Όσο διαιωνίζεται η πολιτική αστάθεια στην Ισπανία και η τρίτη κατά σειρά προσφυγή στις κάλπες σε έναν χρόνο διαγράφεται με ζωντανά χρώματα στον ορίζοντα, τόσο μεγαλώνει και η αγανάκτηση και η κόπωση των πολιτών για την αδυναμία των πολιτικών τους ηγετών να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να συμφωνήσουν για τον σχηματισμό μίας κυβέρνησης που θα άρει το αδιέξοδο.

Όπως προκύπτει από μία νέα δημοσκόπηση της εταιρείας Metroscopia που δημοσιεύθηκε στο κυριακάτικο φύλλο της εφημερίδας EL PAÍS, το 71% των Ισπανών τάσσεται κατά της διεξαγωγής νέων εκλογών, ενώ το 58% επιρρίπτει την ευθύνη για το αδιέξοδο στην ανικανότητα των ίδιων των πολιτικών να έλθουν σε συνεννόηση, αφήνοντας κατά μέρους τις προσωπικές τους φιλοδοξίες. Ενδεικτικό της κόπωσης είναι ότι κατά της προοπτικής νέων εκλογών τάσσεται και το 58% των ψηφοφόρων των Unidos Podemos, που ίσως θα ήταν η μόνη πολιτική δύναμη που θα μπορούσε να αναμένει οφέλη από μία τρίτη αναμέτρηση.

Επιπλέον, το 67% των ερωτηθέντων δηλώνει την προτίμησή του σε ένα πολυκομματικό κυβερνητικό σχήμα, αποδεικνύοντας πως το εκλογικό σώμα έχει πλέον συμβιβασθεί κι αποδεχθεί το τέλος του δικομματισμού (μόνη και φυσιολογική παραφωνία οι ψηφοφόροι του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος ΡΡ, που κατά το 59% τους θα επιθυμούσαν το προηγούμενο δικομματικό status quo). Το 44% του δείγματος της δημοσκόπησης απαντά πως το πρώτο συναίσθημα που του γεννάται από την ενεστώσα κατάσταση είναι «απογοήτευση και δυσαρέσκεια».

Ανησυχητική συνέπεια αυτής της προδιάθεσης είναι η απάντηση του 37% των ερωτηθέντων ότι, σε περίπτωση νέων εκλογών, δεν πρόκειται να προσέλθει στις κάλπες, αυξάνοντας τους φόβους για μία νέα αυξημένη αποχή, ακόμη μεγαλύτερη από εκείνη που καταγράφηκε στις 26 Ιουλίου. Μάλιστα εκείνοι που φαίνεται ότι θα πληρώσουν περισσότερο το τίμημα μίας αποχής είναι οι Σοσιαλιστές του PSOE κι οι Ciudadanos (Πολίτες), των οποίων το 46 και 45% των ψηφοφόρων αντίστοιχα δηλώνουν ότι δεν προτίθενται να ψηφίσουν. Στον αντίποδα, στο ΡΡ καταγράφεται μεγαλύτερη συσπείρωση (81%) και στους Unidos Podemos 79%.

Δεν είναι τυχαίο πως τα δύο τούτα κόμματα συγκεντρώνουν τα περισσότερα βέλη της κριτικής για την στάση που τηρούν απέναντι στο ενδεχόμενο συνεργασίας με τον πρωτεύσαντα Μαριάνο Ραχόι του ΡΡ για να σχηματισθεί η πολυπόθητη κυβέρνηση.

Μάλιστα, ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Πέδρο Σάντσεθ θεωρείται από το 51% ως ο κύριος υπεύθυνος για το κυβερνητικό αδιέξοδο, καθώς εμμένει στη θέσει του «το όχι είναι όχι» και αποκλείει κάθε συζήτηση ακόμη για αποχή σε κρίσιμες κοινοβουλευτικές ψηφοφορίες, που θα διευκόλυναν την ψήφιση ζωτικών νομοσχεδίων με μικρότερο μέτρο πλειοψηφίας.

