Σε έκθεσή της, που παρουσιάστηκε στο Σαράγεβο, η Διεθνής Αμνηστία εκτιμά ότι οι γυναίκες που έπεσαν θύματα βιασμού στη διάρκεια του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την περίοδο 1992-1995 και περιμένουν ακόμη την τιμωρία των δραστών των εγκλημάτων είναι χιλιάδες. Σύμφωνα με την οργάνωση η κυβέρνηση δεν λαμβάνει σχεδόν κανένα μέτρο για να τις διευκολύνει να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κακοποίησης, την οποία υπέστησαν.
Η αναπληρώτρια διευθύντρια του προγράμματος της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία Γιεζέρκα Τίγκανι τόνισε ότι σχεδόν δύο δεκαετίες μετά τη λήξη του πολέμου, οι αρχές αποφεύγουν σθεναρά να υλοποιήσουν υποχρεώσεις που ανέλαβαν ώστε να διασφαλίσουν την τιμωρία όλων των δραστών εγκλημάτων πολέμου συμπεριλαμβανομένων και των περιπτώσεων σεξουαλικής κακοποίησης.
«Η Διεθνής Αμνηστία έχει χιλιάδες έγγραφα που αφορούν υποθέσεις βιασμών και άλλων μορφών σεξουαλικών κακοποίησης σε βάρος γυναικών και κοριτσιών» ανέφερε η κ. Τίγκανι.
«Η δικαιοσύνη είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της διαρκούς ειρήνης. Η ατιμωρησία των εγκλημάτων μπορεί να υποκινήσει περαιτέρω συγκρούσεις και να ενθαρρύνει τους δράστες να συνεχίσουν τις κακοποιήσεις» υπογράμμισε η αναπληρώτρια διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας.
Με βάση τις συστάσεις της Διεθνούς Αμνηστίας το 2010, οι βοσνιακές αρχές αποδέχθηκαν να προετοιμάσουν νομικό πλαίσιο που θα εγγυάται την αποζημίωση των θυμάτων και την απόδοση δικαιοσύνης.
«Δυστυχώς, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα» είπε η κ. Τίγκανι και σημείωσε ότι η Διεθνής Αμνηστία καλεί και πάλι τις αρχές της Βοσνίας να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει έναντι των θυμάτων σεξουαλικών εγκλημάτων.
Οι πρώτες περιπτώσεις βιασμών ως εγκλήματα πολέμου τεκμηριώνονται το 1993 και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν ακόμη οκτώ επισκέψεις εκπροσώπων της Διεθνούς Αμνηστίας στη χώρα, ανέφερε η ερευνήτρια της οργάνωσης για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη Λέιλα Χατζιμέσιτς.
«Οι κυβερνήσεις στη Βοσνία αλλάζουν και τα θύματα περιμένουν ακόμη δικαιοσύνη, αλήθεια και επανόρθωση» πρόσθεσε.
Η αποκατάσταση των θυμάτων, η αποζημίωση και η εγγύηση ότι τα εγκλήματα δεν θα επαναληφθούν έχουν πολύ μεγάλη σημασία, εκτιμά η Διεθνής Αμνηστία.
Πρόσφατα το δικαστήριο της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης έλαβε σειρά μέτρων για επιταχυνθούν οι εκδικάσεις εγκλημάτων πολέμου, είπε η κ. Χατζιμέσιτς, αλλά επίσης τόνισε ότι οι δίκες για υποθέσεις βιασμού μπορούν να τραυματίσουν ξανά τα θύματα, τα οποία χρειάζονται επιπρόσθετη προστασία.
Η Διεθνής Αμνηστία προειδοποιεί ότι οι τοπικές υπηρεσίες κοινωνικού έργου και τα νοσηλευτικά ιδρύματα δεν έχουν την επάρκεια για την παροχή βοήθειας στα θύματα βιασμού κι αυτό δυσκολεύει την ένταξη τους στην κανονική ζωή.
Η τελευταία έκθεση της οργάνωσης για την κατάσταση, στην οποία βρίσκονται τα θύματα βιασμού στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, επικεντρώνεται στο καντόνι της Τούζλας, όπου ζει μεγάλος αριθμός γυναικών που έχουν πέσει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης.
Το νεότερο θύμα, 14 ετών
«Το νεότερο θύμα αυτή τη στιγμή είναι 14 ετών και το μεγαλύτερης ηλικίας θύμα 60 ετών» δήλωσε η Έλενα Βασίλεβ, συντονίστρια εκστρατειών της Διεθνούς Αμνηστίας στην περιοχή των Βαλκανίων. Στην Τούζλα ζει μεγάλος αριθμός γυναικών που έχουν ανάγκη από διαφορετικού είδους βοήθεια, την οποία όμως δεν έχουν, εξήγησε.
Βάσει συνεντεύξεων που έδωσαν τα θύματα διαπιστώθηκε ότι κανένας από τους δράστες των εγκλημάτων σε βάρος των γυναικών της περιοχής δεν έχει τιμωρηθεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεθνούς Αμνηστίας, από χιλιάδες υποθέσεις βιασμών σε ολόκληρη τη Βοσνία- Ερζεγοβίνη εκδικάστηκαν μόνον 40, ανέφερε η κ. Βασίλεβ.
Ο ακριβής αριθμός των γυναικών που βιάστηκαν στη διάρκεια του πολέμου δεν έχει αποσαφηνιστεί, επειδή οι τοπικές αρχές ποτέ δεν συνέλεξαν σαφή στοιχεία για τα εγκλήματα αυτά.
«Εμείς έχουμε τεκμηριώσει εκατοντάδες περιπτώσεις, αλλά εκτιμάται ότι ο πραγματικός αριθμός είναι από 20.000 έως 50.000 γυναίκες θύματα βιασμού» συμπλήρωσε.
Το μοναδικό έγκυρο στοιχείο είναι ότι στην Κροατο-Μουσουλμανική Ομοσπονδία της Βοσνίας τώρα 707 γυναίκες λαμβάνουν ενός είδους κοινωνικό βοήθημα, επειδή έπεσαν θύματα βιασμού.
Τα θύματα έχουν και σήμερα σοβαρά προβλήματα υγείας και τα περισσότερα δεν έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Τη βασική βοήθεια προσφέρουν στις γυναίκες αυτές μη κυβερνητικές οργανώσεις και όχι το κράτος.
«Για τις συγκεκριμένες γυναίκες δικαιοσύνη θα είναι να μπορούν να ζήσουν χωρίς να συναντούν καθημερινά τους δράστες των εγκλημάτων τα οποία υπέστησαν και να μην αισθάνονται ντροπή, επειδή είναι θύματα» εκτίμησε η κ. Βασίλεφ.
Στην έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας διαπιστώνεται, μεταξύ άλλων, ότι εκτός από την έλλειψη πολιτικής βούλησης, θεμελιώδες πρόβλημα στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη στις περιπτώσεις των γυναικών θυμάτων βιασμού είναι ότι οι αρχές και οι χαμηλότερες δομές εξουσίας δεν μπορούν να συμφωνήσουν ποιος έχει την ευθύνη και ποιος είναι αρμόδιος για την παροχή βοήθειας και προστασίας στα θύματα.
