Στραγγαλίζονται από τα χρέη

Στη µετωπική µεταξύ των χρεωµένων κυβερνήσεων και των διεθνών αγορών έρχεται να προστεθεί τον τελευταίο διάστηµα ένας νέος παράγοντας: η αντίδραση της κοινής γνώµης, η οποία αποτελεί συµπληρωµατικό στοιχείο της αποστροφής των διεθνών αγορών, υποστηρίζουν αναλυτές. Ενώ στην Ελλάδα οι αυτοδιοικητικές εκλογές τον Νοέµβριο του 2010 ήταν θετικές για την κυβέρνηση, στην Ιρλανδία το κόµµα που ήταν στην εξουσία σαρώθηκε στις εκλογές του Φεβρουαρίου, όπως έχασαν και οι Σοσιαλιστές στην Ισπανία στις δηµοτικές εκλογές της 22ας Μαΐου. Και ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Χοσέ Σόκρατες αντιµετωπίζει µια εκλογική αναµέτρηση στις 5 Ιουνίου.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ», τα µέτρα λιτότητας έχουν προκαλέσει απεργίες και διαµαρτυρίες. Μέσω του διαδικτύου πρώτα οι Πορτογάλοι νέοι ξεκίνησαν έναν διαφορετικό τρόπο αντίδρασης στις 12 Μαρτίου. Τους µιµήθηκαν οι «Αγανακτισµένοι» Ισπανοί, που διαµαρτύρονται από τις 15 Μαΐου και οι ‘Ελληνες από τις 25 Μαΐου. Η κοινή γνώµη εναντιώνεται ολοένα και περισσότερο στα προγράµµατα λιτότητας που έχουν συµφωνηθεί µεταξύ των υπερχρεωµένων κυβερνήσεων και των δανειστών τους. Πρώτον, διότι οι αρνητικές επιπτώσεις είναι εµφανείς: χαµηλότεροι µισθοί, υψηλή ανεργία. ∆εύτερον, διότι δεν έχουν οδηγήσει στα αναµενόµενα αποτελέσµατα: την εµπιστοσύνη, που επιδιώκουν οι αγορές, ενώ απαιτούνται ολοένα και σκληρότερα µέτρα.

Τα περιθώρια χειρισµού από τις κυβερνήσεις στενεύουν. Στις 23 Μαΐου εν όψει της συνάντησης του G20 ο Νικολά Σαρκοζί µίλησε για την ανάγκη να αποκτήσουν οι χώρες του G20 µια κοινωνική διάσταση. «Ο χρηµατοπιστωτικός καπιταλισµός µάς έχει οδηγήσει στην καταστροφή. Η κρίση είχε καταστρεπτικές συνέπειες στην εργασία: περισσότεροι από 30 εκατ. άνεργοι σε λιγότερο από δύο χρόνια. Ιδού το αποτέλεσµα της αναρχίας που έχει κυριαρχήσει στις αγορές» δήλωσε ο γάλλος πρόεδρος. «Ιδού το αποτέλεσµα ιδιωτικών χρηµατοοικονοµικών οργανισµών οι οποίοι δεν θέλουν έλεγχο. Οι ανισότητες αυξάνουν παντού». Πράγµατι, σύµφωνα µε τον γενικό γραµµατέα του ΟΟΣΑ Ανχελ Γκουρία, «στις 24 από τις 30 χώρες του Οργανισµού οι ανισότητες έχουν αυξηθεί», ενώ για να επανέλθει η απασχόληση στα επίπεδα προ της κρίσης «θα πρέπει να δηµιουργηθούν 110 εκατ. θέσεις εργασίας µέχρι το 2015».

Η Πορτογαλία, ενώ βαίνει προς την ύφεση, ετοιµάζεται για νέα µέτρα. Η Ελλάδα, όπως αναφέρεται στη γαλλική εφηµερίδα «Le Monde», αναγκάζεται να πάρει σκληρότερα µέτρα και να υλοποιήσει ένα πρόγραµµα ιδιωτικοποιήσεων προκειµένου να εξασφαλίσει τη δόση των 12 δισ. ευρώ.

