Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν παρουσιάζει σήμερα οδικό χάρτη στους γάλλους πρεσβευτές θέτοντας την Ευρώπη στο κέντρο της διπλωματικής του δράσης, εννέα μήνες πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές όπου ελπίζει ότι θα αντιταχθεί στο παγκόσμιο κύμα εθνικιστικής αναδίπλωσης.

Ο Εμανουέλ Μακρόν θα υπενθυμίσει τους στόχους του για την Ευρωπαϊκή Ενωση: προϋπολογισμός για την ευρωζώνη, μία Ευρώπη της άμυνας, ευρωπαϊκή φορολόγηση των ψηφιακών κολοσσών ή ακόμη μία κοινή μεταναστευτική πολιτική.

Ο Μακρόν που έγινε δεκτός ως σωτήρας της Ευρώπης το περασμένο χρόνο είδε το όραμά του να βουλιάζει στην αδράνεια μίας Ενωσης με συχνά αποκλίνοντα συμφέροντα.

Τα μεγάλα του σχέδια προσκρούουν στις λαϊκιστικές και εθνικιστικές κυβερνήσεις, που έχουν αναφυεί από την ανατολική Ευρώπη μέχρι την Ιταλία, στην άρνηση των πλούσιων χωρών του ευρωπαϊκού βορρά να πληρώσουν για τους άλλους, στον χρηματοπιστωτικό ανταγωνισμό ανάμεσα στους 28 και στον φόβο των μεταναστευτικών ροών, στις δύσκολες διαπραγματεύσεις του Brexit. Ακόμη και η καγκελάριος Μέρκελ, παραδοσιακή σύμμαχος (;), έχει αποδυναμωθεί από τις εκλογικές περιπέτειες της Γερμανίας.

Σε αναζήτηση συμμάχων, ο Μακρόν ξεκινά μίνι ευρωπαϊκή τουρνέ ξεκινώντας αύριο από την Δανία και την Φινλανδία. Ετσι θα έχει επισκεφθεί τους μισούς από τους ευρωπαίους ομολόγους του σε διάστημα ενός έτους.

Ο Εμανουέλ Μακρόν θα υπενθυμίσει επίσης τις διεθνείς του προτεραιότητες: την ασφάλεια, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, τα παγκόσμια δημόσια αγαθά (κλίμα, εκπαίδευση, αναπτυξιακή βοήθεια…) και, σε μία πιο εθνικού χαρακτήρα προσέγγιση, την ελκυστικότητα της Γαλλίας και την γαλλοφωνία.

Από τον περασμένο χρόνο, «ο κόσμος έχει αλλάξει πολύ με την άνοδο των εθνικισμών , την κρίση του πολυμερισμού. Χρειάζεται ακόμη περισσότερη δυναμική για να προσαρμοσθούμε σε αυτές τις εξελίξεις», αναγνωρίζουν οι σύμβουλοι της προεδρίας.

Οι αγκαλιές και οι φιλοφρονήσεις δεν είχαν αποτέλεσμα: ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ καταπόντισε την Ομάδα των 7 και την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, εξαπέλυσε παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και ζητά από τους Ευρωπαίους τεράστια ποσά για να διατηρήσει το ΝΑΤΟ.

Στο πλαίσιο της ίδιας της Ευρώπης, η Ουγγαρία, η Πολωνία, και τώρα η Ιταλία, ασκούν ευρωσκεπτικιστική και αντιμεταναστευτική πολιτική , που υποχρεώνει το Παρίσι να αναζητήσει ένα «προοδευτικό τόξο» για την αντιμετώπισή της.

«Στο βάθος είναι ο Μακρόν, η Μέρκελ και ο Σάντσεθ στην Ισπανία, εάν συνοψίσω, δηλαδή εκείνοι που λένε ότι “έχουμε ένα ευρωπαϊκό μέλλον της εκπαίδευσης…απέναντι σε εκείνους που λένε όχι, πρέπει να αναδιπλωθούμε στον εαυτό μας διότι μόνοι θα τα καταφέρουμε καλύτερα”, στην προκειμένη, ο Ορμπάν και ο Σαλβίνι», εξήγησε χθες ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος του προέδρου La Republique en Marche.

Κατά την διάρκεια του καλοκαιριού, μια δεκαριά κράτη μέλη, ανάμεσά τους η Γαλλία, η Γερμανία και η Ισπανία, αναγκάσθηκαν να μοιραστούν επειγόντως τους πρόσφυγες και μετανάστες που η Ρώμη αρνήθηκε να δεχθεί, Οι συνομιλίες για έναν κοινό μηχανισμό κατανομής έχουν βαλτώσει εξαιτίας της άρνησης της Ιταλίας που έχει απειλήσει να διακόψει την συμβολή της στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Ομως η εθνικιστική/λαϊκιστική αναδίπλωση δεν εμφανίζεται μόνο στο διεθνές και στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, αλλά και στο γαλλικό πολιτικό πεδίο. Γνωρίζοντας ότι η γαλλική αντιπολίτευση θέλει να μετατρέψει τις ευρωπαϊκές εκλογές του Μαΐου σε δημοψήφισμα κατά του Μακρόν, όπως έχει ανακοινώσει ο Μελανσόν, ο πρόεδρος της Γαλλίας θέλει να δείξει ότι οι διεθνείς του προσπάθειες θα ωφελήσουν απευθείας και τους Γάλλους.

«Δεν υπάρχει διακοπή της συνέχειας ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις στην Γαλλία και την διεθνή δράση», σύμφωνα με την γαλλική προεδρία.

«Το ευρωπαϊκό σχέδιο έχει χάσει πολλή από την δυναμική του» εδώ και έναν χρόνο, σημειώνει η Κλερ Ντεμεμέ, του Ινστιτούτου Εξωτερικής Πολιτικής της Γερμανίας, ενώ ο Φρανσουά Εσμπούρ, πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών του Λονδίνου αναρωτιέται αν ο Μακρόν «θα καταφέρει να κουνήσει την Ευρώπη» πριν από τους μεγάλους συμβιβασμούς που θα γίνουν μέχρι το τέλος του 2019.

«Είναι ο μόνος ηγέτης στην Ευρώπη σήμερα», λέει, αλλά «ο Μακρόν δεν μπορεί να είναι ηγέτης μόνος του», πρέπει «η Γαλλία και η Γερμανία να βαδίσουν μαζί», όμως η Αγγελα Μέρκελ εξακολουθεί να είναι αποδυναμωμένη από την εκλογική ήττα του περασμένου χρόνου.

«Εάν διαπιστώσει στα μέσα του 2019 ότι δεν υπάρχει τρόπος να κάνει τον μαστόδοντα να προχωρήσει, θα υπάρχει πρόβλημα στρατηγικού προσανατολισμού της πενταετίας του», προειδοποιεί ο Εσμπούρ.

Ως προς το μεταναστευτικό, την Ευρώπη που προστατεύει, «ο Εμανουέλ Μακρόν έχει ανάγκη από αποτελέσματα και όχι μόνο από φιλοδοξίες για να φθάσει οπλισμένος στις ευρωπαϊκές εκλογές», λέει ο Μανουέλ Λαφόν-Ραπνούιγ , του ερευνητικού ινστιτούτου European Council on Foreign Relations.