Σχεδόν η μία στις τέσσερις γυναίκες που βρίσκονται στις φυλακές της Ρουάντας εκτίουν ποινή φυλάκισης για παράνομη άμβλωση, παρότι πολλές από αυτές έπεσαν θύματα βιασμού και θα μπορούσαν να είχαν κάνει ασφαλή διακοπή της κύησης, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας στη χώρα, ανέφεραν δύο ομάδες προάσπισης των δικαιωμάτων.
Ο ποινικός κώδικας που ισχύει στη Ρουάντα από το 2012 επιτρέπει την άμβλωση σε περίπτωση εγκυμοσύνης που οφείλεται σε βιασμό, αιμομιξία και υποχρεωτικό γάμο, ή εάν η υγεία της εγκυμονούσας ή του εμβρύου διατρέχει κίνδυνο.
Όμως οι περισσότερες από τις φυλακισμένες, πολλές εκ των οποίων είναι νέες και φτωχές, δεν γνωρίζουν τον νόμο ή δεν εκπληρώνουν τους «υπερβολικά επιβαρυντικούς» όρους που θέσπισε ο νομοθέτης, υπογραμμίζουν σε έκθεση τους που δόθηκε στη δημοσιότητα αυτή την εβδομάδα οι οργανώσεις Πρωτοβουλία των Μεγάλων Λιμνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Ανάπτυξη (GLIHD), η οποία εδρεύει στη Ρουάντα, και η IPAS, μια διεθνής μη κυβερνητική οργάνωση που δρα για τον τερματισμό των θανάτων και αναπηριών από μη ασφαλείς αμβλώσεις που θα μπορούσαν να αποτραπούν με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία στη Ρουάντα, απαιτείται έγκριση δικαστή για μια άμβλωση, επέμβαση που μπορεί να γίνει μόνο από γιατρό. Όταν πρόκειται για λόγους υγείας, δύο γιατροί πρέπει επίσης να δίνουν γραπτή έγκριση.
«Οι νέες και οι φτωχές γυναίκες καταλήγουν στη φυλακή, διότι τα περισσότερα νεαρά κορίτσια δεν ξέρουν σχεδόν τίποτα για την αντισύλληψη… (και) διότι κανένα τους δεν ήταν σε θέση να προσλάβει δικηγόρο, δεν μπορούσε να τον πληρώσει», εξήγησε ο εκτελεστικός διευθυντής της GLIHD Τομ Μουλίσα.
Οι συντάκτες της έκθεσης ανακάλυψαν πως το 24% των 1.306 φυλακισμένων γυναικών σε πέντε φυλακές της Ρουάντας – ορισμένες από τις κοπέλες εκτίουν ποινή κάθειρξης 15 ετών – καταδικάστηκαν για παράνομες αμβλώσεις.
Η υπουργός Ισότητας των φύλων και προαγωγής της οικογένειας Όντα Γκασινζίγκουα δήλωσε σε τηλεφωνική επικοινωνία ότι ο νόμος πρέπει να τηρείται.
«Δεν μας χαροποιεί το γεγονός ότι γυναίκες βρίσκονται στη φυλακή», τόνισε. «Θέλουμε οι γυναίκες να είναι ελεύθερες, να επιδίδονται σε δραστηριότητες που φέρνουν έσοδα», πρόσθεσε η υπουργός.
Οι τροποποιήσεις που έγιναν το 2012 στη νομοθεσία για την άμβλωση τέθηκαν σε δημόσιο διάλογο, επισήμανε, ωστόσο διαβεβαίωσε ότι ενδέχεται να τεθούν σε συζήτηση κι άλλες αλλαγές του νόμου. «Είμαστε χώρα όπου υπάρχει ελευθερία του λόγου», ανέφερε…
Ανήλικες
Σύμφωνα με την έκθεση, και οι 20 φυλακισμένες που έδωσαν συνεντεύξεις στους ερευνητές των δύο οργανώσεων συνελήφθησαν ενώ αναζητούσαν επείγουσα ιατρική βοήθεια από γείτονες ή νοσηλευτές – που τις κατήγγειλαν στην αστυνομία.
Όπως μαρτυρούν τα κυβερνητικά στοιχεία οι γυναίκες στη Ρουάντα γεννούν κατά μέσον όρο πέντε παιδιά ενώ σχεδόν οι μισές από τις εγκυμοσύνες είναι ανεπιθύμητες, αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Οι γυναίκες συχνά προσπαθούν να κάνουν άμβλωση καταπίνοντας κοκτέιλ χαπιών και βοτάνων – ή με ακόμα πιο οδυνηρές και βίαιες μεθόδους.
Ανάμεσα στις κοπέλες που έδωσαν συνεντεύξεις και μια μαθήτρια που ανέφερε ότι κατάφερε να αποβάλει παίρνοντας ένα χάπι που της έδωσε ο βιαστής της στις τουαλέτες του σχολείου. «Αφού μου το έδωσε, έπειτα εξαφανίστηκε», ανέφερε. «Κατάπια το χάπι και απέβαλα». Το περιστατικό έγινε γνωστό και η διεύθυνση του σχολείου την κατήγγειλε στην αστυνομία. Εξέτισε ποινή φυλάκισης ενός έτους, επειδή ήταν 17 ετών όταν έμεινε έγκυος, ηλικία που είναι κάτω από το όριο ηλικίας συναίνεσης στην Ρουάντα.
Ο Μουλίσα της GLIHD, που παρέχει νομική υποστήριξη σε θύματα βιασμού που επιθυμούν άμβλωση, υποστήριξε πως τα ανήλικα κορίτσια δεν πρέπει να διώκονται ποινικά. «Γιατί πρέπει να οδηγούνται στα δικαστήρια;», αναρωτήθηκε. «Βεβαίως πρόκειται για βιασμό, διότι κάτω των 18 ετών, δεν υπάρχει συναίνεση». Τα δικαστήρια συχνά δεν εγκρίνουν επεμβάσεις άμβλωσης πριν ο δράστης καταδικαστεί, σημείωσε ο Μουλίσα.
Όπως συμπληρώνει ο Μουλίσα, μια εκ των υποθέσεων που ανέλαβε η GLIHD, αφορούσε μια 14χρονη εγκυμονούσα η οποία δεν κατάφερε να πάρει δικαστική άδεια για άμβλωση πριν φθάσει στους 8 μήνες της κύησης. Ο λόγος ήταν πως ο δράστης του βιασμού της ήταν αδύνατο να εντοπιστεί.
Το δικαστήριο έδωσε εντολή για διακοπή της εγκυμοσύνης όταν βρέθηκε ο δράστης, αλλά οι γιατροί έκριναν πως η επέμβαση θα έθετε τη ζωή της σε κίνδυνο κι έτσι η 14χρονη κοπέλα έφερε στον κόσμο το μωρό της.
