Να κάνουν περισσότερα για την ασφάλεια των πυρηνικών εγκαταστάσεων ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο «τρελοί» όπως το Ισλαμικό Κράτος να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο ή ραδιενεργή «βρόμικη βόμβα» ζήτησε από τους ηγέτες της διεθνούς κοινότητας ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής Μπαράκ Ομπάμα.

Μιλώντας στη διεθνή σύνοδο για την πυρηνική ασφάλεια, ο Ομπάμα επέμεινε ότι ο κόσμος είναι αντιμέτωπος με τη μόνιμη και εξελισσόμενη απειλή της πυρηνικής τρομοκρατίας, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί για τη μείωση του κινδύνου. «Δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε», προειδοποίησε ο Αμερικανός πρόεδρος.

Ο Ομπάμα είπε πως καμιά τρομοκρατική οργάνωση δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει υλικά για την κατασκευή μιας πυρηνικής ή μιας ραδιενεργής «βρόμικης βόμβας», αλλά είναι γνωστό πως η αλ Κάιντα το επιδίωκε επί μακρόν, ενώ αναφέρθηκε στις ενέργειες των μελών των Ισλαμικού Κράτους που διέπραξαν τις επιθέσεις στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες, που ήγειραν ανησυχίες για τους σκοπούς της οργάνωσης.

«Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως εάν αυτοί οι τρελοί κατάφερναν ποτέ να βάλουν στο χέρι μια πυρηνική βόμβα ή πυρηνικό υλικό, ασφαλώς θα τα χρησιμοποιούσαν για να σκοτώσουν όσους περισσότερους αθώους ανθρώπους θα ήταν δυνατόν. Αυτό θα άλλαζε τον κόσμο μας», τόνισε.

Ο Ομπάμα φιλοξένησε 50 ξένους ηγέτες στην τέταρτη και τελευταία σύνοδο για την πυρηνική ασφάλεια, που επικεντρώνεται στις προσπάθειες φύλαξης των πυρηνικών υλικών, ώστε να αποτραπεί η πυρηνική τρομοκρατία, την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος αποκαλεί «μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια ασφάλεια» τον 210 αιώνα.

Ο Ομπάμα έχει λιγότερους από 10 μήνες στην εξουσία ώστε να επιτύχει πρόοδο σε μια από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες του στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Αν και έχει καταγραφεί πρόοδος, υποστηρικτές του ελέγχου των πυρηνικών όπλων επισημαίνουν ότι η διπλωματική διαδικασία, στην οποία πρωτοστάτησε ο πρόεδρος των ΗΠΑ, έχει χάσει την ορμή της και θα επιβραδυνθεί ακόμη περισσότερο όταν εγκαταλείψει τον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο του 2017.

Η απουσία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, που φάνηκε απρόθυμος να λάβει μέρος σε μια σύνοδο στην οποία κυρίαρχος παίκτης ήταν οι ΗΠΑ, εν μέσω των εντάσεων ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τη Μόσχα για την Ουκρανία και τη Συρία, συνέβαλε να μην υπάρξουν μεγάλες πολιτικές συμφωνίες, παρά μόνο αποφάσεις για μέτρα τεχνικής φύσης.

Ο Ομπάμα επισήμανε πως πλέον 102 χώρες έχουν επικυρώσει την τροπολογία σε μια διεθνή συμφωνία για την πυρηνική ασφάλεια, που καθιστά αυστηρότερα τα μέτρα εναντίον της κλοπής και της εμπορίας πυρηνικών υλικών. «Μειώσαμε αισθητά τους κινδύνους», είπε. Αναγνώρισε ωστόσο ότι σε διεθνές επίπεδο είναι αποθηκευμένο πυρηνικό υλικό σχεδόν 2.000 τόνων και δεν φυλάσσεται «όπως πρέπει στο σύνολό του».

Ο Ομπάμα δήλωσε ότι η έμφαση που δίνει ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στην ενίσχυση των ρωσικών ένοπλων δυνάμεων, σε βάρος, όπως έκρινε, της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας του, είχε ως συνέπεια την επιβράδυνση της προόδου προς την επόμενη φάση της μείωσης των πυρηνικών οπλοστασίων των δύο κρατών.

«Η δική μου προτίμηση θα ήταν να μειωθεί περαιτέρω το πυρηνικό μας οπλοστάσιο», είπε ο Ομπάμα στους δημοσιογράφους στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά το τέλος της διεθνούς συνόδου για την πυρηνική ασφάλεια. «Αφότου συνήψαμε τη συμφωνία START II με τη Ρωσία, μειώσαμε σημαντικά τον αριθμό των ενεργών (πυρηνικών) όπλων μας», είπε ο Ομπάμα. «Η δική μου προτίμηση θα ήταν να μειωθεί ακόμη περισσότερο το πυρηνικό μας οπλοστάσιο», πρόσθεσε, ωστόσο υπογράμμισε πως αυτό προϋποθέτει να «σιγουρευτούμε ότι η αποτροπή μας συνεχίζει να είναι αποτελεσματική».

«Το καλό νέο είναι πως συνεχίζουν να υπάρχουν πιθανότητες προόδου», συμπλήρωσε ο Ομπάμα. «Η ελπίδα μου είναι ότι οικοδομήσαμε μηχανισμούς και συστήματα επαλήθευσης που θα μας επιτρέψουν να συνεχίσουμε να τα μειώνουμε (σ.σ. τα πυρηνικά οπλοστάσια) στο μέλλον».

Ο Αμερικανός πρόεδρος είπε στο κλείσιμο της συνόδου πως οι ηγέτες που συμμετείχαν συμφώνησαν να ενισχύσουν την προστασία των πυρηνικών τους εγκαταστάσεων έναντι κυβερνοεπιθέσεων.

Ο Ομπάμα συγκάλεσε ακόμη μια χωριστή συνάντηση για να αποτιμηθεί η πρόοδος στην ιστορική συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ένα κρίσιμης σημασίας στοιχεία του προγράμματός του για τον πυρηνικό αφοπλισμό. Ακόμη, διεξήχθη μια χωριστή συνεδρίαση σχετικά με τον συντονισμό της μάχης εναντίον του ΙΚ.