Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αποτελούν την κορωνίδα του κόσμου του αθλητισμού, καθώς ένα μετάλλιο εκεί σε περνά αναγκαστικά στην αθανασία των σπορ.
Και μιλώντας για ολυμπιακά αθλήματα, τα πράγματα είναι στις μέρες μας λίγο πολύ καθορισμένα και τακτοποιημένα.
Στους Θερινούς Ολυμπιακούς θαυμάζουμε αθλήματα όπως στίβο, υγρό στίβο, γυμναστική, ιστιοπλοΐα και, στα πρόσφατα χρόνια, beach volley.
Στους Χειμερινούς πάλι παρακολουθούμε πατινάζ, σκι, χόκεϊ στον πάγο και -χάρη στους Τζαμακαϊνούς- έλκηθρο (bobsled).
Και για τους σκληροπυρηνικούς ολυμπιακούς φιλάθλους υπάρχουν και μια σειρά ακόμα από ειδικού ενδιαφέροντος ολυμπιακά αθλήματα, όπως το μπάντμιντον, το κέρλινγκ, το μοντέρνο πένταθλο, το κανόε-καγιάκ και το δίαθλο.
Οι Θερινοί Ολυμπιακοί του 2012 περιλάμβαναν 26 αγωνίσματα, ενώ στους Αγώνες του Ρίο που τρέχουν έχουν προστεθεί δύο ακόμα, την ίδια ώρα που οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί του 2014 απαρτίζονταν από 7 αθλήματα.
Η σύγχρονη ολυμπιακή ιστορία, μετά την αναβίωσή τους δηλαδή στην Αθήνα το 1896, βρίθει ωστόσο από αθλήματα με μικρή και μεγαλύτερη διάρκεια, άλλα γνωστά και άλλα ολότελα άγνωστα και εντελώς παράξενα!
Και όταν λέμε παράξενα, σε αφήνουν να ξύνεις το κεφάλι σου για το τι σκέφτονταν οι διοργανωτές. Παρά ταύτα, ήταν όλα τους σοβαρές δουλειές για τους ανθρώπους που διαγωνίστηκαν και διεκδίκησαν την εφήμερη λάμψη τους στη δημοσιότητα…
Άλμα εις μήκος… στο νερό
Επίσης γνωστό ως μακροβούτι, εμφανίστηκε μόνο στους Θερινούς Ολυμπιακούς του Σεν Λούις το 1904 ως μέρος των θαλάσσιων δοκιμασιών, πλάι στην κολύμβηση, την κατάδυση και την υδατοσφαίριση (πόλο). Οι αθλητές πηδούσαν χωρίς φόρα από την εξέδρα και η απόσταση μετριόταν είτε όταν περνούσαν 60 δευτερόλεπτα είτε όταν έκανε την εμφάνισή του το κεφάλι του κολυμβητή, ό,τι συνέβαινε πρώτο.
Οι αθλητές δεν μπορούσαν μάλιστα να κολυμπήσουν στο νερό μετά την αρχική πτώση, καθώς έπρεπε να παραμένουν ακίνητοι! Γι’ αυτό και οι συμμετοχές ήταν μόλις πέντε, όλες αμερικανικές. Περιττό να αναφερθεί, οι ΗΠΑ σάρωσαν στο άθλημα…
Κροκέ
Άλλο ένα σπορ με ιδιαιτέρως μικρό κύκλο ζωής, καθώς ντεμπούταρε και πέθανε στους Θερινούς Ολυμπιακούς των Παρισίων το 1900. Παρά το γεγονός ότι υπήρξαν τρία διαγωνιστικά events στο κροκέ, δύο μονά και ένα διπλό, οι συμμετέχοντες ήταν μόλις δέκα νοματαίοι, εννιά εκ των οποίων από τη διοργανώτρια Γαλλία!
