Εύποροι Ρώσοι συνέχισαν να μεταφέρουν χρήματα στην Ελβετία ακόμη και μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με μια έρευνα του δημοσιογραφικού ομίλου Tamedia, φέρνοντας ως παράδειγμα την περίπτωση ενός διευθυντή δημόσιας επιχείρησης που στηρίζει ενεργά τον πόλεμο.

Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, η κόρη και η σύντροφος του Αλεξάντερ Πονομαρένκο, του διευθυντή της Mosvodokanal – η εταιρεία αυτή εφοδιάζει με πόσιμο νερό την πόλη της Μόσχας – «κατέθεσαν εκατομμύρια στην Ελβετία, ακόμη και μετά την έναρξη του πολέμου». Η ομάδα έρευνας του ομίλου ανέλυσε, σε συνεργασία με μια σύμπραξη μέσων ενημέρωσης, ρωσικά έγγραφα και δεδομένα ενός διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων από τη Ζυρίχη τα οποία κατέληξαν, προσωρινά, στο «σκοτεινό διαδίκτυο», έπειτα από μια επίθεση με λυτρισμικό.

Τον Ιούνιο του 2022, ενώ ο ΟΗΕ κατήγγειλε στη Γενεύη τις ωμότητες σε βάρος των αμάχων στη Μαριούπολη, η κόρη του Πονομαρένκο άνοιξε «σχεδόν ταυτόχρονα» έναν λογαριασμό στην τράπεζα Reyl της Ζυρίχης, στον οποίο λίγο αργότερα κατατέθηκαν 9,5 εκατομμύρια δολάρια. Τον Νοέμβριο του ίδιου έτους η σύντροφός του είχε περίπου 26 εκατομμύρια δολάρια στην Julius Baer και άλλα 4,5 εκατ. στην τράπεζα Pictet.

Τον Μάρτιο του 2022 η Ελβετία είχε απαγορεύσει στις τράπεζές της να δέχονται καταθέσεις μεγαλύτερες των 100.000 φράγκων από Ρώσους υπηκόους. Πολλές τράπεζες, μεταξύ των οποίων και η Julius Baer, είχαν ανακοινώσει αυτοβούλως ότι «χωρίζουν» από τους Ρώσους πελάτες τους.

Όμως οι περιορισμοί αυτοί παρακάμπτονται εύκολα, κυρίως αν διαθέτει κανείς «χρυσό διαβατήριο». Η σύντροφος και η κόρη του Πονομαρένκο έχουν διαβατήριο ή άδεια παραμονής σε κάποια χώρα της ΕΕ, κάτι που τους επιτρέπει να μην θεωρούνται ως «πελάτισσες από τη Ρωσία», σημειώνει ο Tamedia.

Μολονότι το όνομα του Πονομαρένκο δεν περιλαμβάνεται στις λίστες με τα άτομα στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τους συμμάχους της Ουκρανίας, «η κόρη και η σύντροφος ενός διευθυντή δημόσιας επιχείρησης είναι πρόσωπα που εκτίθενται πολιτικά» και επομένως «πελάτες υψηλού κινδύνου» για τις τράπεζες, σημείωσε η Γκρέτα Φένερ, η διευθύντρια του Ινστιτούτου Διακυβέρνησης της Βασιλείας, το οποίο βοηθά κυβερνήσεις να εντοπίζουν παρανόμως αποκτηθέντα περιουσιακά στοιχεία.

Η Ελβετία επικρίνεται συχνά, ιδίως από τις ΗΠΑ, που την κατηγορούν ότι δεν κάνει αρκετά για να εντοπίσει τα περιουσιακά στοιχεία Ρώσων ολιγαρχών.

