Το καταστροφικό σενάριο μιας «βρώμικης βόμβας» στα χέρια τζιχαντιστών της οργάνωσης Ισλαμικό Κράτος θα σκιάσει τις εργασίες της διεθνούς συνόδου για την πυρηνική ασφάλεια που οργανώνεται αύριο και μεθαύριο στην Ουάσινγκτον από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα.
Ο Ομπάμα, που θα αναχωρήσει από τον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, είχε ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2010 τη συνάντηση αυτή των περίπου 50 χωρών για την πυρηνική ασφάλεια.
Σε ομιλία του στην Πράγα τον Απρίλιο του 2009 που έμεινε ιστορική για «έναν κόσμο χωρίς πυρηνικά όπλα», ο Ομπάμα προειδοποιούσε για τον κίνδυνο μιας «πυρηνικής επίθεσης» που συνιστούσε «την πιο άμεση και ακραία απειλή παγκόσμια ασφάλεια».
Το περιβάλλον είναι ακόμη πιο δραματικό για την τέταρτη σύνοδο που θα πραγματοποιηθεί δέκα μέρες μετά τις επιθέσεις στις Βρυξέλλες την ευθύνη για τις οποίες ανέλαβε το ΙΚ (32 νεκροί, 340 τραυματίες) και στον απόηχο πληροφοριών για υποθετική επίθεση «πυρηνικής τρομοκρατίας».
Έτσι, βελγικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης μετέδιδαν την Παρασκευή ότι ο ισλαμιστικός πυρήνας των Βρυξελλών, δράστης των επιθέσεων στις 22 Μαρτίου, είχε προβλέψει την κατασκευή ραδιενεργής «βρώμικης βόμβας», μετά την παρακολούθηση Βέλγου «πυρηνικού ειδικού» από δύο από τους καμικάζι, τους αδελφούς Μπακραουί.
Και δύο μέρες μετά το μακελειό στην πρωτεύουσα της Ευρώπης, ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) Γιουκίγια Αμάνο προειδοποίησε σε συνέντευξή του στο Γαλλικό Πρακτορείο: «Η τρομοκρατία εξαπλώνεται και η πιθανότητα πυρηνικά υλικά να χρησιμοποιηθούν δεν μπορεί να αποκλειστεί».
Κυβερνοεπίθεση σε πυρηνικό εργοστάσιο
Ο συντονιστής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας Ζιλ ντε Κερσόβ προειδοποίησε το Σάββατο μιλώντας στην εφημερίδα La Libre Belgique για ενδεχόμενη κυβερνοεπίθεση, ανάληψη του ελέγχου μέσω Διαδικτύου «ενός κέντρου διαχείρισης πυρηνικού σταθμού» από τζιχαντιστικές οργανώσεις που μπορεί να συμβεί «μέσα σε πέντε χρόνια».
Ένδειξη της ανησυχίας της Ουάσινγκτον, ο Λευκός Οίκος πρότεινε στο Βέλγιο «βοήθεια» από τις ΗΠΑ «για την προστασία των πυρηνικών υποδομών» της χώρας, η οποία άλλωστε έχει αναπτύξει στρατιώτες γύρω από τα εργοστάσιά της.
Αν και η σύνοδος για την πυρηνική ασφάλεια δεν αφιερώνεται αποκλειστικά στην τρομοκρατική απειλή, χώρες του διεθνούς στρατιωτικού συνασπισμού που πολεμά τους τζιχαντιστές θα συνεδριάσουν στο περιθώριο της συνόδου της ολομέλειας.
Καθώς, όπως είπε χθες ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Πίτερ Κουκ, οι ΗΠΑ «ανησυχούν μήπως όπλα μαζικής καταστροφής πέσουν στα χέρια τρομοκρατών». Στον Λευκό Οίκο, ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μπέντζαμιν Ροντς παραδέχτηκε ότι «τρομοκρατικές οργανώσεις φιλοδοξούν εδώ και χρόνια να αποκτήσουν πυρηνικά υλικά».
Αν πολύ λίγοι ειδικοί πιστεύουν ότι το ΙΚ μπορεί μια ημέρα να αποκτήσει ατομικό όπλο, πολλοί φοβούνται μήπως περιέλθει στην κατοχή του ουράνιο ή πλουτώνιο για να φτιάξει μια «βρώμικη βόμβα». Ένας τέτοιος μηχανισμός μπορεί να μην προκαλέσει πυρηνική έκρηξη, αλλά η διαρροή ραδιενέργειας θα έχει φοβερές συνέπειες στην υγεία, την ψυχολογία και την οικονομία.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΙΑΕΑ, περίπου 2.800 περιστατικά παράνομης διακίνησης και κατοχής ή απώλειας πυρηνικών υλικών καταγράφηκαν παγκοσμίως τα τελευταία 20 χρόνια.
Σύμφωνα με αμερικανούς ειδικούς στη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, στα τέλη του 2014 τα παγκόσμια αποθέματα εμπλουτισμένου σε υψηλό βαθμό ουρανίου ήταν 1.370 τόνοι. Το μεγαλύτερο μέρος τους στη Ρωσία.
Απών ο Πούτιν
Ο πρόεδρος Ομπάμα θα υποδεχτεί περίπου 50 ξένους επισήμους, μεταξύ τους οι ομόλογοί του της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, της Νότιας Κορέας Παρκ Γκιούν-Χιε, της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίνζο Άμπε.
Ωστόσο, απόντες θα είναι ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, η χώρα του οποίου παραμένει μείζονα πυρηνική στρατιωτική δύναμη, και οι ηγέτες του Ιράν και της Βόρειας Κορέας, χώρες που εκπονούν επίμαχα πυρηνικά προγράμματα.
«Οι ηγέτες του πλανήτη αντιμετωπίζουν μια πολύ ξεκάθαρη επιλογή: θα δεσμευτούν να βελτιώσουν την πυρηνική ασφάλεια ή θα χαλαρώσουν την προσπάθειά τους;», διερωτάται το κέντρο μελετών Belfer Center. Καθώς «η απάντησή τους θα καθορίσει το επίπεδο του κινδύνου αν τρομοκρατικές οργανώσεις όπως το ΙΚ βάλουν χέρι σε πυρηνικά υλικά για να φτιάξουν μια υποτυπώδη βόμβα».
Για τον Τζέιμς Λιούις του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS), ένα μέρος της λύσης βρίσκεται στην «ουσιαστική διεθνή συνεργασία για την ανταλλαγή των καλύτερων μεθόδων στον τομέα της άμυνας».