Οι «Aγανακτισµένοι» Ισπανοί δήλωναν στις 15 Μαΐου: «Όταν θα µεγαλώσουµε, θα είµαστε Ισλανδοί». Η εξέγερση της Ισλανδίας τον χειµώνα του 2008 -2009 θεωρείται παραδειγµατική. Οδήγησε στην πτώχευση των τραπεζών εις βάρος των πιστωτών, καθώς οι φορολογούµενοι αρνήθηκαν να πληρώσουν τα λάθη των ηγετών τους. Ο όγκος του χρέους των ευρωπαϊκών χωρών, ιδιωτικό αρχικά και δηµόσιο σήµερα, δεν επιτρέπει λύσεις στις µικρές χώρες. Αλλά το ερώτηµα, κατά κύριο λόγο πολιτικό, είναι: στο τέλος ποιος θα πληρώσει;

ΙΣΠΑΝΙΑ

«Επιστρέψτε στις δεκάρες µας»

«ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ επιστρέψτε τις δεκάρες µας», έγραφε ένα από τα πανό των «Aγανακτισµένων» Ισπανών. Η εφαρµογή των µέτρων έχει επηρεάσει αρνητικά την ανεργία (21%, από 9% πριν από τρία χρόνια), ενώ το διαθέσιµο εισόδηµα των µισθωτών µειώθηκε κατά 29 δισ. ευρώ το 2010, µε αποτέλεσµα η κατανάλωση να αυξηθεί µόνο 0,7% το πρώτο τρίµηνο ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,3% παρά την αύξηση των εξαγωγών κατά 11,2%. Οι Ισπανοί θα αναγκαστούν να πάρουν νέα µέτρα το 2012 ενώ αυτά που εφαρµόζονται ήδη προβλέπουν µεταξύ άλλων µείωση κατά 5% µισθών και συντάξεων και αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης από το 2013 στα 67 από τα

ΙΣΛΑΝΔΙΑ

Ο λαός «παρέπεµψε» τα χρέη στους πιστωτές

Η ΙΣΛΑΝΔΙΑ ήταν η πρώτη χώρα που χτυπήθηκε από την κρίση. Η πτώχευση των τραπεζών τον Οκτώβριο του 2008 προκάλεσε ισχυρό σοκ. Η κατανάλωση σταµάτησε, η ανεργία έφτασεστο 9% (µέχρι τότε ήταν σχεδόνάγνωστη). Η κυβέρνηση διέγραψε τα χρέη των επιχειρήσεων, ενίσχυσε τα νοικοκυριά, υποσχέθηκε στο ∆ΝΤ σκληρά µέτρα. Με τα δηµοψηφίσµατα στις 6 Μαρτίου 2010 και 9 Απριλίου2011 ο ισλανδικός λαός, ο οποίος διαµαρτυρήθηκε σφόδρα τον χειµώνα του 2008-09, «παρέπεµψε» τα χρέη των τραπεζών στους πιστωτέςτους. Σήµεραοι πιο απαισιόδοξοι αναζητούν εργασία σε ∆ανία ή Νορβηγία.

ΙΤΑΛΙΑ

Ας είναι καλά η παραοικονοµία

ΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΧΡΕΟΣ (120% του ΑΕΠ) φτάνει τα 2 τρισ. ευρώ και η κυβέρνηση επιχειρεί να ελέγξει τις δαπάνες µε περικοπές 10% στους προϋπολογισµούς των υπουργείων, ύψους 25 δισ. ευρώ. Τα µέτρα έχουν αρχίσει να πιέζουν χαµηλόµισθους (1.377 ευρώ για άνδρες, 1.077 για γυναίκες) και συνταξιούχους (1.000 ευρώ για τους περισσότερους). Οµως η παραοικονοµία (17% του ΑΕΠ), ο χαµηλός δανεισµός των νοικοκυριών, τα µεγάλα ποσοστά ιδιοκτησίας (85%) βοηθούν τους Ιταλούς. Θα ανεχτούν τα µέτρα λιτότητας, ένα νέο πακέτο 40 δισ. ευρώ για το 2014 χωρίς να διαµαρτυρηθούν; Μέχρι τώρα, εκτός από τους φοιτητές, οι Ιταλοί επιδεικνύουν ανοχή.