Επίθεση του Κρεμλίνου σε ολιγάρχες που διατυπώνουν «αντιρωσικές απόψεις»

Εν τω μεταξύ το Κρεμλίνο εξαπέλυσε επίθεση σε Ρώσους επιχειρηματίες που διατυπώνουν «αντιρωσικές απόψεις» ώστε να αρθούν οι εις βάρος τους δυτικές κυρώσεις, χαρακτηρίζοντας «προδότες έτοιμους να ξεπουλήσουν τη χώρα τους… για 12 αργύρια».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να μην παρατείνει τις κυρώσεις που είχαν επιβληθεί σε βάρος τριών Ρώσων επιχειρηματιών λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η ισχύς αυτών των τιμωρητικών μέτρων έληγε αργότερα αυτήν την εβδομάδα. Ωστόσο, κυρώσεις κατά προσώπων σε πολλούς άλλους Ρώσους επιχειρηματίες παρατάθηκαν.

Οι τρεις Ρώσοι επιχειρηματίες είναι ο Γκριγκόρι Μπερέζκιν, ο δισεκατομμυριούχος Φαρχάντ Αχμέντοφ και ο πρώην επικεφαλής της διαδικτυακής ηλεκτρονικής εταιρείας Ozon Αλεξάντερ Σούλγκιν. Μέχρι στιγμής, σχεδόν 1.600 φυσικά πρόσωπα και περισσότερες από 200 οντότητες περιλαμβάνονται στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ, ο οποίος χρονολογείται από το 2014, όταν η Ρωσία κατέλαβε την περιοχή της Κριμαίας από την Ουκρανία.

Όταν ερωτήθηκε για αυτή την άρση των κυρώσεων, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ είπε σήμερα σε δημοσιογράφους ότι είναι απίθανο η ίδια η Ευρώπη να μπορεί να εξηγήσει τη λογική που βρίσκεται πίσω από τη διαδικασία λήψης αποφάσεων για αυτές τις κυρώσεις.

Ρώσοι επιχειρηματίες υιοθέτησαν διαφορετικές μεθόδους στην προσπάθειά τους να αφαιρεθούν από τη λίστα κυρώσεων, τόνισε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. «Υπάρχουν επιχειρηματίες που διολισθαίνουν σε αντιρωσικές θέσεις και προσπαθούν να γλυτώσουν από τις κυρώσεις για 12 αργύρια – είναι προδότες», είπε ο Πεσκόφ.

«Υπάρχουν (επίσης) επιχειρηματίες που υπερασπίζονται συστηματικά και μεθοδικά τα συμφέροντά τους στα δικαστήρια – αυτό είναι δικαίωμα κάθε επιχειρηματία και το αντιμετωπίζουμε αυτό με σεβασμό», συμπλήρωσε.

Η Ρωσία εξετάζει κάθε κατάσχεση ιδιωτικής περιουσίας ή καταπάτηση μεμονωμένων επιχειρηματικών περιουσιακών στοιχείων «σε αντίθεση…με τη διεθνή νομοθεσία», πρόσθεσε. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν χαρακτήρισε νωρίτερα την εβδομάδα τον συνιδρυτή της εταιρείας τεχνολογίας Yandex, Αρκάντι Βόλοζ έναν «ταλαντούχο άνθρωπο» που έχει το δικαίωμα να εκφράσει τη γνώμη του μετά από αντιπολεμική ρητορική του επιχειρηματία τον περασμένο μήνα.

Ο Βόλοζ, οι εις βάρος του οποίου κυρώσεις της ΕΕ παρατάθηκαν αυτή την εβδομάδα, επέκρινε τον περασμένο μήνα τη «βάρβαρη» ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ενώ μέσα στη Ρωσία ο ίδιος επικρίθηκε για τις προφανείς προσπάθειές του να αποστασιοποιηθεί από τη χώρα του.

«Αυτό συνδέεται με την επιθυμία αυτών των ανθρώπων να διατηρήσουν τις επιχειρήσεις τους, να διατηρήσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία, ειδικά αν οι άνθρωποι έχουν μετακομίσει και έχουν αποφασίσει να ζήσουν τη ζωή τους σε άλλη χώρα», δήλωσε την Τρίτη ο Πούτιν. Η Yandex προωθεί μια εταιρική αναδιάρθρωση που θα οδηγήσει στο τέλος τις κύριες δραστηριότητές της που παράγουν έσοδα στη Ρωσία να αποσυνδεθούν από την εγγεγραμμένη στην Ολλανδία μητρική της εταιρεία, Yandex NV.