Η Ιταλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες προεδρεύουν σήμερα στη Ρώμη μίας διεθνούς διάσκεψης που έχει στόχο να ωθήσει τις κυριότερες πολιτικές παρατάξεις της Λιβύης να εφαρμόσουν γρήγορα μια συμφωνία, αποτέλεσμα μιας δύσκολης διαπραγμάτευσης, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Οι δυτικές δυνάμεις θέλουν να σχηματιστεί μια κυβέρνηση ενότητας η οποία θα προσπαθήσει να αντικρούσει την ανάπτυξη της οργάνωσης «Ισλαμικό κράτος» (ΙΚ) γύρω από το προπύργιό της στη Συρία και τα δίκτυα των διακινητών που στέλνουν κάθε μήνα στην Ιταλία χιλιάδες μετανάστες υπό απάνθρωπες συνθήκες.
Όμως οι επικρίσεις που διατυπώνονται για τη συμφωνία προμηνύουν πως κάθε προσπάθεια να επισπευσθεί η διαδικασία συμφιλίωσης κινδυνεύει, αντίθετα, να ενισχύσει τις αντιστάσεις που έχουν εκφραστεί μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας αυτής τον Οκτώβριο και να επιταχύνουν τις διαιρέσεις στο εσωτερικό μιας χώρας που έχει βυθιστεί στο χάος μετά την πτώση του Μουάμαρ Καντάφι.
Η διάσκεψη θα διεξαχθεί στο υπουργείο Εξωτερικών όπου ο υπουργός Πάολο Τζεντιλόνι υποδέχθηκε λίγο μετά τις 10:00 (11:00 ώρα Ελλάδας) τον ομόλογό του Τζον Κέρι και τον απεσταλμένο του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Μάρτιν Κόμπλερ.
Στη διάσκεψη θα παραστούν εκπρόσωποι 18 ευρωπαϊκών και αραβικών χωρών, όπως ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Γκενάντι Γκατλίοφ και ο γάλλος Αρλέμ Ντεζίρ. Εκπρόσωποι των αντίπαλων πολιτικών παρατάξεων θα τους συναντήσουν το απόγευμα.
«Πρέπει να δείξουμε ότι η δράση των κυβερνήσεων και της διπλωματίας μπορεί να είναι πιο γρήγορη από την απειλή της τρομοκρατίας», επέμεινε χθες ο Τζεντιλόνι.
Έπειτα από τη δέσμευση που ανέλαβαν την Παρασκευή στην Τύνιδα οι αντιπροσωπείες των δύο αντίπαλων Κοινοβουλίων –εκείνου του Τομπρούκ (ανατολικά) που αναγνωρίζεται από τη διεθνή κοινότητα και εκείνου της Τρίπολης– να υπογράψουν την Τετάρτη τη συμφωνία που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, η σημερινή διάσκεψη έχει σκοπό κυρίως να καταδείξει τη διεθνή αλληλεγγύη.
Η διάσκεψη αναμένεται να δώσει «ένα πλαίσιο και ορμή στην τελετή της υπογραφής» που αναμένεται να λάβει χώρα στο Μαρόκο, εξήγησε ο Τζεντιλόνι.
Όμως στην Τύνιδα οι αντιπροσωπείες δεν ήταν σε θέση να υποσχεθούν ότι το αντίστοιχο κοινοβούλιό τους θα επικυρώσει τη συμφωνία μετά την τελετή αυτή.
Ανεύθυνο στοίχημα
Και για ορισμένους παρατηρητές, η υπογραφή της συμφωνίας αυτής που επιτεύχθηκε δύσκολα με την ξένη διαμεσολάβηση παραμένει ένα «ανεύθυνο στοίχημα», όπως έχουν ήδη πει η Έμα Μπονίνο, η ιταλίδα πρώην υπουργός Εξωτερικών και ο υψηλόβαθμος γάλλος διπλωμάτης Ζαν-Μαρί Γκεενό στο περιοδικό Politico.
Η συμφωνία του Οκτωβρίου προβλέπει ότι ένας επιχειρηματίας σχετικά άγνωστος, ο Φάεζ Σεράτζ, θα αναλάβει επικεφαλής ενός προεδρικού συμβουλίου που θα αποτελείται από εννέα μέλη, όμως για τους δύο ειδικούς της διπλωματίας, είναι “πολύ απίθανο” οι συνθήκες ασφαλείας να είναι κατάλληλες ώστε να αναλάβουν τα καθήκοντά τους στην Τρίπολη.
«Αυτό σημαίνει πως δεν θα έχουν κανέναν έλεγχο στη διοίκηση του κράτους, ιδιαίτερα στην κεντρική τράπεζα. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να ξεκινήσουν και πάλι οι μάχες για τον έλεγχο της πρωτεύουσας» ενώ κάθε προσπάθεια να αποκατασταθεί η εξουσία στην Τρίπολη κινδυνεύει να τροφοδοτήσει νέες αποσχιστικές τάσεις στα ανατολικά, προειδοποιούν.
Εξάλλου, το απόγευμα της Παρασκευής εκατοντάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στην κυριότερη πλατεία της Τρίπολης ανεμίζοντας λιβυκές σημαίες και καλώντας να απορριφθεί η συμφωνία.
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές και αμερικανικές πηγές, στόχος είναι να σχηματιστεί μια κυβέρνηση ενότητας μέσα σε 40 ημέρες μετά την υπογραφή της συμφωνίας την Τετάρτη, σε διαφορετική περίπτωση ο ΟΗΕ θα μπορούσε να επιβάλει κυρώσεις στα “δύστροπα” μέρη.
Αντίθετα, αν εφαρμοστεί η συμφωνία, η κυβέρνηση ενότητας θα μπορεί να αποκτήσει όπλα, ακόμη και στρατιωτική διεθνή υποστήριξη για να εδραιώσει την εξουσία της, να πολεμήσει κατά της τρομοκρατίας και της παράνομης μετανάστευσης, εξήγησε ένας αμερικανός αξιωματούχος, τον οποίο επικαλείται το Γαλλικό Πρακτορείο.
Η παρουσία πολλών χιλιάδων μαχητών του ΙΚ στην παραλιακή ζώνη της Συρίας προκαλεί πολλές ανησυχίες σε ολόκληρο τον κόσμο, πόσο μάλλον που οι τοπικοί αξιωματούχοι μιλούν επίσης για εκατοντάδες ξένους τζιχαντιστές που έρχονται να εκπαιδευθούν για να πάνε να πολεμήσουν αλλού.
Η Ιταλία, πρώην αποικιακή δύναμη, δηλώνει πως είναι έτοιμη εδώ και μήνες να αναλάβει επικεφαλής μιας ενδεχόμενης στρατιωτικής επέμβασης, απαιτεί όμως να υπάρχει η συμφωνία μιας αναγνωρισμένης κυβέρνησης και μια συγκεκριμένη εντολή του ΟΗΕ.