Με Brexit απείλησε σήμερα ο Ντέιβιντ Κάμερον αν δεν εξασφαλίσει τις μεταρρυθμίσεις που διεκδικεί, παρουσιάζοντας τις απαιτήσεις του πριν από ένα δημοψήφισμα το οποίο θεωρεί την «απόφαση μιας ζωής».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε αμέσως χαρακτηρίζοντας ορισμένες από τις βρετανικές απαιτήσεις «πολύ προβληματικές».

«Είμαι εντελώς σίγουρος ότι θα επιτύχουμε μια συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα είναι κατάλληλη για το Ηνωμένο Βασίλειο» σε σχέση με τις αιτούμενες μεταρρυθμίσεις, δήλωσε ο βρετανός πρωθυπουργός σε μια ομιλία του σε δημοσιογράφους.

Όμως στην αντίθετη περίπτωση, προειδοποίησε, θα πρέπει να «ξανασκεφθούμε την ένταξή μας» στην ΕΕ, επαναλαμβάνοντας ότι δεν αποκλείει «τίποτε» και ότι η χώρα του μπορεί να ζήσει και εκτός ΕΕ, ακόμη κι αν κάτι τέτοιο δεν θα ήταν «ο επίγειος παράδεισος».

Συνολικά ο Κάμερον παρουσίασε τέσσερις απαιτήσεις, το περιεχόμενο των οποίων ήταν ήδη περισσότερο ή λιγότερο γνωστό μετά την απόφασή του να διεξαγάγει ένα δημοψήφισμα μέχρι τα τέλη του 2017, τόσο για να καθησυχάσει τους ευρωσκεπτικιστές του συντηρητικού στρατοπέδου του όσο και στην προσπάθεια να ανακόψει την άνοδο του ευρωσκεπτικιστικού κόμματος Ukip που κέρδισε τις ευρωεκλογές του 2014.

Ο Κάμερον ζητά από την ΕΕ να μην θέτει σε μειονεκτική θέση τις χώρες που δεν είναι μέλη της ευρωζώνης, να δώσει περισσότερη έμφαση στην ανταγωνιστικότητα της ενιαίας αγοράς, να δώσει στο Ηνωμένο Βασίλειο μια εξαίρεση στην προοπτική μιας όλο και πιο στενής ένωσης και να του επιτρέψει μεγαλύτερο έλεγχο στη μετανάστευση από την ΕΕ, κυρίως με την κατάργηση των κοινωνικών επιδομάτων για τέσσερα χρόνια.

Οι αναλυτές θεωρούν πιθανή μια συμφωνία για τις τρεις πρώτες διεκδικήσεις, που θα χρησιμεύσουν κυρίως για να ενισχύσουν το τωρινό καθεστώς της Βρετανίας που δεν είναι μέλος της ευρωζώνης ούτε του χώρου Σένγκεν.

Η τελευταία απαίτηση αναμένεται να αποτελέσει το πιο σημαντικό σημείο τριβής με τους ευρωπαίους εταίρους, καθώς θέτει εν αμφιβόλω την αρχή της ισότητας της μεταχείρισης των ευρωπαίων πολιτών, κάτι που υποστήριξε ήδη από σήμερα η Επιτροπή.

«Βλέπουμε ορισμένα σημεία που φαίνονται εφικτά», αλλά επίσης «ορισμένα πράγματα πολύ προβληματικά», αντέδρασε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, αναφερόμενος στα κοινωνικά επιδόματα προς τους ευρωπαίους μετανάστες τα οποία θέλει να περιορίσει η Βρετανία.

«Η ευθεία διάκριση μεταξύ πολιτών της ΕΕ ανήκει σαφώς σε αυτή την τελευταία κατηγορία», συνέχισε.

Από την πλευρά της, η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ δήλωσε πως είναι «αρκετά σίγουρη» πως θα επιτευχθεί μια συμφωνία με το Λονδίνο. «Υπάρχουν δύσκολα αιτήματα, άλλα λιγότερο δύσκολα αλλά αν έχουμε το πνεύμα της εξεύρεσης μιας λύσης τότε είμαι αρκετά σίγουρη ότι αυτό μπορεί να γίνει».

«Η Γερμανία θα προσφέρει σε κάθε περίπτωση τη συμβολή της στο μέτρο όπου αυτό είναι δυνατό σε συμφωνία με τους ευρωπαϊκούς κανόνες», είπε, εκτιμώντας πως οι απαιτήσεις του Κάμερον δεν ήταν «έκπληξη».

Ο κατάλογος των βρετανικών αιτημάτων έφθασε σήμερα, με τη μορφή μιας επιστολής, στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και θα συζητηθεί στις 28 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες.

Η επαναδιαπραγμάτευση που απαιτεί ο Κάμερον, ο οποίος έριξε την ιδέα ενός δημοψηφίσματος πριν από σχεδόν τρία χρόνια, δεν είναι παρά το τελευταίο επεισόδιο σε μια περίπλοκη σχέση ανάμεσα στα βρετανικά νησιά και στο ευρωπαϊκό σχέδιο.

Στο κέντρο της δυσφορίας βρίσκεται η θεμελιώδης διαφωνία για τον σκοπό του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, που πρέπει να είναι αποκλειστικά οικονομικός και κυρίως όχι πολιτικός για τους Βρετανούς. Όπως επανέλαβε σήμερα ο Ντέιβιντ Κάμερον, οι Βρετανοί βλέπουν την ΕΕ «ως μέσο για να φθάσουν έναν σκοπό και όχι ως αυτοσκοπό», αντίθετα με τους Γερμανούς ή τους γάλλους εταίρους τους για παράδειγμα.

Αυτή η αντιθετική σχέση έχει γνωρίσει πολλά επεισόδια, μεταξύ των οποίων το περίφημο «I want my money back» (Θέλω τα λεφτά μου πίσω) της Μάργκαρετ Θάτσερ, που είχε σκοπό να μειώσει τη βρετανική συνεισφορά στον κοινό ευρωπαϊκό κορβανά.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που δίχαζε τους Εργατικούς τα χρόνια που ακολούθησαν την προσχώρηση της χώρας στην ενιαία αγορά το 1973, έγινε επί διακυβέρνησης της Θάτσερ ένα πραγματικό μήλο της έριδος για τους συντηρητικούς.

Οι διαφωνίες αυτές δεν είναι ξένες προς την πτώση της Σιδηράς Κυρίας το 1990 και την εκλογική ήττα του διαδόχου της Τζον Μέιτζορ το 1997. Ο Ντέιβιντ Κάμερον δέχθηκε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος σε μια προσπάθεια να τις περιορίσει.

Φιλο-ευρωπαϊστής ο ίδιος, ανέπτυξε σήμερα τα πλεονεκτήματα τού να ανήκεις στην Ένωση των 28, ιδιαίτερα στους τομείς της ασφάλειας και της οικονομίας και υπολογίζει να κάνει εκστρατεία για να παραμείνει στην Ένωση, αν κερδίσει τις μεταρρυθμίσεις που ζητά.

Όμως για τον Νάιτζελ Φάρατζ, τον ηγέτη του Ukip και αιχμή του δόρατος των Βρετανών που τάσσονται υπέρ της εξόδου από την ΕΕ (Brexit), «πρακτικά δεν ζητά τίποτε».

«Η ομιλία του είναι μια προσπάθεια να σχεδιάσει έναν ‘τρίτο δρόμο’ στη σχέση με τις Βρυξέλλες ο οποίος απλώς δεν υπάρχει», πρόσθεσε ο Φάρατζ.