Ο δέκατος ήταν Βέλγος, αλλά δεν προκρίθηκε στον δεύτερο γύρο. Αρκετά ενδιαφέρον ήταν μάλιστα το γεγονός ότι τρεις ήταν γυναίκες, που τα έβαλαν με τους κυρίους του αθλήματος. Και πάλι δεν προκαλεί εντύπωση που η Γαλλία απέσπασε και τα τρία ολυμπιακά μετάλλια στο μονό, ενώ στο διπλό απέσπασε μόνο το χρυσό, μιας και δεν υπήρχε άλλη ομάδα να παλέψει! Αν ο Βέλγος είχε βρει ταίρι, το αργυρό στο διπλό θα ήταν εξασφαλισμένο…
Μηχανοκίνητη ιστιοπλοΐα
Άλλο ένα άθλημα-μούρλια με σύντομη ζωή. Έκανε πρεμιέρα στους Θερινούς Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1908 και μαζί του πέθαναν και όλα τα επίδοξα μηχανοκίνητα σπορ για την ολυμπιακή ιδέα. Στους συγκεκριμένους όμως ο θαλάσσιος μηχανοκίνητος αθλητισμός είχε την τιμητική του, αφού μιλάμε για τρία ξεχωριστά αγωνίσματα (διαφορετικοί τύποι σκαφών) που έφερναν πέντε γύρους σε μια διαδρομή 8 ναυτικών μιλίων.
Η Μητέρα Φύση στάθηκε ωστόσο σκληρή με το άθλημα, καθώς παρά το γεγονός ότι ήταν πάμπολλες οι συμμετοχές σε κάθε αγώνισμα, μόλις ένα σκάφος κατάφερε να ολοκληρώσει κάθε αγώνα! Οι άνεμοι λυσσομανούσαν και τα σκάφη παράδερναν σαν καρυδότσουφλα. Ίσως έφταιγε το γεγονός ότι οι βενζινάκατοι είχαν εφευρεθεί μόλις 20 χρόνια πριν και δεν ήταν έτοιμες για αγώνες.
Όπως κι αν έχει, δόθηκαν τρία μετάλλια, όλα τους χρυσά, καθώς κανείς άλλος δεν τερμάτισε. Και στα «ψιλά» της ιστορίας μας, η διοργάνωση ήταν προγραμματισμένη για τον Ιούλιο, πήρε όμως αναβολή έναν μήνα, καθώς ο Δούκας του Γουέσττσεστερ που ήταν να συμμετάσχει είχε να πάει ταξιδάκι στην Αμερική τον Ιούλιο…
200 μέτρα με εμπόδια στο νερό
Το περίεργο αγώνισμα διοργανώθηκε αποκλειστικά στο Παρίσι το 1900 και, όπως και όλες οι δοκιμασίες του υγρού στίβου, έλαβε χώρα στον Σηκουάνα. Οι κολυμβητές στέκονταν σε μια εξέδρα 200 μέτρα από την ακτή και έπρεπε να φτάσουν απέναντι υπερπηδώντας τρία διαφορετικά εμπόδια.
Αντίθετα μάλιστα από τα προαναφερθέντα αντι-δημοφιλή αγωνίσματα, αυτό κατάφερε να μαζέψει 12 αθλητές από πέντε διαφορετικές χώρες, κάνοντας τους ημιτελικούς να πάρουν φωτιά. Δεν ήταν βέβαια ιδιαιτέρως δύσκολο να περάσεις στην ημιτελική φάση, καθώς από τους 12 συμμετέχοντες προκρίνονταν οι 10!
Σφαίρα, δίσκος και ακόντιο με τα δυο χέρια
Ήταν στους Θερινούς Ολυμπιακούς της Στοκχόλμης το 1912 όταν, πλάι στα παραδοσιακά αγωνίσματα του στίβου, εμφανίστηκαν και οι θεότρελες εκδοχές τους με τα δυο χέρια. Το σκοράρισμα ήταν μάλιστα το ίδιο και κάθε συμμετέχοντας είχε τρεις ρίψεις με το αριστερό χέρι και τρεις με το δεξί. Η καλύτερη βαθμολογία από κάθε χέρι προσθέτονταν στην άλλη και το άθροισμα ήταν οι συνολικοί πόντοι.
Όπως βέβαια το περιμένουμε εμείς σήμερα αλλά όχι προφανώς οι διοργανωτές των αρχών του 20ού αιώνα, οι νικητές των αγωνισμάτων στο ένα και τα δύο χέρια ήταν σχεδόν πανομοιότυποι! Οι αλλαγές είχαν να κάνουν μόνο με τη θέση.
