Πώς αντιμετωπίζουν την έκτρωση διάφορα έθνη του κόσμου

Μέσα στις σαρωτικές αλλαγές που έχει ανακοινώσει η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ για το σύστημα υγείας περιλαμβάνεται και η πρόθεσή της να επιφέρει ραγδαίες αλλαγές στο πρόγραμμα εγκυμοσύνης και μητρότητας. Όλες τις παροχές που συνδέονται δηλαδή με τις ανεπιθύμητες κυήσεις, μιας και οι Ρεπουμπλικανοί έχουν καταφερθεί συχνά κατά της έκτρωσης. Αλλά και ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Τραμπ δήλωσε την πρόθεσή του να σταματήσει την επιχορήγηση του προγράμματος Οικογενειακού Προγραμματισμού «όσο συνεχίζει να κάνει εκτρώσεις». Αν περάσει το όραμα του Τραμπ κατά της έκτρωσης, τότε ο μεγαλύτερος πάροχος εκτρώσεων των ΗΠΑ θα χάσει τουλάχιστον το 40% της χρηματοδότησής του, κάτι που έχει επισύρει τη μήνη των Δημοκρατικών. Η πολιτική και κοινωνική διαμάχη αναφορικά με το δικαίωμα στην άμβλωση δεν περιορίζεται φυσικά στις ΗΠΑ, καθώς παντού στον κόσμο οι πολίτες χωρίζονται σε στρατόπεδα αναφορικά με το πότε ξεκινά η ανθρώπινη ζωή και τι περιθώρια ελευθερίας έχει ένα ζευγάρι ή μια μεμονωμένη γυναίκα να τερματίσουν την κύηση. Το πώς αντιδρά ένας πολιτισμός απέναντι στην ανεπιθύμητη κύηση δεν είναι εξάλλου καινούριο θέμα και παρά το γεγονός ότι το 96% των χωρών (189 από τα 196 κράτη) συμφωνούν ότι μια γυναίκα πρέπει να μπορεί να κάνει άμβλωση αν κινδυνεύει η δική της ζωή, οι διαφοροποιήσεις στις νομοθεσίες των χωρών παραμένουν σημαντικές. Μόλις 58 χώρες επιτρέπουν τον τερματισμό της κύησης έπειτα από αίτημα της γυναίκας (για οποιαδήποτε αιτία), με τη ραγδαία αυτή πτώση του ποσοστού να είναι δηλωτική των κοινωνικών στάσεων…

Κίνα

Η Κίνα διαφέρει καθοριστικά από τις άλλες χώρες στο γεγονός ότι αντί να απαγορεύει στις γυναίκες να προβαίνουν σε έκτρωση, σε κάποιες περιπτώσεις το επιβάλλει κιόλας. Κι αυτό γιατί η χώρα εφάρμοζε για δεκαετίες την πολιτική του ενός παιδιού, επισήμως για να παλέψει τον υπερπληθυσμό στα μεγάλα αστικά κέντρα. Κι ενώ η Κίνα έστειλε στο χρονοντούλαπο την 35χρονη αυτή ρήτρα το 2015, το κράτος προέβαινε σε αναγκαστικές εκτρώσεις και στειρώσεις σε όσες γυναίκες δεν συμμορφώνονταν με τον νόμο για δεκαετίες. Όσες μάλιστα αναζητούσαν εθελοντικά την άμβλωση, αυτή παρεχόταν δωρεάν και υπήρχαν πολύ λίγοι, αν υπήρχαν, περιορισμοί…

Φινλανδία και Δανία

Όπως και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, Φινλανδία και Δανία προσφέρουν άμβλωση κατά παραγγελία και εντελώς δωρεάν στο πρώτο τρίμηνο της κύησης. Αυτές οι δύο χώρες ωστόσο είναι ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες περιπτώσεις, καθώς αναγνωρίζουν πολλά ελαφρυντικά στη γυναίκα, επιτρέποντάς της να υποβληθεί στην επέμβαση ακόμα και μετά τις 12 εβδομάδες της κύησης. Πέρα από την κοινή λογική του βιασμού, των γενετικών ανωμαλιών του εμβρύου αλλά και την προστασία της υγείας της μητέρας, οι Αρχές λαμβάνουν υπόψη ακόμα και τα οικονομικά της γυναίκας. Αν κριθούν ανεπαρκή για την ανατροφή ενός παιδιού, η εγκυμονούσα μπορεί να επιλέξει την έκτρωση ακόμα και στις 20 εβδομάδες της κύησης.

Λατινική Αμερική

Ως ισχυρό προπύργιο του καθολικισμού, η Νότια Αμερική συνεχίζει να εφαρμόζει αυστηρότερες πολιτικές γύρω από τα δικαιώματα στην άμβλωση από οποιαδήποτε άλλη γωνιά της Γης. Ουσιαστικά, οι τέσσερις από τις έξι χώρες στις οποίες η έκτρωση είναι εντελώς απαγορευμένη και οι γυναίκες που την κάνουν διώκονται ποινικά, ανεξαρτήτως λόγων, βρίσκονται εδώ ακριβώς! Χιλή, Νικαράγουα, Ελ Σαλβαδόρ και Δομινικανή Δημοκρατία (οι άλλες δύο χώρες είναι το Βατικανό και η Μάλτα) δεν επιτρέπουν κατά κανέναν λόγο την άμβλωση, ακόμα και όταν κινδυνεύει ανοιχτά η ζωή της μητέρας. Γι’ αυτό και όπως μας λέει το Guttmacher Institute, «το 95% από τις 4,4 εκατ. αμβλώσεις που έλαβαν χώρα στην περιοχή το 2008 ήταν μη ασφαλείς»…

