Την κατάσταση στα χέρια τους φαίνεται ότι έχουν πάρει πολίτες εδώ και μια δεκαετία στις ΗΠΑ εναντίον των παιδόφιλων, στήνοντας παγίδες στο διαδίκτυο και εκθέτοντας δημόσια τους φερόμενους θύτες. Το φαινόμενο των αυτοαποκαλούμενων «κυνηγών παιδόφιλων» έχει αποκτήσει μεγάλη δημοφιλία στα social media, με δεκάδες δημιουργούς περιεχομένου να προσποιούνται τους ανήλικους σε εφαρμογές γνωριμιών, ώστε να προσελκύσουν και να ξεμπροστιάσουν άτομα που επιδιώκουν σεξουαλικές επαφές μαζί τους.

Όμως, όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ των New York Times, τα τελευταία δύο χρόνια το φαινόμενο έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις: πολλοί από αυτούς δεν περιορίζονται πια στην «αποκάλυψη» αλλά προχωρούν σε σωματικές επιθέσεις, μετατρέποντας τις «παγίδες» σε θεάματα ακραίας βίας που προβάλλονται σε livestreams και γίνονται viral.

Η πιο σοκαριστική υπόθεση: ένας έφηβος-τιμωρός με σφυρί

Μια από τις πιο ωμές περιπτώσεις συνέβη στην Πενσυλβάνια, όταν ένας μασκοφόρος άντρας, γνωστός στο διαδίκτυο ως «realjuujika», εισέβαλε στο σπίτι 73χρονου, τον έδεσε και τον χτύπησε με σφυρί. Κατέγραψε την επίθεση, παρουσίασε τον ηλικιωμένο ως παιδόφιλο και ανάρτησε βίντεο με τις πιστωτικές του κάρτες, τις οποίες μοιράστηκε με τους χιλιάδες ακολούθους του. Σε κάποια στιγμή, ακούγεται να λέει: «Μάλλον θα πεθάνεις απόψε». Όταν το βίντεο προβλήθηκε, το κοινό του τον αποθέωνε.

Ο ηλικιωμένος μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο με αιμορραγία στον εγκέφαλο και υπεβλήθη σε χειρουργείο.

Από αποκαλύψεις σε βασανιστήρια

Η ανάλυση των Times καταγράφει τουλάχιστον 22 ομάδες ή άτομα που προχώρησαν σε βιαιοπραγίες, ενώ άλλες 40 περίπου περιορίζονται σε «αποκαλύψεις» χωρίς χρήση βίας – αν και η πλειονότητα των βίαιων περιστατικών συνέβη το τελευταίο έτος.

«Παρατηρείται ξεκάθαρη αύξηση της σωματικής βίας μεταξύ αυτών των ομάδων», δήλωσε η εγκληματολόγος Emma Hussey από το Queensland University of Technology, που μελέτησε τους κυνηγούς στις ΗΠΑ.

Το νέο κύμα αυτοδικίας έχει υιοθετήσει το μοντέλο των influencers, χτίζοντας online κοινότητες που διψούν για «τιμωρία». Πολλοί εξ αυτών έχουν εκατοντάδες χιλιάδες ακόλουθους, πωλούν μπλουζάκια με τα λογότυπά τους, προσφέρουν αποκλειστικό περιεχόμενο σε συνδρομητές και κάποιοι εξασφαλίζουν και χορηγίες.

Νέες ψηφιακές στέγες για την αυτοδικία

Μεγάλες πλατφόρμες, όπως το YouTube, έχουν μπλοκάρει τέτοιο περιεχόμενο – εκτός αν υπάρχει εμπλοκή της αστυνομίας. Όμως οι κυνηγοί βρήκαν νέες διαδικτυακές στέγες, όπως τα Locals, Kick και Rumble, που λειτουργούν με πολύ πιο χαλαρούς κανόνες.