Ο φινλανδός ακοντιστής Julius Saaristo απέσπασε το αργυρό στο ένα χέρι και το χρυσό στα δυο, ενώ ο επίσης φινλανδός δισκοβόλος Armas Taipale πήρε τα χρυσά τόσο στο ένα όσο και τα δυο χέρια. Όσο για τη σφαιροβολία, οι τέσσερις πρώτοι στην κατάταξη του ενός χεριού ήταν οι ίδιοι με τους αντίστοιχους των δύο χεριών…
Αναρρίχηση με σχοινί
Αντίθετα από τα προηγούμενα και θνησιγενή αθλήματα, η αναρρίχηση στο σχοινί πήρε μέρος σε τέσσερις Ολυμπιακούς, αποτελώντας σταθερά ακόμα και στους πρώτους σύγχρονους Αγώνες της Αθήνας το 1896. Η αναρρίχηση ήταν μάλιστα μέρος της γυμναστικής, αν και δεν φαινόταν να μαγνητίζει τους αθλητές.
Στον κολοφώνα της δόξας της, στους Θερινούς Ολυμπιακούς του Παρισιού το 1924, είχε εφτά ολόκληρους αθλητές από ισάριθμα έθνη, αν και αυτή θα ήταν η στερνή της φορά στους Αγώνες, παρά την απήχηση που είχε στον κόσμο και το γεγονός ότι διεθνή διαγωνιστικά events υπάρχουν ακόμα και σήμερα στην αναρρίχηση με σχοινί.
Διελκυστίνδα
Επειδή προφανώς όλοι έχουν παίξει διελκυστίνδα ως παιδιά, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή σκέφτηκε να την περιλάβει στους Αγώνες και σε πέντε μάλιστα από δαύτους (μεταξύ 1900-1920). Στο άθλημα φαινόταν μάλιστα να παίζει ιδιαίτερο ρόλο η έδρα, δίνοντας εντελώς άλλο νόημα στο πλεονέκτημα να έχεις τους φιλάθλους σου στις εξέδρες.
Στους Ολυμπιακούς του Σεν Λούις το 1904, οι αμερικανικές ομάδες σάρωσαν τα μετάλλια, όπως έκαναν και τέσσερα χρόνια αργότερα οι Βρετανοί στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, κατακτώντας όλα τα μετάλλια. Ενδιαφέρον εδώ είναι ότι και οι τρεις ομάδες της Βρετανίας στη διελκυστίνδα αποτελούνταν από αστυνομικούς.
Σκέλετον (Τόμπογκαν)
Το πράγμα μπορεί να μοιάζει παράδοξο στους λάτρεις των Χειμερινών Ολυμπιακών, καθώς το Σκέλετον αποτελεί καθιερωμένο αγώνισμα από τους Ολυμπιακούς του 2002. Για όσους δεν ξέρουν τι είναι (και δεν είναι λίγοι αυτοί), ο αθλητής του Σκέλετον (που μοιάζει με το Λουτζ) χρησιμοποιεί ένα ιδιόμορφο επίπεδο έλκηθρο, κατασκευασμένο από μέταλλο, στο οποίο ξαπλώνει μπρούμυτα και αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες πάνω στον πάγο.
Η παραξενιά του πράγματος εδράζεται εδώ ότι μέχρι το 2002 το Σκέλετον περιλαμβανόταν στους Ολυμπιακούς μόνο όταν εκείνοι διοργανώνονταν στο Σαν Μόριτζ της Ελβετίας! Επειδή εκεί υπήρχε η μόνη πίστα του αγωνίσματος και κανείς άλλος διοργανωτής Χειμερινών Ολυμπιακών δεν σκόπευε προφανώς να φτιάξει μια δεύτερη. Δυστυχώς για τους λάτρεις του αθλήματος, οι Ολυμπιακοί διοργανώθηκαν στο Σεν Μόριτζ μόλις δύο φορές (1928 και 1948).