Μοζαμβίκη

Ήταν το 2014 όταν το αφρικανικό έθνος της Μοζαμβίκης πέρασε μια νομοθεσία που καθιστούσε νόμιμη την άμβλωση για κάθε ανεπιθύμητη κύηση, όντας μια από τις λίγες αφρικανικές χώρες που επιτρέπουν κάτι τέτοιο. Κι ενώ αρκετά κράτη της αφρικανικής ηπείρου επιτρέπουν την παρέμβαση όταν η ζωή της γυναίκας βρίσκεται σε κίνδυνο, η Μοζαμβίκη πήγε ένα βήμα παραπέρα αφήνοντας την άμβλωση στη διακριτική ευχέρεια της γυναίκας κατά τις πρώτες 12 εβδομάδες (ή 16 εβδομάδες σε περιπτώσεις βιασμού). Η αλλαγή της νομοθεσίας ήρθε ως απάντηση στον αυξανόμενο αριθμό μητρικών θανάτων από τις μη ασφαλείς εκτρώσεις. Περισσότερες από 1,7 εκατ. γυναίκες μεταφέρονται εξάλλου κάθε χρόνο στα νοσοκομεία της Μοζαμβίκης από επιπλοκές των αυτοσχέδιων αμβλώσεων που λαμβάνουν χώρα στο περιθώριο της επίσημης πολιτείας…

Ινδία

Η άμβλωση μέχρι και την 20ή εβδομάδα της κύησης είναι νόμιμη και καλύπτεται μερικώς από το σύστημα υγείας στην Ινδία ήδη από το 1971, αν και υπάρχουν μερικοί περιορισμοί. Κι αυτό γιατί ο νομοθέτης λαμβάνει υπόψη την οικογενειακή κατάσταση της γυναίκας. Αν η εγκυμονούσα δεν είναι παντρεμένη, το κράτος μπορεί κάλλιστα να της αρνηθεί την έκτρωση ή να έχει νομικές συνέπειες εξαιτίας του κοινωνικού στίγματος που προκύπτει από τις εκτός γάμου σεξουαλικές επαφές. Πολύ πρόσφατα, η κυβέρνηση πρότεινε πάντως μια τροπολογία που επιτρέπει την άμβλωση μέχρι και την 24η εβδομάδα και καλύπτει τόσο τις παντρεμένες όσο και τις ανύπαντρες γυναίκες…

Ιρλανδία

Με το μεγάλο έρεισμα του καθολικισμού στην κοινωνία, η Ιρλανδία αναγνωρίζει ακόμα και σήμερα τα λιγότερα δικαιώματα στην έκτρωση από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Η άμβλωση επιτρέπεται μόνο αν διακυβεύεται η ζωή της εγκύου (περιλαμβανομένου και του ρίσκου για αυτοκτονία). Υπάρχει ωστόσο ένας όρος που περιπλέκει τα πράγματα και αφήνει την έκτρωση στη διακριτική ευχέρεια του γιατρού και του εισαγγελέα, καθώς η νομοθεσία αναγνωρίζει ίσα δικαιώματα στη «ζωή του αγέννητου εμβρύου» και «στη ζωή της μητέρας». Στη Βόρεια Ιρλανδία, μια γυναίκα μπορεί να καταδικαστεί ακόμα και σε ισόβια δεσμά αν υποβληθεί σε έκτρωση. Στην υπόλοιπη Ιρλανδία, η ποινή μπορεί να φτάσει στα 14 χρόνια. Ο δημόσιος διάλογος αναφορικά με το δικαίωμα στην έκτρωση έχει κάνει την κυβέρνηση να σκέφτεται σοβαρά το ενδεχόμενο αλλαγών ήδη από το 2012, όταν μια Ινδή που ζούσε στην Ιρλανδία έχασε τη ζωή της από επιπλοκές της υγείας της μετά την κρατική άρνηση να υποβληθεί σε άμβλωση. Το μωρό της γεννήθηκε με σοβαρές συγγενείς ανωμαλίες. Παρά το γεγονός ότι κανένα σχέδιο νόμου δεν έχει ακόμα κατατεθεί, επιτροπές πολιτών και ΜΚΟ έχουν εξουσιοδοτηθεί από το Κοινοβούλιο να «ερευνήσουν το πλήρες φάσμα των ιατρικών, νομικών και ηθικών πτυχών της άμβλωσης». Περισσότεροι από 13.500 Ιρλανδοί συμμετείχαν στη διαβούλευση, η οποία δείχνει ότι τα ήθη αλλάζουν σιγά σιγά στη συντηρητική κοινωνία…

Ρωσία

Η Σοβιετική Ένωση ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που νομιμοποίησε την άμβλωση, ήδη από το 1920. Το 1936 απαγορεύτηκε ξανά και το 1955 επέστρεψε και πάλι στη νομιμότητα, όπου και παραμένει έκτοτε. Παρά τις εκάστοτε εξαγγελίες μάλιστα κάθε κυβέρνησης και τις περισσότερο ή λιγότερο συντηρητικές της απόψεις, το καθεστώς και τα δικαιώματα της άμβλωσης έχουν παραμείνει αμετάβλητα. Οι εκτρώσεις καλύπτονται από το σύστημα υγείας ως το πρώτο τρίμηνο της κύησης, ενώ επιτρέπονται ακόμα και ως το δεύτερο τρίμηνο, φτάνει να συντρέχουν πλέον λόγοι υγείας της εγκύου… Για περισσότερες πληροφορίες αναφορικά με το καθεστώς της άμβλωσης στις χώρες του πλανήτη, το Center For Reproductive Rights έχει φτιάξει έναν παγκόσμιο χάρτη με τους περιορισμούς αναφορικά με την έκτρωση…