Ο αθεράπευτα ρομαντικός Jay Coen Gilbert πίστευε ανέκαθεν πως ο τρόπος που δουλεύει το σύγχρονο επιχειρείν δεν ταιριάζει με την ανθρώπινη φύση και τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της, μόνο που τραβούσε μια μοναχική πορεία χωρίς συντρόφους.

Σήμερα όπως περισσότερες από 2.600 εταιρίες (μεταξύ αυτών και κολοσσοί όπως η Etsy και η Danone) όχι μόνο πιστεύουν όσα λέει, αλλά κι έχουν σπεύσει να ενταχθούν στη σταυροφορία του να κάνει τον καπιταλισμό ένα καλύτερο σύστημα και το επιχειρείν υπόλογο όχι μόνο στους μετόχους του και τα αφεντικά, αλλά και στους υπαλλήλους τους, την κοινωνία και το περιβάλλον τελικά.

Ο Gilbert ήταν ψυχή και συνιδρυτής της AND1, μιας μάρκας μπασκετικού εξοπλισμού που πούλησε το 2006 για να κυνηγήσει το όραμά του. «B Lab» το λένε και αυτό που κάνει είναι να πιστοποιεί επιχειρήσεις με το καθεστώς του «B Corporation», μια σήμανση που δηλώνει τη δημόσια (και νομικά κατοχυρωμένη) δέσμευσή τους πως είναι υπόλογες σε όλους τους εμπλεκομένους, όχι αποκλειστικά στους μετόχους.

Κι αυτό γιατί ο Gilbert βλέπει στην πρωτοκαθεδρία του μετόχου την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και των καλών πρακτικών του καπιταλισμού, μιας και η τιμή της μετοχής παραμένει το μεγάλο ζητούμενο του συστήματος. Μόνο που είναι ένα σύστημα γεμάτο ελαττώματα, όπως λέει, ένα σύστημα που έχει βαλθεί να καταστρατηγήσει.

Οι εταιρίες που έχουν ενταχθεί στον πρωτοποριακό οργανισμό του έχουν για την ώρα έδρα στις ΗΠΑ (και την Ιταλία προσφάτως), καθώς οι υπόλοιπες χώρες δεν έχουν εγκρίνει ακόμα τις προτάσεις του. Ο ίδιος δεν μιλά για αγαθοεργία ή φιλανθρωπία, αλλά για κίνημα που πρέπει να γίνει παγκόσμιο προκειμένου να επωφεληθούν όλοι από την πορεία μιας επιχείρησης.

Οι αναλυτές της B Lab βαθμολογούν πόσο ευεργετεί μια εταιρία τους γύρω της σε μια κλίμακα πέντε σημείων, ανανεώνοντας την αξιολόγησή τους σε ετήσια βάση. Και δεν μιλάμε απλώς για δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, αλλά για όλες τις πλευρές του αποτυπώματος μιας εταιρίας.

Ο Gilbert συνεχίζει να πιστεύει πως η υπεροχή των μετόχων στις αποφάσεις μιας εταιρίας θα αποδειχτεί τελικά επιζήμια μακροπρόθεσμα για τη βιωσιμότητά της. Το 2010 κατάφερε μάλιστα να περάσει από αρκετές αμερικανικές πολιτείες μια τροπολογία που καθιέρωσε νομικά το πρότυπο «B Corporation» που δίνει ο ανεξάρτητος οργανισμός του, αποτιμώντας ποσοτικά και ποιοτικά τον βαθμό που κάνει καλό μια εταιρία στους γύρω της, από τους πελάτες και τους εργαζομένους μέχρι την κοινότητα, την κοινωνία και το περιβάλλον.

Πολλές εταιρίες αποζητούν πια να αλλάξουν τρόπο να υπάρχουν και εντάσσονται μαζικά στο όραμά του, ένα όραμα που παίρνει σιγά-σιγά τη μορφή της χιονοστιβάδας…