Σε νέα, ανησυχητική καμπή μπαίνει η πολιτική ζωή της Τουρκίας, με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εντείνει τις προσπάθειές του για τη διάλυση της κεμαλικής κληρονομιάς και τον απόλυτο έλεγχο της εξουσίας.

Σύμφωνα με ανάλυση του Politico «η πρόσφατη σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, έρχεται να επιβεβαιώσει τις εκτιμήσεις όσων βλέπουν μια πλήρη στροφή προς τον αυταρχισμό».

Ο Ιμάμογλου, από τα πιο δημοφιλή πρόσωπα της αντιπολίτευσης και εν δυνάμει προεδρικός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κόμματος που ίδρυσε ο ίδιος ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, βρέθηκε στο στόχαστρο των αρχών λίγες μέρες πριν από την εσωκομματική εκλογή στην οποία αναμένεται να επικρατήσει.

Η σύλληψή του ήρθε αμέσως μετά την αφαίρεση του πανεπιστημιακού του τίτλου – μια κίνηση που σκοπό είχε να τον αποκλείσει από τις μελλοντικές προεδρικές εκλογές, καθώς η τουρκική νομοθεσία απαιτεί πανεπιστημιακό πτυχίο για τους υποψηφίους. Παρ’ όλα αυτά, παραμένει φαβορί για να ηγηθεί της αντιπολίτευσης απέναντι στον Ερντογάν.

Καθώς οι αστυνομικές δυνάμεις είχαν περικυκλώσει το σπίτι του, ο Ιμάμογλου έστειλε μήνυμα στους υποστηρικτές του μέσω βίντεο: «Αντιμετωπίζουμε την τυραννία, αλλά δεν θα αποθαρρυνθώ», είπε χαρακτηριστικά.

Την ίδια στιγμή, οι τουρκικές αρχές προχώρησαν στη σύλληψη 106 ακόμα προσώπων, μεταξύ των οποίων στελέχη του CHP. Ο χρονισμός των ενεργειών αυτών προβληματίζει, καθώς οι προεδρικές εκλογές είναι προγραμματισμένες για το 2028 – αν και φήμες αναφέρουν πιθανή επίσπευσή τους.

Ο αυταρχισμός ενισχύεται διεθνώς

Η συγγραφέας Γκιονούλ Τολ, ειδική στις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές του Ερντογάν, εκτιμά ότι η πολιτική αυτή κλιμάκωση δεν είναι τυχαία: «Ο Ερντογάν αισθάνεται ενισχυμένος από τη διεθνή στροφή προς τον αυταρχισμό. Θεωρεί πως είναι η κατάλληλη στιγμή για να χτυπήσει», ανέφερε.

Σύμφωνα με την ίδια, οι αντιδημοκρατικές πρακτικές του Ντόναλντ Τραμπ έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση ενός διεθνούς κλίματος όπου οι αυταρχικοί ηγέτες αισθάνονται ελεύθεροι να καταπνίγουν τη διαφωνία χωρίς συνέπειες.

Ο Τραμπ, που επανειλημμένα έχει ζητήσει τη φυλάκιση πολιτικών του αντιπάλων, δεν έχει εκφράσει καμία αντίδραση για τη φυλάκιση του Ιμάμογλου. Αντιθέτως, ο στενός του συνεργάτης, Στιβ Γουίτκοφ, σε πρόσφατη συνέντευξή του στον Τάκερ Κάρλσον, περιέγραψε τηλεφωνική συνομιλία των δύο ηγετών ως «εξαιρετική» και «μεταμορφωτική».

Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, ο Τραμπ αποκάλεσε τους πολιτικούς του αντιπάλους «απόβρασμα» και «ψυχοπαθείς», επιβεβαιώνοντας την πολεμική ρητορική που υιοθετεί ενόψει των εκλογών.

Μια «συμμαχία ισχυρών» απέναντι στη δημοκρατία

Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην Τουρκία. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πολιτική στροφή προς τον αυταρχισμό γίνεται όλο και πιο έντονη. Οι ισχυροί ηγέτες ανταλλάσσουν τακτικές, επιτίθενται σε ΜΜΕ, περιορίζουν τις ελευθερίες και καταστέλλουν τη διαφωνία.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, κατά τις πρόσφατες κινητοποιήσεις στην Τουρκία, οι αρχές απαγόρευσαν δημόσιες συγκεντρώσεις και περιόρισαν την πρόσβαση στα social media. Παράλληλα, η πλατφόρμα Χ του Έλον Μασκ, στενού φίλου του Τραμπ, προχώρησε σε αναστολή λογαριασμών που σχετίζονται με την τουρκική αντιπολίτευση.

Στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, οι φιλελεύθερες δυνάμεις της Δύσης προσπάθησαν να κρατήσουν τις ισορροπίες. Ωστόσο, η τοποθέτηση του Αμερικανού Αντιπροέδρου JD Βανς, που κάλεσε ανοιχτά την Ευρώπη να συμπορευτεί με την «ιδεολογική γραμμή» του Τραμπ, προκάλεσε σοκ.

Στο περιθώριο, Σκανδιναβοί διπλωμάτες συζητούσαν ανήσυχα ένα και μόνο ερώτημα:
«Ποιος θα βρεθεί τελικά στη σωστή πλευρά της ιστορίας;»

Ο Ερντογάν, όπως όλα δείχνουν, θεωρεί πως γνωρίζει ήδη την απάντηση.