Ο αργυρός ολυμπιονίκης μάλιστα του 1928, ο αμερικανός αθλητής John Heaton, επέστρεψε στο Σεν Μόριτζ 20 χρόνια αργότερα για να κερδίσει και πάλι το ασημένιο, γράφοντας ιστορία για το μεγαλύτερο μεσοδιάστημα ανάμεσα σε δυο ολυμπιακά μετάλλια στο ίδιο άθλημα.
Σκοποβολή με περιστέρια
Δυστυχώς, το αιμοβόρο αυτό άθλημα είναι αυτό ακριβώς που ακούγεται: ζωντανά περιστέρια απελευθερώνονταν στον αέρα, ένα τη φορά μην τύχει και ξεφύγει κανένα, και οι συμμετέχοντες έπρεπε να πετύχουν διάνα σερί. Αν αστοχούσαν δύο φορές, αποκλείονταν από το ευγενές αγώνισμα του ολυμπιακού ιδεώδους.
Τριακόσια περίπου πουλιά έχασαν τη ζωή τους στο αιματοβαμμένο σπορ των Ολυμπιακών του Παρισιού το 1900 που μετέτρεψε τον αγωνιστικό χώρο σε πεδίο μάχης, γεμάτο με αίματα, φτερά και ξεπουπουλιασμένα πουλιά. Και βέβαια, για λόγους που μας ξεπερνούν, εδώ υπήρχε και χρηματικό έπαθλο της τάξης των 20.000 φράγκων, το οποίο μοιράστηκαν οι τέσσερις πρώτοι.
Οι ακτιβιστές όμως και οι φιλοζωικές έκαναν ευτυχώς μεγάλο σαματά και ήδη από την επόμενη ολυμπιακή διοργάνωση τα ζωντανά περιστέρια αντικαταστάθηκαν με πήλινα. Εξαιτίας μάλιστα της κατακραυγής, η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή φαινόταν αμήχανη και απρόθυμη να το αναγνωρίσει κατόπιν ως επίσημο ολυμπιακό αγώνισμα. Ευτυχώς, αυτή ήταν η μόνη φορά που σκοτώθηκαν ζώα σε Ολυμπιακούς…
Χόκεϊ στον πάγο και καλλιτεχνικό πατινάζ
Πριν διαμαρτυρηθείτε για την περίληψη του χόκεϊ στον πάγο και του πατινάζ στις ολυμπιακές παραξενιές, αφού ήταν και είναι αναπόσπαστα τμήματα των Χειμερινών Ολυμπιακών, συνεχίστε το διάβασμα. Αυτό που τα κάνει περίεργα είναι το γεγονός ότι αμφότερα έκαναν το ντεμπούτο τους σε Θερινούς Ολυμπιακούς!
Ναι, σωστά διαβάζετε, τα ορόσημα των Χειμερινών Αγώνων ήταν άλλοτε βασικά σπορ των θερινών διοργανώσεων. Το καλλιτεχνικό πατινάζ ντεμπούταρε στους Θερινούς Ολυμπιακούς του Λονδίνου το 1908. Την ώρα που τα άλλα σπορ έλαβαν χώρα τον Απρίλιο, το πατινάζ διοργανώθηκε στα τέλη Οκτωβρίου, κάνοντας τους συγκεκριμένους Αγώνες τους πιο εκτεταμένους χρονικά σε ολάκερη την ολυμπιακή ιστορία.
Το πατινάζ επέστρεψε στην ολυμπιακή επικράτεια, από κοινού με το χόκεϊ, στους Θερινούς Ολυμπιακούς της Αμβέρσας το 1920, βρίσκοντας τώρα ασφαλές σπίτι στο παγοδρόμιο που στήθηκε στην πόλη ώστε να λάβουν χώρα τον ίδιο μήνα (Απρίλιο) με τα άλλα καλοκαιρινά αγωνίσματα.
Τέσσερα χρόνια αργότερα έκαναν πρεμιέρα οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, στο γαλλικό Σαμονί, περιλαμβάνοντας το σκι, το έλκηθρο, το κέρλινγκ και φυσικά το χόκεϊ στον πάγο και το καλλιτεχνικό πατινάζ, βάζοντας τα πράγματα στη σωστή τους θέση…
