Στις 31 Μαρτίου μια πολιτική σεισμική δόνηση έπληξε τη Γαλλία: Η πολιτικός της ακροδεξιάς, Μαρίν Λεπέν, βρέθηκε ένοχη για υπεξαίρεση ποσού ύψους 474.000 ευρώ από την ΕΕ, για την απασχόληση τεσσάρων ψευδών βοηθών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μεταξύ 2009 και 2017, ενώ κατηγορήθηκε και για συνέργεια σε ένα ευρύτερο σχέδιο υπεξαίρεσης 1,8 εκατομμυρίων ευρώ με τον ίδιο τρόπο.
Η ποινή της ήταν τέσσερα χρόνια φυλάκισης, εκ των οποίων τα δύο ανασταλτικά και τα υπόλοιπα δύο θα εκτίονται με ηλεκτρονική παρακολούθηση. Επιπλέον, της επιβλήθηκε πρόστιμο 100.000 ευρώ και της απαγορεύτηκε η συμμετοχή σε εκλογές για πέντε χρόνια, με άμεση ισχύ.
Η υπόθεση αυτή δεν χαρακτηρίζεται από κανέναν ως «πολιτική» δίκη ή απόφαση, ωστόσο η Λεπέν προσπαθεί να την παρουσιάσει ως τέτοια, και δεν αποκλείεται να το πετύχει.
Σύμφωνα με το Politico σε μια συγκέντρωση το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Λεπέν δήλωσε στους υποστηρικτές της ότι είναι μια «μάρτυρας». Υποστήριξε ότι τα «ανθρώπινα και δημοκρατικά δικαιώματά της είχαν καταπατηθεί», και επικαλέστηκε δύο ονόματα που δεν είχαν συνδεθεί ποτέ με το αντι-μεταναστευτικό, φιλορωσικό κίνημά της: τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και τον Αλεξέι Ναβάλνι.
Η Λεπέν υποστηρίζει ότι θα αποτελούσε προσβολή για τη γαλλική δημοκρατία, αν οι ψηφοφόροι στερηθούν τη δυνατότητα να ψηφίσουν έναν πρωτοπόρο στις προεδρικές εκλογές του 2027. Θα βρει, ωστόσο, πολλούς ανθρώπους, τόσο στη Γαλλία όσο και αλλού, που θα πιστέψουν την κατηγορία της ότι το πολιτικό κατεστημένο επιδιώκει τον «πολιτικό θάνατό» της.
Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και η κυβέρνησή του επίσης ανησυχούν για τις συνέπειες ενός τέτοιου αποκλεισμού της Λεπέν και για τη σταθερότητα του πολιτικού συστήματος.
Φυσικά, η Λεπέν δεν είναι η μόνη υψηλού προφίλ πολιτικός στη Γαλλία που έχει αποκλειστεί από την πολιτική. Ωστόσο, η περίπτωση της είναι πρωτοφανής και ενδεχομένως προκλητική. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερά ότι είναι μια ισχυρή υποψήφια για το Ελιζέ στην τέταρτη προσπάθειά της.
Ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις της Λεπέν;
Την περασμένη εβδομάδα, ζήτησε να παραπέμψει την πενταετή απαγόρευσή της από τη διαδικασία των εκλογών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και ζήτησε αναθεώρηση από το Συνταγματικό Συμβούλιο της Γαλλίας. Η Λεπέν είχε προηγουμένως επικρίνει σφοδρά και τα δύο θεσμικά όργανα για την ανάμειξή τους στη γαλλική δημοκρατία, και τώρα είναι ακριβώς αυτοί οι δικαστικοί μηχανισμοί που ενδέχεται να αποτελέσουν την ελπίδα της.
Καθώς το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν μπορεί να παρέμβει μέχρι η Λεπέν να εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες έφεσης στη Γαλλία, η καλύτερη και ουσιαστικά η μόνη ελπίδα της για να ανατρέψει την εκλογική απαγόρευση είναι μέσω μιας «κατά προτεραιότητα ερώτησης» προς το Συνταγματικό Συμβούλιο.
Η ερώτηση αυτή δεν θα εξετάσει την αθωότητα ή την ενοχή της Λεπέν, αλλά θα προσπαθήσει να απαντήσει στο αν το ποινικό δικαστήριο του Παρισιού είχε το δικαίωμα να στερήσει από τους ψηφοφόρους την ευκαιρία να υποστηρίξουν την πρωτοπόρο πολιτικό, ενώ η ίδια εξακολουθεί να ασκεί έφεση στην καταδίκη της και άρα θεωρείται αθώα σύμφωνα με τον νόμο.
Η έφεση αυτή έχει τρεις μήνες για να αποφασίσει αν θα παραπέμψει την ερώτηση στο ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας, το Cour de Cassation, το οποίο με τη σειρά του έχει άλλους τρεις μήνες για να την απορρίψει ή να τη στείλει στο Συνταγματικό Συμβούλιο. Το Συμβούλιο τότε θα έχει άλλους τρεις μήνες για να πάρει την απόφασή του.
Εντωμεταξύ, υπό πίεση από την κυβέρνηση, το Εφετείο του Παρισιού συμφώνησε να καθορίσει πρώιμη ημερομηνία δίκης για τη Λεπέν και υποσχέθηκε απόφαση μέχρι το καλοκαίρι του επόμενου έτους.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι η Λεπέν έχει, πράγματι, μια ρεαλιστική ευκαιρία να ανατρέψει την εκλογική της απαγόρευση πριν από την προθεσμία του Μαρτίου 2027 για να καταθέσει την υποψηφιότητά της για την προεδρία.
Οι πιθανότητες να ανατρέψει πλήρως την καταδίκη της και την ποινή φυλάκισης είναι μικρές, καθώς τα στοιχεία εις βάρος της είναι συντριπτικά. Ωστόσο, αν το εφετείο ανατρέψει την απόφαση του κατώτερου δικαστηρίου να καταστήσει άμεση την πενταετή εκλογική της απαγόρευση (ενώ επιβεβαιώνει την καταδίκη της), η απαγόρευση θα μπορούσε να ανασταλεί έως ότου εξαντληθούν όλες οι άλλες εφέσεις της, κάτι που πιθανότατα θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια, επιτρέποντάς της να κατέβει στις εκλογές για πρόεδρος.
Έτσι, η πολιτική μοίρα της Λεπέν δεν έχει ακόμη αποφασιστεί. Μπορεί να είναι πεσμένη, αλλά σίγουρα δεν έχει φύγει από το παιχνίδι – τουλάχιστον όχι ακόμη.
