Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε ένα σημαντικό βήμα για να αποκτήσει επιτέλους πανίσχυρους υπερυπολογιστές, καθώς μέχρι σήμερα υστερεί σε αυτό τον τομέα σε σχέση με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Κίνα. Το Συμβούλιο των Υπουργών ενέκρινε σήμερα τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επενδύσει, από κοινού με τα κράτη μέλη, για την οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής υποδομής υπερυπολογιστών παγκόσμιας κλάσης. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που έχουν δεσμευτεί να συμμετάσχουν στην κοινή επιχείρηση.
Πρόκειται για μια νέα νομική και χρηματοδοτική δομή, που θα συγκεντρώσει πόρους από 25 ευρωπαϊκές χώρες, θα αναπτύξει την υποδομή των υπερυπολογιστών και θα στηρίζει την έρευνα και την καινοτομία μέσω της συνεργασίας επιστημόνων, επιχειρήσεων και βιομηχανικών κλάδων. Η δομή αυτή θα βελτιώσει την πρόσβαση των Ευρωπαίων χρηστών από τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα στους υπερυπολογιστές, κάτι που θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας.
Ενώ το 2012 η ΕΕ είχε τέσσερις υπερυπολογιστές ανάμεσα στους δέκα ισχυρότερους του κόσμου (Top 10), σήμερα το ταχύτερο ευρωπαϊκό υπερυπολογιστικό σύστημα είναι μόλις 13ο παγκοσμίως και είναι περίπου δέκα φορές πιο αργό από το Νο1 στον κόσμο. Σε σχέση με τους ανταγωνιστές της (ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία), εκτιμάται ότι όσον αφορά τις επενδύσεις στους υπερυπολογιστές, η Ευρώπη εμφανίζει ετήσια υστέρηση της τάξης των 500 έως 750 εκατ. ευρώ. Οι υπερυπολογιστές είναι αναγκαίοι σε πολλούς τομείς, από την υγεία, την κλιματική αλλαγή και την ενέργεια έως την επιτάχυνση της βιομηχανικής παραγωγής, την τεχνητή νοημοσύνη και την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Το Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα κανονισμό, που αφορά τη σύσταση μιας κοινής επιχείρησης για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (European High Performance Computing Joint Undertaking – EuroHPC).
Όπως δήλωσε ο ‘Αντρους ‘Ανσιπ, αντιπρόεδρος της Επιτροπής και αρμόδιος για την Ψηφιακή Ενιαία Αγορά, «σήμερα οι περισσότεροι ερευνητές και οι επιχειρήσεις μας πρέπει να φύγουν εκτός Ευρώπης για να βρουν τους υπολογιστές ανώτερης κλάσης που χρειάζονται. Η ΕΕ δεν έχει την πολυτέλεια να μείνει πίσω. Χάρη στην EuroHPC, θα μπορούμε να επωφελούμαστε από την καινοτομία εντός της Ευρώπης». Η κοινή επιχείρηση EuroHPC θα συσταθεί φέτος το Νοέμβριο και θα παραμείνει σε λειτουργία έως το 2026. Θα έχει προϋπολογισμό ύψους ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, που θα προέρχεται κατά 50% από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και κατά 50% από τα συμμετέχοντα ευρωπαϊκά κράτη μέλη. Πρόσθετοι πόροι άνω των 400 εκατ. ευρώ θα προέλθουν από ιδιώτες εταίρους.
Οι δραστηριότητές της θα εστιάσουν σε δύο τομείς:
– Πανευρωπαϊκή υποδομή υπερυπολογιστών: Εγκατάσταση στην ΕΕ δύο υπερυπολογιστών μεταξύ των πέντε κορυφαίων σε παγκόσμιο επίπεδο και τουλάχιστον δύο άλλων ανάμεσα στους 25 καλύτερους στον κόσμο. Τα μηχανήματα αυτά θα διατίθενται σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς σε όλη την Ευρώπη, για χρήση σε περισσότερα από 800 επιστημονικά και βιομηχανικά πεδία εφαρμογών.
– Έρευνα και καινοτομία: Ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος υπερυπολογιστών, που θα τονώσει τον κλάδο παροχής τεχνολογίας και θα δώσει τη δυνατότητα σε πολλούς χρήστες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, να έχουν πρόσβαση σε υπερυπολογιστικούς πόρους σε πολλά πεδία εφαρμογών.
Οι δράσεις της κοινής επιχείρησης EuroHPC θα ξεκινήσουν τις προσεχείς εβδομάδες, εφόσον ορισθούν οι εκπρόσωποι της Επιτροπής, των ευρωπαϊκών χωρών και των εταίρων του ιδιωτικού τομέα, οι οποίοι θα συγκροτήσουν το διοικητικό συμβούλιό της, καθώς επίσης τη βιομηχανική και επιστημονική συμβουλευτική επιτροπή της.
Η Κομισιόν πρότεινε να επενδύσει μακροπρόθεσμα 2,7 δισ. ευρώ για την ενίσχυση της υποδομής των υπερυπολογιστών στην Ευρώπη στο πλαίσιο του Προγράμματος για την Ψηφιακή Ευρώπη 2021-2027. Το επόμενο τεχνολογικό βήμα στους υπερυπολογιστές θα είναι η ταχύτητά τους να φθάσει στην κλίμακα exascale, δηλαδή μηχανήματα ικανά να κάνουν 10^18 (ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμύρια) υπολογισμούς το δευτερόλεπτο, κάτι που αναμένεται να γίνει εφικτό έως το 2021.
