κόμμα.
Ετήσιες ποσοστώσεις
Ιδιαίτερα ανήσυχο, το βαυαρικό συμμαχικό της κόμμα CSU αξιώνει τώρα ετήσιες ποσοστώσεις για τους αιτούντες άσυλο. Η Μέρκελ αντιτίθεται για καιρό σε αυτό προτού αναγκαστεί να υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό.
Η Γερμανία υιοθετεί γρήγορα πιο περιοριστικούς νόμους περί ασύλου που συμβάλλουν στη δραστική μείωση του αριθμού των νέων αιτημάτων για την χορήγησή του.
Από τις αρχές του 2018, οι αρχές έχουν τώρα πολλαπλασιάσει τις πτήσεις τσάρτερ με Αφγανούς που απελαύνονται στην Καμπούλ. Επίσης από τον Ιανουάριο ως τα τέλη Οκτωβρίου του 2018, η Γερμανία καταγράφει 158.000 αιτήματα για χορήγηση ασύλου, έναν αριθμό που απέχει πολύ από τον υψηλότερο, αυτόν των 750.000 στον οποίο είχε ανέλθει το 2016.
Η άκρα δεξιά, η οποία ήταν ετοιμοθάνατη στις αρχές του 2015, εκμεταλλεύεται τους φόβους ορισμένων Γερμανών παίζοντας το χαρτί κατά της Μέρκελ. Το 2017 η AfD εισέρχεται δυναμικά στην Μπούντεσταγκ με 92 βουλευτές και ορκίζεται να «κυνηγήσει» την καγκελάριο. Αυτό ήταν κάτι το πρωτοφανές από το 1945 σε μια χώρα, η οποία λόγω του ναζιστικού της παρελθόντος, αντιστεκόταν για χρόνια στις σειρήνες της ξενοφοβίας.
Έτσι η τέταρτη κυβέρνηση της Μέρκελ σχηματίζεται με δυσκολία τον Μάρτιο και δεν παύει να αντιμετωπίζει κρίσεις όσον αφορά το μεταναστευτικό ζήτημα, τις οποίες τροφοδοτεί η δεξιά πτέρυγα της ίδιας της πολιτικής της οικογένειας.
Το σημείο δίχως επιστροφή φτάνει εντέλει τον Οκτώβριο. Μια σειρά από ήττες σε περιφερειακές εκλογές αναγκάζουν την Μέρκελ να εγκαταλείψει την αρχηγία του κόμματός της, σε ένα προοίμιο της αναγγελίας της απόσυρσής της από την πολιτική το 2021.
«Η αποχώρησή της είναι ίσως κάτι το καλό για να αναδειχθεί μια νέα γενιά», είπε ο Ράμι Ριχάουϊ.
Εν πάση περιπτώσει όμως, σημείωσε, «δεν το έκανε μόνη της, οι Γερμανοί είναι αυτοί που μας άνοιξαν τις πόρτες τους».
