Παγκόσμια κατακραυγή έχει προκαλέσει ντοκιμαντέρ του CNN που προβλήθηκε πριν λίγες ημέρες και έδειχνε Αφρικανούς να πωλούνται σε σκλαβοπάζαρα στη Λιβύη, χώρα που αποτελεί κόμβο για πολλούς μετανάστες που αναζητούν μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη.
Μη κυβερνητικές οργανώσεις τονίζουν πως οι βιασμοί, τα βασανιστήρια και το σκλαβοπάζαρο χιλιάδων Αφρικανών μεταναστών στη Λιβύη, που τώρα καταγγέλλουν ηγέτες της Δύσης και της Αφρικής, ήταν γνωστά εδώ και καιρό και οι ίδιες είχαν σημάνει εδώ και μήνες καμπανάκι κινδύνου.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε «σοκαρισμένος», ο πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης Άλφα Κοντέ «εξοργισμένος» η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε «αποτροπιασμό» ενώ η Γαλλία ζήτησε την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Για υποκρισία κάνει ωστόσο λόγο ο Χαμιντού Ανέ, αναλυτής της οργάνωσης «Αφρική των Ιδεών», διότι, όπως λέει, «όλος ο κόσμος γνώριζε, οι κυβερνώντες, οι διεθνείς οργανώσεις, οι πολιτικοί ηγέτες».
Κοινή πρακτική στη Λιβύη χαρακτήρισε αιχμαλωσίες, βία, βασανιστήρια και βιασμούς ο διευθυντής της Διεθνούς Αμνηστίας για την Αφρική Αλιούν Τινέ, προσθέτοντας πως για τα σκλαβοπάζαρα είχαν μιλήσει εδώ και καιρό.
Εν μέσω του χάους που εξακολουθεί να επικρατεί στη Λιβύη μετά την πτώση το 2011 του καθεστώτος του Μουάμαρ Καντάφι, η χώρα έχει μετατραπεί σε κόμβο για τους μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική που επιθυμούν να φτάσουν στην Ευρώπη. Από την πλευρά της η ΕΕ, όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ επικαλούμενο το Γαλλικό Πρακτορείο, δεν έχει καταφέρει να βρει λύσεις για τους πρόσφυγες, που είναι στο έλεος των διακινητών.
«Στη Λιβύη οι μαύροι δεν έχουν κανένα δικαίωμα» είχε καταγγείλει τον Σεπτέμβριο ο Καράμο Κέιτα, ένας 27χρονος νεαρός από τη Γκάμπια που επέστρεψε στη χώρα του. «Μας οδήγησαν σε πολλές φάρμες, όπου ο Λίβυος δεσμοφύλακάς μας, μας πουλούσε για σκλάβους».
Από την πλευρά τους οι οργανώσεις αρωγής των προσφύγων δεν έχουν σταματήσει να προειδοποιούν για την επιδείνωση της κατάστασης.
Ήδη από τον Απρίλιο ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) ανέφερε ότι υπήρχαν «σκλαβοπάζαρα» στη Λιβύη. «Γίνονται προϊόντα προς αγορά, πώληση και απόρριψη όταν δεν αξίζουν πλέον τίποτε» είχε πει τότε ο Λέοναρντ Ντόιλ, εκπρόσωπος του ΔΟΜ στη Γενεύη.
Η πρόεδρος των Γιατρών χωρίς Σύνορα Τζοάν Λιου είχε καταγγείλει τον Σεπτέμβριο σε ανοικτή της επιστολή προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις «μια ανθούσα επιχείρηση απαγωγών, βασανιστηρίων και εκβιασμών» στη Λιβύη. «Στις προσπάθειές τους να περιορίσουν τη (μεταναστευτική) ροή, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι έτοιμες να αναλάβουν το κόστος των βιασμών, των βασανιστηρίων και της σκλαβιάς;» είχε διερωτηθεί και είχε τονίσει: «Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν το γνωρίζαμε».
Την προηγούμενη εβδομάδα ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ζέιντ Ράαντ αλ Χουσέιν είχε χαρακτηρίσει «απάνθρωπη» την πολιτική της ΕΕ, η οποία «συνίσταται στο να βοηθά το λιμενικό της Λιβύης να σταματά και να στέλνει πίσω τους πρόσφυγες». Την κατηγορία απέρριψαν οι Βρυξέλλες, οι οποίες υπογράμμισαν τις προσπάθειες που καταβάλλονται για να «σωθούν ζωές» στη θάλασσα και να «διευκολυνθεί η πρόσβαση του ΔΟΜ και της UNHCR στα κέντρα κράτησης στη Λιβύη, ώστε να μπορέσουν να αυξήσουν το επίπεδο βοήθειας και να οργανώσουν οικειοθελείς επαναπατρισμούς».
Ευθύνες και στις αφρικανικές χώρες επιρρίπτει ο Τινέ, αν και αναγνωρίζει πως η Ευρώπη έχει «θεμελιώδη ευθύνη» για την τραγωδία. «Οι αφρικανικές χώρες δεν κάνουν τίποτε για να κρατήσουν τους νέους τους, για να τους προσφέρουν εργασία. Δεν διαθέτουν μεταναστευτική πολιτική, το μόνο που κάνουν είναι να υπακούν», επισημαίνει.
«Δεν μπορεί να κρατήσει άλλο. Μπροστά σε ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας δεν αγανακτούμε, αντιδρούμε» τόνισε ο Άνε, επικρίνοντας την παθητική στάση που κρατούν οι Αφρικανοί ηγέτες και τον «συστηματικό ρατσισμό στις χώρες του Μάγρεμπ».
Από την πλευρά της η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης τόνισε ότι τα αποτελέσματα της έρευνας που έχει ζητήσει να διεξαχθεί για τα σκλαβοπάζαρα «δεν θα καθυστερήσουν» και ότι όσοι είναι υπεύθυνοι «θα αντιμετωπιστούν χωρίς επιείκεια». «Έχουν δοθεί σαφείς εντολές για τη διενέργεια έρευνας που θα ρίξει φως στην υπόθεση αυτή και για τον εντοπισμό των υπεύθυνων αυτών των πράξεων προκειμένου να προσαχθούν στη δικαιοσύνη» δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών της χώρας αλ Άρεφ αλ Χότζα.
