Με το αιτιολογικό ότι χρειάζεται να ισχυροποιήσει τη θέση της ενόψει των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το «διαζύγιο» του Λονδίνου από τις Βρυξέλλες, η πρωθυπουργός της Βρετανίας Τερέζα Μέι ζήτησε σήμερα την προκήρυξη πρόωρων εκλογών για τις 8 Ιουνίου.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ, η Μέι είπε ότι ήταν απρόθυμη να ζητήσει από το κοινοβούλιο να στηρίξει το αίτημα για προκήρυξη πρόωρων εκλογών τρία χρόνια νωρίτερα. Όμως, αφού σκέφθηκε το ζήτημα «για πολύ» σε μια εκδρομή που έκανε στον Ουαλία, αποφάσισε ότι ήταν αναγκαίο να προσπαθήσει να σταματήσει την αντιπολίτευση από το να «θέτει σε κίνδυνο» τις συνομιλίες για το Brexit.
Ορισμένοι αιφνιδιάστηκαν από την απόφασή της, δεδομένου ότι η ίδια είχε δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι μια χρονοβόρα προεκλογική εκστρατεία θα την περισπούσε από το έργο της. Την ίδια ώρα όμως, οι δημοσκοπήσεις της δίνουν άνετο προβάδισμα επί των Εργατικών, η βρετανική οικονομία φαίνεται ότι αντεπεξέρχεται στην προοπτική του Brexit ενώ η Μέι αντιμετωπίζει αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματός της για ορισμένες από τις μεταρρυθμίσεις που προωθεί.
Η στερλίνα ανήλθε σε υψηλό τετραμήνου έναντι του δολαρίου καθώς οι αγορές προεξοφλούν ότι η Μέι θα ενισχύσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της. Μικρή άνοδο σημείωσαν και οι αποδόσεις των δεκαετών βρετανικών ομολόγων.
«Αποφάσισα με δισταγμό ότι η χώρα χρειάζεται αυτές τις εκλογές, αλλά με ισχυρή πεποίθηση δηλώνω ότι είναι απαραίτητες για να διασφαλιστεί η ισχυρή και σταθερή ηγεσία που χρειάζεται η χώρα για να προχωρήσει με το Brexit και πέρα από αυτό», δήλωσε η Μέι.
«Πριν από το Πάσχα πέρασα μερικές ημέρες κάνοντας πεζοπορία στην Ουαλία με τον σύζυγό μου, το σκέφτηκα πολύ και σκληρά και κατέληξα στην απόφαση ότι για να παράσχουμε τη σταθερότητα και τη βεβαιότητα για το μέλλον, αυτός είναι ο τρόπος για να το κάνουμε, να κάνουμε εκλογές», είπε λίγο αργότερα μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο ITV.
Η Βρετανία προστίθεται έτσι στον κατάλογο των υπόλοιπων χωρών της δυτικής Ευρώπης που καλούνται φέτος στις κάλπες. Οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία (23 Απριλίου και 7 Μαΐου) και οι βουλευτικές στη Γερμανία τον Σεπτέμβριο μπορεί να αλλάξουν το πολιτικό τοπίο για τα επόμενα χρόνια, τουλάχιστον για τη διετία που αναμένεται να διαρκέσει η διαπραγμάτευση για το Brexit. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμά ότι η διαπραγμάτευση αυτή δεν πρόκειται να ξεκινήσει τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο.
Πολλοί Βρετανοί ψηφοφόροι πάντως, συζητώντας σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης εξέφραζαν κούραση για τις συνεχείς εκλογικές αναμετρήσεις. Το 2017 θα είναι η τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με μια κρίσιμη ψηφοφορία για τη χώρα. Είχαν προηγηθεί το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας το 2014, οι βουλευτικές του 2015 και το δημοψήφισμα για το Brexit το 2016.
Η Μέι ελπίζει ότι θα κεφαλαιοποιήσει το σημαντικό προβάδισμα που της δίνουν οι δημοσκοπήσεις: το Συντηρητικό Κόμμα προηγείται κατά περίπου 20 μονάδων των Εργατικών, ποσοστό που θεωρείται πολύ μεγάλο για κυβερνών κόμμα δύο χρόνια μετά τις προηγούμενες βουλευτικές εκλογές. Όσον αφορά την καταλληλότητα για την πρωθυπουργία, η Μέι συγκεντρώνει ποσοστό 50% ενώ ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν μόλις 14%, σύμφωνα με το ινστιτούτο YouGov.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος συνομίλησε τηλεφωνικά με την Τερέζα Μέι, παρομοίασε την αιφνιδιαστική εξέλιξη με πλοκή σε ταινία του μετρ του σασπένς Άλφρεντ Χίτσκοκ. Ένας εκπρόσωπός του είπε πάντως ότι οι πρόωρες εκλογές στη Βρετανία δεν αλλάζουν τα σχέδια των 27 υπολοίπων χωρών της ΕΕ. Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτές οι εκλογές θα οδηγήσουν σε «μεγαλύτερη σαφήνεια και προβλεψιμότητα» στις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο.
Για να προκηρυχθούν πρόωρες εκλογές, τα δύο τρίτα των βουλευτών θα πρέπει να στηρίξουν την πρόταση της Μέι στην αυριανή ψηφοφορία, κάτι που θεωρείται βέβαιο αφού εκτός από τους Συντηρητικούς, οι Εργατικοί και οι Φιλελεύθεροι έχουν ταχθεί υπέρ, όπως μεταδίδουν Γαλλικό Πρακτορείο και Reuters και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ο Κόρμπιν χαιρέτισε την πρόταση. «Τις τελευταίες δύο εβδομάδες οι Εργατικοί έχουν χαράξει πολιτικές που παρέχουν μια σαφή και αξιόπιστη επιλογή για τη χώρα. Ανυπομονούμε να δείξουμε πώς οι Εργατικοί θα προασπιστούν τον βρετανικό λαό», είπε.
Ο ηγέτης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Τιμ Φάρον, που είχε ταχθεί υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, κάλεσε τους φιλοευερωπαίους Βρετανούς να αδράξουν την ευκαιρία των εκλογών «για να αλλάξουν την πορεία της χώρας μας» και «να αποτρέψουν την καταστροφή ενός σκληρού Brexit».
Από την πλευρά της, η Νίκολα Στέρτζον, η πρώτη υπουργός της κυβέρννησης της Σκωτίας, χαρακτήρισε την απόφαση της Μέι «τεράστια πολιτική πλάνη» που θα μπορούσε να βοηθήσει τις προσπάθειες του Εδιμβούργου για τη διεξαγωγή ενός νέου δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία.
Η Μέι, η πρώην υπουργός Εσωτερικών, ανέλαβε την πρωθυπουργία μετά το δημοψήφισμα για το Brexit και την παραίτηση του Ντέιβιντ Κάμερον. Ο εκπρόσωπός της είπε ότι την στηρίζουν οι κορυφαίοι υπουργοί της και ότι η ίδια ενημέρωσε την Δευτέρα για τα σχέδιά της τη βασίλισσα Ελισάβετ.