Σε μια ιστορική συμφωνία κατέληξε η ΕΕ για τις διαδικτυακές πλατφόρμες που παρέχουν υπηρεσίες μεταφορών και ντελίβερι. Με την εν λόγω συμφωνία διαμορφώνεται ένα σύνολο κανόνων για την ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων, που θα μπορούσε να κοστίσει στις μεγάλες εταιρείες του κλάδου δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.
Το βασικότερο είναι πως προβλέπει οι εταιρείες να εντάξουν τους περίπου 5,5 εκατομμύρια εργαζόμενους σε καθεστώς πλήρους απασχόλησης. Πρόκειται για τους εργαζόμενους των οποίων η σχέση με την εταιρεία προσομοιάζει περισσότερο με αυτήν του υπαλλήλου παρά με αυτήν του αυτοαπασχολούμενου, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωσή της ΕΕ, σύμφωνα με το Bloomberg.
Αυτό καθορίζεται από τις εξής προϋποθέσεις: Την επιβολή από την εταιρεία ανώτατων ορίων στις αμοιβές, την επιτήρηση της απόδοσης, την κατανομή καθηκόντων και των ωρών εργασίας και τον καθορισμό των κανόνων για την εμφάνιση και τη συμπεριφορά του προσωπικού.
Εφόσον από την εταιρεία εφαρμόζονται τα παραπάνω, τότε στον εργαζόμενο θα πρέπει να χορηγείται καθεστώς πλήρους απασχόλησης και δεν θα πρέπει να λογίζεται ως αυτοαπασχολούμενος, όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα σε αρκετές περιπτώσεις.
Διεθνώς οι συνθήκες εργασίας στις ταχυμεταφορές και τις εταιρείες delivery που χρησιμοποιούν εφαρμογές, όπως για παράδειγμα η Uber και η Deliveroo, αλλά και η efood και η Wolt στην Ελλάδα, έχουν προκαλέσει διαμάχες.
Ενώ πολλές από τις εφαρμογές, όπως σημειώνεται στο δημοσίευμα του Bloomberg, υποστηρίζουν πως προσφέρουν στους εργαζόμενους την «ευελιξία» και την «ελευθερία επιλογής» της αυτοαπασχόλησης, στην πραγματικότητα οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονται είναι αυτές ενός υπαλλήλου με εξαρτημένη εργασία.
Σημειώνεται πως ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Ισπανίας, επέλεξαν να μην περιμένουν μια συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο αλλά να εισάγουν μέτρα σε εθνικό επίπεδο για την ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων σε τέτοιου τύπου εταιρείες.
Τώρα με τη συμφωνία της ΕΕ, οι εργαζόμενοι θα έχουν δικαιώματα όπως τον κατώτατο μισθό, την άδεια μετ’ αποδοχών και τα επιδόματα ανεργίας. Η Ελιζαμπέτα Γκουαλμίνι, συντάκτρια του Κανονισμού στο Ευρωκοινοβούλιο, υπογράμμισε πως «πρόκειται για μια επαναστατική συμφωνία και το πρώτο νομοθετικό πλαίσιο για τους εργαζόμενους σε ψηφιακές πλατφόρμες». «Παρέχουμε καλύτερα δικαιώματα για τους λιγότερο προστατευμένους εργαζόμενους στον κόσμο και έχουμε δίκαιο ανταγωνισμό για τις πλατφόρμες», τόνισε.
Η συμφωνία, όπως αναφέρεται στη σχετική δήλωση, απαιτεί επίσης από τις πλατφόρμες να ενημερώνουν τους εργαζόμενους πότε παρακολουθούνται ή ελέγχονται από αλγόριθμους, μια τακτική που μπορεί να οδηγεί σε έλλειψη διαφάνειας σχετικά με τον τρόπο λήψης των αποφάσεων και τον τρόπο χρήσης των προσωπικών τους δεδομένων. Οι πλατφόρμες στο εξής δεν θα μπορούν επίσης να επεξεργάζονται ορισμένα είδη προσωπικών δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων συνομιλιών και πληροφοριών, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να συμπεράνει κανείς τη φυλή, τις πολιτικές απόψεις ή την κατάσταση της υγείας.
Αντιδράσεις από τις εταιρείες
Η Move EU, μια ένωση που εκπροσωπεί τις Bolt, Uber και Free Now, εξέφρασε τη «βαθιά ανησυχία» της για τη συμφωνία, υποστηρίζοντας πως αυτή «θα μπορούσε να δημιουργήσει μια νομική αβεβαιότητα για εκατοντάδες χιλιάδες οδηγούς σε ολόκληρη την ΕΕ». Για αυτό και κάλεσε τις χώρες μέλη να καταψηφίσουν την πολιτική συμφωνία.
Εκπρόσωπος της Uber είπε επίσης ότι η εταιρεία υποστηρίζει τις προσπάθειες για «βελτίωση των συνθηκών εργασίας για τους εργαζόμενους στις πλατφόρμες στην Ευρώπη», αλλά σημείωσε πως ελπίζει σε «νομική σαφήνεια» καθώς θα διαμορφώνεται το τελικό κείμενο. Η Wolt Enterprises υποστήριξε πως «είναι βασικό οι άνθρωποι να μπορούν να συνεχίσουν να αποφασίζουν ελεύθερα πότε και πώς θα εργαστούν, ενώ έχουν δίκαιες αμοιβές και καλή κοινωνική προστασία». Εκπρόσωπος της Deliveroo δήλωσε ότι η εταιρεία δεν θα σχολιάσει μέχρι να δει το τελικό κείμενο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε προτείνει μια έκδοση των κανόνων το 2021 για να παρέχει στους εργαζομένους ισχυρότερη προστασία που σχετίζεται με τις συμβάσεις εργασίας, όπως αμοιβή ασθενείας και επιδόματα ανεργίας. Με βάση τις εκτιμήσεις της ίδιας της Επιτροπής, οι νέοι κανόνες θα στοίχιζαν στις εταιρείες του κλάδου 4,5 δισ. ευρώ ετησίως.
Οι περισσότεροι συμφωνούν στην ανάγκη να υπάρξει ένα πλαίσιο προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων. Κάποιοι ωστόσο εκφράζουν φόβους ότι οι αυστηρότεροι κανόνες απασχόλησης θα ωθήσουν τις πλατφόρμες σε περικοπές, αναφέρει το Bloomberg. Ένας παρόμοιος νόμος που ψηφίστηκε στην Ισπανία πριν από δύο χρόνια ώθησε την Deliveroo να αποσυρθεί από τη χώρα και άλλες εφαρμογές παράδοσης τροφίμων να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους.
Η συμφωνία της Τετάρτης σε επίπεδο διαπραγματευτών θα πρέπει να λάβει την έγκριση τόσο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και του Ευρωκοινοβουλίου. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη συνέχεια δύο χρόνια για να ενσωματώσουν τους κανόνες στην εθνική νομοθεσία, ανέφερε η ΕΕ.