Η πλατφόρμα Kick, για παράδειγμα, δεν παίρνει ξεκάθαρη θέση, όπως δήλωσε ο επικεφαλής ασφάλειας, Even Macdonald, αν και υποστηρίζει πως διαγράφει περιεχόμενο που παραβιάζει τους κανόνες βίας.

Μια από τις πιο ενεργές ομάδες είναι οι «Dads Against Predators» (DAP), που ξεκίνησαν το 2020 χωρίς βία, αλλά γρήγορα στράφηκαν σε πιο ακραίες πρακτικές. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, έχουν καταγράψει πάνω από 100 βίαιες επιθέσεις και πλέον διαθέτουν εκατοντάδες συνδρομητές.

Βία αντί για δικαιοσύνη

Παρά την αυξανόμενη βία, ελάχιστες διώξεις έχουν καταγραφεί. Από τις 22 πιο βίαιες ομάδες, μόνο επτά έχουν αντιμετωπίσει κατηγορίες. Πολλοί στόχοι αρνούνται να καταθέσουν μηνύσεις – είτε από ντροπή είτε από φόβο.

Ορισμένοι κυνηγοί φτάνουν στο σημείο να πανηγυρίζουν τους θανάτους των στόχων τους. Ο ιδρυτής των DAP έχει δηλώσει: «Δεν μετράμε συλλήψεις – μετράμε πτώματα».

Όπως προειδοποιεί ο εισαγγελέας Christopher de Barrena-Sarobe, «το να χτυπάς κάποιον για να βγάλεις χρήματα από livestream είναι έγκλημα. Δεν είμαστε σε κόμικ – δεν είσαι ο Batman».

Έφηβοι μιμητές και viral βασανιστήρια

Η νέα γενιά θεατών δεν αρκείται στο να παρακολουθεί αλλά μιμείται. Φοιτητές σε πανεπιστήμια όπως το Assumption και το Salisbury φέρονται να έστησαν παγίδες σε άνδρες, καταλήγοντας σε βίαιες επιθέσεις με βαριές κατηγορίες.

Ένας από τους πιο διαβόητους «κυνηγούς» είναι ο Ahmad Al-Azzam, 19 ετών, που αναγνωρίστηκε ως ο «realjuujika» και συνδέθηκε με τουλάχιστον δύο επιθέσεις. Στο τελευταίο του βίντεο, φορώντας μάσκα και κρατώντας σφυρί, ξεσπά σε θεωρίες συνωμοσίας και καλεί σε «δράση».

Ο influencer που το έκανε σόου

Ο Vitaly Zdorovetskiy, διάσημος YouTuber με πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια views, μπήκε κι αυτός στο παιχνίδι, ανεβάζοντας live streams όπου δένει, ταπεινώνει και βασανίζει «στόχους». Σε ένα βίντεο, ανάγκασε κάποιον να γαβγίσει σαν σκύλος. Σε άλλο, έβαλε έναν άνδρα να περάσει ξυπόλυτος πάνω από ποντικοπαγίδες και φέρεται να τον σημάδεψε με τατουάζ που γράφει «παιδόφιλος».

Η πλατφόρμα Kick τον έχει μπανάρει προσωρινά δύο φορές, αλλά εκείνος συνεχίζει να εκπέμπει. Σε ένα livestream, ηχογραφημένο αφού στόχος του συνελήφθη, εμφανίστηκε ο τραγουδιστής Akon για να ερμηνεύσει το «Locked Up». Άλλοι καλεσμένοι του περιλαμβάνουν τον ακροδεξιό influencer Adin Ross.

Μια «επιχείρηση» με έσοδα και λογότυπα

Όπως λένε οι ειδικοί, αυτό που βλέπουμε δεν είναι απλά αυτοδικία – είναι επιχειρηματική στρατηγική. Ο καθένας έχει το δικό του brand, merchandise, slogan και κοινό. Και το κοινό απαιτεί συνέχεια περισσότερη δράση.

Όπως είπε ο ερευνητής Laurent Gayer: «Ο βίαιος τιμωρός πάντα χρησιμοποιεί θεατρικότητα. Είναι ένα σόου τιμωρίας».