Η στάση του Σάντσεθ κι η γενικότερη κατάσταση μετά το αποτέλεσμα των δεύτερων εκλογών, έχει ανοίξει ξανά τα μέτωπα στους Σοσιαλιστές, που είναι το κόμμα με τους μεγαλύτερους εσωκομματικούς κλυδωνισμούς. Οι «βαρόνοι» του PSOE, που ευελπιστούσαν ότι μία ηχηρή αποτυχία του Σάντσεθ στις εκλογές θα αποτελούσε το κύκνειο άσμα του στην εξουσία, διαψεύσθηκαν από την πολιτική αντοχή του, καθώς το κόμμα ναι μεν έπεσε σε ιστορικά χαμηλά ποσοστά, πλην όμως δεν κατρακύλησε τόσο ώστε να καθίσταται αυτόματη η διαδικασία αντικατάστασης ηγέτη.

Τώρα, όπως σημειώνει η εφημερίδα El Público, τα μεγαλοστελέχη του κόμματος είναι έτοιμα να παραδώσουν το κόμμα στον Ραχόι, με αντίτιμο ακόμη και τη διάσπαση του κόμματος, προκειμένου να ξεφορτωθούν τον Σάντσεθ. Εγχείρημα αρκετά δύσκολο, καθώς η αρνητική στάση του τωρινού ηγέτη σε μία συνεργασία, τον έχει καταξιώσει στα μάτια των συνειδητών ψηφοφόρων του κόμματος και της αριστερής βάσης του.

Μολαταύτα, ήδη ο ιστορικός ηγέτης της παράταξης και σκιώδης ρυθμιστής των παρασκηνίων Φελίπε Γκονθάλεθ έχει εκφρασθεί υπέρ «της αλλαγής υποψηφίων σε περίπτωση νέων εκλογών», ώστε να υπάρχει «νέο» αίμα που θα προσελκύσει τους ψηφοφόρους που ζητούν αλλαγές προσώπων και πολιτικού σκηνικού.

Μα κι οι μεγαλόσχημοι του κόμματος, με πρώτον τον κυβερνήτη της αυτόνομης περιοχής της Εξτρεμαδούρα Γκιγιέρμο Φερνάντεθ Βάρα, έχουν ανοίξει το θέμα της πιθανής συνεργασίας, ενώ οι προαλειφόμενοι για την ηγεσία και παντοδύναμη κομματικά κυβερνήτης της Ανδαλουσίας Σουσάνα Ντίαθ έχει δηλώσει συβιλλικά πως η κοινή γνώμη στο μεγάλο και παραδοσιακό προπύργιο των Σοσιαλιστών επιζητεί να σχηματισθεί το ταχύτερο δυνατόν μία κυβέρνηση στη χώρα, χωρίς να εξειδικεύει τι είδους και με ποια σχήματα.

Ενόψει τις κρίσιμης Κεντρικής Επιτροπής του PSOE τον Οκτώβριο, οι εσωτερικές διεργασίες στο εσωτερικό του κόμματος αναμένονται θερμές. Δεδομένου ότι βάσει τις προβλεπόμενης διαδικασίας για την εντολή σχηματισμού της κυβέρνησης, έως τις 30 Οκτωβρίου δεν αναμένεται να ανακοινωθεί η προκήρυξη νέων εκλογών κι ο Ραχόι μπορεί να ξανα-ανακατέψει την τράπουλα και να επιτύχει μία κυβερνητική συνεργασία με τίμημα την ενότητα του PSOE. Κι όπως αναρωτάται η El Público «το τελικό ερώτημα που πλανάται πάνω από την Οδό Φεράθ (έδρα του κόμματος) είναι: ποιος διαχειρίζεται το PSOE; Και θα γίνει τελικά πρωθυπουργός ο Ραχόι;».