Τα μωρά μέσα στην μήτρα δεν είναι τελικά τόσο προστατευμένα από τον έξω κόσμο, όσο θα περίμενε κανείς. Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι μια μικρή κοινότητα βακτηρίων ζουν στο πιο απίθανο μέρος, τον πλακούντα, το όργανο της εγκύου που τρέφει το αναπτυσσόμενο έμβρυο μέσω του ομφάλιου λώρου.

Είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ότι όλοι οι πλακούντες, ακόμη και των υγιών γυναικών, περιέχουν έστω έναν μικρό αριθμό βακτηρίων. Η ανακάλυψη καταρρίπτει την έως τώρα πεποίθηση ότι ο πλακούντας – που το παιδί και η μητέρα του μοιράζονται – είναι πλήρως αποστειρωμένος από μικροοργανισμούς.

Επιπλέον, η ανάλυση των μικροβίων του πλακούντα αποκάλυψε ότι αυτά έχουν συγγένεια με εκείνα του στόματος, πράγμα που δείχνει πόσο σημαντική είναι η στοματική υγεία της εγκύου για μια υγιή εγκυμοσύνη. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι μελλοντικά πιθανώς θα είναι δυνατό να αναπτυχθεί ένα διαγνωστικό τεστ, που θα προβλέπει ποιες γυναίκες κινδυνεύουν με πρόωρο τοκετό.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη γυναικολόγο Κιέρστι Ααγκααρντ του Κολλεγίου Ιατρικής Μπέιλορ του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Χιούστον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters, το «Science», το «Nature» και το «New Scientist», ανέλυσαν το μικροβίωμα (την συνολική μικροβιακή κοινότητα βακτηρίων, ιών και μυκήτων) του πλακούντα σε 320 γυναίκες.

Οι επιστήμονες έλαβαν δείγματα DNA από τους πλακούντες και προχώρησαν σε πλήρη γενετική ανάλυση, εντοπίζοντας έτσι το γονιδίωμα διαφόρων μικροβίων. Ανακαλύφθηκαν μικροί σχετικά αριθμοί τουλάχιστον 300 διαφορετικών ειδών βακτηρίων, με πιο συχνά ορισμένα μη παθογόνα στελέχη του γνωστού E.coli, που συνήθως ζει στο ανθρώπινο έντερο. Τα περισσότερα είδη μικροβίων είναι πάντως «αθώοι» μικροοργανισμοί που βοηθάνε σε λειτουργίες όπως ο μεταβολισμός των βιταμινών και άλλων θρεπτικών συστατικών των τροφών.

Οι επιστήμονες εδώ και λίγο καιρό είχαν ανακαλύψει ότι στο έντερο του νεογέννητου υπάρχουν διάφορα βακτήρια και μάλιστα δεν ταιριάζουν με αυτά στον κόλπο της μητέρας, οπότε αποκλείεται να τα απέκτησε το μωρό καθώς γεννιόταν. Η ανακάλυψη μικροβίων στον ίδιο τον πλακούντα δίνει πλέον μια εξήγηση για την ύπαρξή τους.

Η συγγένεια των πλακουντικών μικροβίων με εκείνα του στόματος πιθανότατα υποδηλώνει ότι τα μικρόβια φθάνουν στον πλακούντα από το στόμα της μητέρας μέσω της κυκλοφορίας του αίματός της, ίσως καθώς βουρτσίζει τα δόντια της και μερικά από αυτά βρίσκουν ευκαιρία να εισχωρήσουν στο αίμα της και από εκεί να καταλήξουν στο αίμα του μωρού. Μια άλλη πιθανή εναλλακτική οδός είναι τα μητρικά μικρόβια να εισδύουν στο αμνιακό υγρό, το οποίο μετά καταπίνει το έμβρυο.

Σε κάθε περίπτωση, η πιθανότητα αυτή, κατά τους ερευνητές, είναι σημαντική, επειδή έχει ήδη διαπιστωθεί η σχέση ανάμεσα στην ουλίτιδα λόγω μικροβίων και στον πρόωρο τοκετό. Όπως είπε η Ααγκααρντ, οι γυναίκες πρέπει να προσέχουν την στοματική υγιεινή προτού καν μείνουν έγκυες, επειδή ο πλακούντας αναπτύσσεται στην αρχή της εγκυμοσύνης.

Οι επιστήμονες επεσήμαναν ότι είναι ακόμη πρόωρο να πει κανείς με βεβαιότητα πώς φθάνουν τα μικρόβια στον πλακούντα και τι ακριβώς κάνουν εκεί. Δεν αποκλείεται πάντως ορισμένες παθήσεις του παιδιού (π.χ. αυτισμός) ή ακόμη και η τάση για παχυσαρκία να ξεκινούν από αυτά ακριβώς τα κρυφά μικρόβια.

Οι Αμερικανοί ερευνητές ξεκίνησαν να μελετούν πώς μεταβάλλεται η μικροβιακή κοινότητα μιας γυναίκας στη διάρκεια της εγκυμοσύνης της. Ήδη η νέα έρευνα διαπίστωσε ότι η διατροφή της εγκύου μητέρας παίζει καθοριστικό ρόλο για τη σύνθεση των μικροβίων του πλακούντα της.